W Teatrze Smaków

Można! Bo kuchnia i przyrządzanie potraw, wspólne gotowanie, a potem biesiadowanie, to nie tylko swoisty teatr z rekwizytami w postaci kociołków, talerzy, noży, łyżek i widelców, ale to przede wszystkim „teatr smaków". Ta książka to również „teatr kulinarny", który ma w sobie tyle czarodziejskiej mocy, by wyzwolić w kuchni magię, mającą niebagatelny wpływ na osoby przygotowujące razem posiłek. Wspólne gotowanie to także konstruowanie relacji osobistych i to w każdym wymiarze. To konfrontacja charakterów, pomysłów.

„Kuchnia Caroline" Torben'a Betts'a w przekładzie Małgorzaty Semil, w reżyserii Jarosława Tumidajskiego w Teatrze Współczesnym w Warszawie. „Shirley Valentine" z wykorzystaniem fragmentów sztuki Willy'ego Russella w przekładzie Małgorzaty Semil i w reżyserii Macieja Wojtyszko w wykonaniu Krystyny Jandy. Czy legendarny spektakl Teatru Telewizji „Kolacja na cztery ręce" Paula Barza w przekładzie St. Burasa w reżyserii Kazimierza Kutza, opowiadający o fikcyjnym spotkaniu dwóch wielkich kompozytorów Jana Sebastiana Bacha i Jerzego Fryderyka Haendla z gwiazdorskimi kreacjami Janusza Gajosa oraz Romana Wilhelmiego. To tylko nieliczne przykłady teatru, w którym przyrządzanie posiłków, wspólne ich jedzenie, odsłania szersze konteksty ludzkich charakterów, sytuacji życiowych, uwalniania marzeń.

Warto też powiedzieć o spektaklu „Matki" w reżyserii Alize Zandwijk z Teatru „RO" z Rotterdamu, który został przed laty zaproszony na Festiwal „KONTAKT" do Torunia. Widzowie „weszli" z foyer wprost do kuchni i zasiedli przy stołach wśród zapachu ziół unoszących się znad gotujących się potraw w garnkach, wśród rozłożonych egzotycznych owoców i byli świadkami kulinarnej symfonii. Było to niezwykłe misterium w kuchni, w miejscu, w którym podczas gotowania, a potem jedzenia można dzielić się przeżyciami i radościami, opowiedzieć o swoich problemach, zdradzać swoje sekrety, tworzyć niezwykle emocjonalny krąg.

Wydawnictwo ZNAK Literanova zaprasza do świata bohaterów kultowej gry „Dungeons & Dragons" (Lochy i Smoki). Fabularnej gry typu fantasy, podczas której gracze wcielają się w role fikcyjnych postaci. Cała rozgrywka toczy się w fantastycznym świecie, który istnieje w ich wyobraźni. Gra doczekała się także wydań książkowych, porywających fanów niezwykle plastyczną oprawą i narracją. Do tego trzeba dodać, że gra, jak i ilustracje charakteryzujące się niebywale interesującym w formie i w barwach, kolorytem, powodują, że nie można od nich oderwać wzroku.

Dlatego Wydawnictwo ZNAK Literanova, książką „Dungeons & Dragons. Uczta Bohaterów. Oficjalna książka kucharska" autorstwa Kyle Newman, Michael Witwer, Jon Peterson, przede wszystkim rozpieszcza niezliczonych fanów tej nieustannie modyfikowanej gry. Jest dla nich jak wyśniony prezent.

Bo jak czytamy w Wprowadzeniu – „dla jednych to dynamiczna gra fabularna, dająca nieskończenie wiele możliwości, dla innych ekscytująca rywalizacja, wymagająca opracowania strategii i sprytu. Dla wielu jednak to coś znacznie więcej. To styl życia".
To nie tylko zbiór przepisów, a jest ich osiemdziesiąt, ale i kompendium o wieloświecie „Dungeons & Dragons". A jest ono tak niezwykłe, jak niezwykła jest ta gra. Autorzy proponują dania, które reprezentują różne krainy, a także są smaczne i łatwe do przyrządzenia w naszym ludzkim świecie. Bo receptury są bardzo proste, także i dla tych, którzy być może pierwszy raz zajmą się przygotowaniem wybranej przez siebie potrawy. Autorzy proponują także kilka najciekawszych miejsc, które zainspirowały do sporządzenia receptur. Są zatem Zapomniane Krainy, Greyhawk, Eberron, Smocza Lanca oraz „miriady innych, a jest ich tyle, ilu jest graczy". Oprowadzają także po legendarnych lokalach, wśród których znajduje się słynna w całych Zapomnianych Krainach karczma Ziejący Portal, umoszczona w gałęziach potężnego drzewa Gospoda Ostatni Dom. Jest i położona wysoko ponad miastem Sharn w Eberronie Restauracja Niebiańska Perspektywa oraz Karczma pod Zielonym Smokiem usytuowana w nadrzecznej dzielnicy Wolnego Miasta Greyhawk. Jest i Poradnik magicznego gotowania.

