W Polsce nie ma faszyzmu

Idea i program wydarzenia

Czy pamiętacie jeszcze głośny reportaż poświęcony działaniom naszych rodzimych środowisk nacjonalistycznych, organizujących „urodziny Adolfa Hitlera"? Od jego emisji minął niewiele ponad rok.
W mediach publicznych pojawiły się szybko informacje bagatelizujące to zdarzenie i sugerujące, że to „ustawka", element spisku środowisk centro-lewicowych. Jednym z autorów reportażu zainteresowała się nawet ABW.

Dokładnie 11 listopada, w stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości, przez ulice Warszawy przeszedł największy dotychczas marsz nacjonalistów, marsz, w którym – oczywiście oprócz dziesiątek tysięcy rodzin
z dziećmi – szli politycy partii rządzącej, ramię w ramię m.in. z Obozem Narodowo-Radykalnym, a także radykalnymi organizacjami nacjonalistycznymi z całej Europy, m.in. Forza Nuova.

27 stycznia 2019 roku, w trakcie obchodów 74. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz, pod bramą muzeum zebrała się grupa prawicowców z Piotrem Rybakiem na czele – skandowali: „Czas walczyć z żydostwem". Dzień później wyemitowano reportaż ukazujący, jak nacjonalistyczni radykałowie z Białegostoku zdobyli monopol na przemoc i jak państwo stało się bezbronne wobec ich aktywności, a śledztwo mające na celu rozbicie gangu zostało wyhamowane.

To nie są odosobnione przypadki; uczelnie publiczne, a wśród nich Uniwersytet Warszawski, zalewane są materiałami organizacji takich, jak Szturmowcy, gloryfikujących wprowadzenie gett ławkowych i wszelkie represje, które spotykały ludność pochodzenia żydowskiego w II Rzeczypospolitej. Co jakiś czas przed uczelniami rozstawiają się stoiska m.in. ONR-u, na których znaleźć można akcesoria z napisami „zakaz pedałowania", czy „stop islamizacji Europy". W Polsce codziennie dochodzi do kolejnych ataków i pobić na tle rasistowskim i homofobicznym. Atmosferę nagonki na ideę równości międzyludzkiej podsycają też ksenofobiczne i antykobiece wypowiedzi niektórych polityków, dziennikarzy i publicystów.

Ale w Polsce nie ma faszyzmu. A może jednak jest? Czy działania współczesnej polskiej skrajnej prawicy można porównywać do działań faszystów znanych nam z kart historii? Czy można mówić o wspólnych dla nich mianownikach – przede wszystkim o niechęci do wszystkiego, co „inne", wszystkiego, co buduje różnorodność?

Potrzeba tej krytycznej refleksji nie powinna przesłaniać nam codziennej praktyki walki z wszelkimi przejawami faszyzmu. Obok rozważań o społecznych i politycznych przyczynach i przejawach sukcesów radykalnej prawicy, powinniśmy też skupiać się na społecznym i politycznym aktywizmie, który tym zjawiskom się sprzeciwia.

Dlatego, nawiązując do Forum Przyszłości Kultury, które w 2018 roku odbyło się pod hasłem „Feminizm! Nie faszyzm" oraz idei Roku Antyfaszystowskiego, Teatr Powszechny zaprosił do współpracy młode aktywistki
i aktywistów związanych ze Studenckim Komitetem Antyfaszystowskim, Uniwersytetem Zaangażowanym, Antyfaszystowską Warszawą, Kołem naukowym Tęcza z ASP oraz kolektywem Syrena. Osoby, którzy swoimi codziennymi działaniami udowadniają, że budowanie różnorodnego, otwartego społeczeństwa, opartego na zasadach troski i sprawiedliwości społecznej zdecydowanie jest możliwe, a sprzeciw wobec faszyzmu – i wszystkiego, co się z nim wiąże – powinien być nadrzędną zasadą.

23 lutego chcielibyśmy spotkać się z Wami i porozmawiać. Nie chcemy wpisywać się tym wydarzeniem
w mainstreamową przepychankę. Nie jesteśmy zainteresowani szufladkowaniem, przyszywaniem łat
i obrzucaniem się epitetami. Chcemy zrozumieć, co się tak naprawdę dzieje, by móc zatrzymać potężną falę hejtu do wszystkiego, co inne – póki się jeszcze da.

Współorganizatorzy:
Teatr Powszechny w Warszawie, Studencki Komitet Antyfaszystowski, Uniwersytet Zaangażowany, Antyfaszystowska Warszawa, Koło Naukowe ASP Tęcza, Kolektyw Syrena.

Program:
11:45 – rozpoczęcie (Scena Duża)

12:00 – 13:30 – W Polsce nie ma organizacji faszyzujących (Scena Duża)
Szczera rozmowa o organizacjach szerzących treści ksenofobiczne i ich miejscu w przestrzeni publicznej.

13:45 – 15:00 – Uniwersytet, czyli co? Pustka, która kusi (Scena Duża)
Panel dyskusyjny o społecznej i politycznej funkcji uczelni w kontekście reformy szkolnictwa wyższego
i wzmożonej aktywności grup szerzących nietolerancję i nienawiść do wszystkiego, co inne.

13:45 – 15:00 – Media a faszyzm (Scena Mała)
Rozmowa o współczesnej propagandzie, medialnym obrazie faszyzmu w Polsce i sposobach wykorzystywania mediów przez organizacje ultraprawicowe.

15:00 – 15:45 – przerwa

15:45 – 17:15 – To nie jest kraj dla demaskujących faszyzm (Scena Duża)
Spotkanie z twórcami reportażu o obchodach urodzin Hitlera w lesie pod Wodzisławiem Śląskim.

15:45 – 17:15 – Sztuka antyfaszystowska – jest, czy nie? (foyer)
Spotkanie poświęcone sztuce jako formie aktywizmu i wyrażania sprzeciwu wobec nierówności społecznych.

17:30 – 18:30 – Formy oporu (Scena Duża)
Prezentacja różnych przykładów i form zaangażowania antyfaszystowskiego z ostatnich lat.

18:45 – 20:15 – Gdzie ten faszyzm? (Scena Duża)
Otwarta debata poruszająca temat związków faszyzmu z kapitalizmem, Kościołem, liberalizmem i tym, jak mają się one do naszego codziennego życia.

20:00 – 23:00 – Slam dla klimatu (sala warsztatowa)
Otwarty slam na tematy i formy ekologiczne, prozwierzęce i posthumanistyczne.
Wydarzenie Stołu Powszechnego.

20:45 – 22:00 – Prawda liberalna a faszyzm (Mała Scena)
Performance zderzający ze sobą dyskurs liberalny i retorykę faszystowską.

22:30 – Protest Song Party (Stół Powszechny)
Wieczorna impreza z rewolucyjnymi piosenkami w tle.

Na wydarzenie będzie obowiązywała rejestracja uczestników.