Kuchnia Ludzi to Część Pierwsza. Chodzi tu o ludzi mieszkających w różnych regionach planety Torii oraz potrawy, które najczęściej przyrządzają, a nie może w nich zabraknąć „składnika ambicji". A na początek – „Gulasz wędrowcy", który najlepiej smakuje, gdy zjada się go „drewnianą łyżką z drewnianej michy".

Część Druga poświęcona jest Kuchni Elfów, mających „skomplikowany stosunek do jedzenia", które jest pełnowartościowe i wyrafinowane. Elfy wynoszą ponad wszystko mocne alkohole i wina, szczególnie lubią wino fey, którym się bardzo rzadko dzielą.

Bardzo oryginalna jest Kuchnia Krasnoludów stanowiąca Część Trzecią tej kucharskiej księgi. Co ciekawe, „jak na gatunek żyjący pod ziemią krasnoludy są wyjątkowo otwarte na doznania kulinarne i potrafią wiele z nich przyswoić, ale bez względu na miejsce zamieszkania i lokalne zwyczaje w ich diecie zawsze musi pojawić się mięso". Ich potrawy to przykład zaradności i pomysłowości. Wiadomo, że w spiżarniach gromadzą tajemne przyprawy. Uwielbiają „warzywa zanurzone w słonawym, złocistym cieście i usmażone na chrupko w głębokim tłuszczu!".

Co innego Kuchnia Niziołków opisana w Części Czwartej. Ich życie „kręci się wokół jedzenia i picia, które często łączą się z innymi ulubionymi rozrywkami tej rasy: dyskusją i snuciem opowieści". Nie śpieszą się nigdy, a szczególnie w kuchni, podczas przygotowywania nadziewanych tostów w jajku. Także i potrawy z udziałem mascarpone nie są im obce.

Kolejna Część Piąta, nosi tytuł „Nietypowa Kuchnia" i związana jest z humanoidami w różnych rozmiarach i kształtach, potrafiącymi łatwo się odnaleźć w wielokulturowych, kosmopolitycznych metropoliach. Receptura na „Ogniste chili z Niziołka według przepisu Arkhana Okrutnego", to ważne danie w kuchni drakonów, jedzone w towarzystwie sztuki mięsa lub makaronu.

I ostatnia Część Szósta „Eliksiry i Napitki", pełna magii, przekonuje, że wszystkie różnorodności wieloświata, wszystkie kultury, wymiary i planety łączy jedno - ich mieszkańcy lubią wypić! Krasnoludowe grzane wino lub grzany korzenny cydr to ulubione napitki.

Ta niezwykła Oficjalna Książka Kucharska jest nie tylko zbiorem przepisów pochodzących z wyimaginowanego wieloświata gry D & D. To przede wszystkim fantastyczna gra kolorami, urzekająca plastyka. Każda strona wciąga czytającego coraz bardziej w obce mu dotychczas wymiary, które bardzo chętnie oswaja, nawet jeśli tylko słyszał o tej grze. Urzekają zdjęcia gotowych posiłków autorstwa Raya Katchatoriana, które posiadają moc inspiracji do powielana ich w domu, w kuchni, na stole. Wielkie brawa dla autorów tej księgi, a przede wszystkim dla tłumacza Marka Starosty, jednego z wybitnych znawców translatoryki i konstrukcji komiksowych scenariuszy, a także historii ilustracji komiksowej, za fantastyczny, niemal magiczny przekład.

I na zakończenie. Autorzy zalecają przygotowanie posiłków według receptur z księgi „Uczta Bohaterów" na krótko przed rozpoczęciem gry i spożywanie ich w jej trakcie. Okazuje się, że bardzo łatwo jest wkomponować posiłek w sesję D & D. A nie ma nic lepszego niż pogawędka przy sutej kolacji na jej koniec.

Jedno jest pewne. Razem z tą kucharską księgą, jesienne i zimowe popołudnia oraz wieczory spędzone w Teatrze smaków, staną się naprawdę zaczarowane.
__
„Dungeons & Dragons. Uczta Bohaterów. Oficjalna książka kucharska"- Kyle Newman, Michael Witwer, Jon Peterson; Tłumaczenie: Marek Starosta; Wydawnictwo: ZNAK Literanova; Miejsce wydania: Kraków; Rok wydania: 2024; Liczba stron: 240; Format: 205 x 250; ISBN: 978-83-240-9923-8.