Werdykt jury

9. Międzynarodowy Festiwal Teatralny BOSKA KOMEDIA

O godzinie 1. w nocy został ogłoszony werdykt 9. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Boska Komedia. Laureatką odbywającego się po raz pierwszy konkursu Paradiso została Magda Szpecht ze spektaklem „Schubert. Romantyczna kompozycja na dwunastu wykonawców i kwartet smyczkowy".

W konkursie głównym bardzo mocno wypadły krakowskie przedstawienia, grand prix festiwalu otrzymało „Wszystko o mojej matce" w reżyserii Michała Borczucha, za główną rolę męską został nagrodzony Julian Chrząstowski, Barbarę Hanicką nagrodzono za scenografię do „Podopiecznych", a Jana Peszka wybrano najlepszym aktorem drugoplanowym. Dwie nagrody powędrowały do Gdyni, dla zespołu twórczego Teatru Muzycznego i za drugoplanową rolę żeńską. Za najlepszego reżysera uznano Wiktora Rubina, Robert Mleczko z TR Warszawa otrzymał nagrodę za multimedia, a najlepszą aktorką została Agnieszka Kwietniewska, na co dzień aktorka Teatru Polskiego z Wrocławia, która wystąpiła gościnnie w przedstawieniu „Komediant" w reżyserii Agnieszki Olsten (Teatr im. Stefana Jaracza z Łodzi).
Zanim zostały ogłoszone nagrody festiwalu członkowie jury konkursu Inferno weszli na salę z zaklejonymi ustami w geście solidarności ze zwalnianymi z pracy aktorami i pracownikami Teatru Polskiego, a Bartosz Szydłowski wygłosił oświadczenie – protest przeciwko niszczeniu zespołu teatralnego z Wrocławia.

„Tegoroczny werdykt festiwalu jest niezwykły, to co polskie, autoreferencyjne stało się uniwersalne i przesiąknięte emocjami. Świadczyła o tym nie tylko postawa naszych jurorów ale także pełne emocji uzasadnienia, świadczące o tym, że spektakle które zobaczyli trafiły do ich serc" – skomentował Szydłowski.

WERDYKT JURY INFERNO w składzie:
Akiko Juman, Ruth Mackenzie (przewodnicząca jury), Carmen Romero Quero, Mikko Roiha, Ramona Shah

Najlepsze przedstawienie (50 tys. zł) „Wszystko o mojej matce", reżyseria Michał Borczuch, Teatr Łaźnia Nowa.

Uzasadnienie:
„Sztuka odnosi się do sprawy bardzo osobistej, by stawić czoła wyzwaniu jakim jest dotknięcie tych, którzy powinni być najbliżej siebie. Wykorzystuje metaforycznie przestrzeń teatru, by pokazać jak bardzo się izolujemy i jak wiele nas dzieli. Dystans zostaje wykorzystany przez aktorów do precyzyjnego odegrania bliskości emocjonalnej. Zespół w innowacyjny i ekscytujący sposób wykorzystuje przestrzeń a całokształt zastosowanych środków wyrazu wydaje się stanowić drogowskaz ku przyszłości teatru".

Najlepszy reżyser (10 tys. zł) Wiktor Rubin, „Każdy dostanie to, w co wierzy"
„Nagrodzony reżyser stworzył prawdę uniwersalną z lokalnej specyfiki wykorzystując wszystkie możliwości dramatu – od projektu poprzez dramaturgię po grę zespołu. Ponadto stworzył nowatorski świat, w którym publiczność staje się częścią przedstawienia, a zespół pewnie przejmuje kontrolę nad improwizacją stand-upowych komików przemawiających do publiczności a także wspaniałych aktorów prowadzących nas do świata Mistrza i Małgorzaty tak dalekiego codziennym realiom tego co lokalne. Delikatnie wypycha nas z naszego komfortowego światka i stara się przenieść nas w świat, w którym nie istnieje poczucie zawodu czy wstyd. Reżyser dopilnował ponadto, byśmy zapamiętali i samo przedstawienie i prawdy, które odkrywa".

Najlepsza scenografia (10 tys. zł): Barbara Hanicka, „Podopieczni"
„Uznaliśmy, że – w tym przypadku – wkład scenografii w przedstawienie jest wręcz niesłychany, ponieważ świat, który tworzy jest zdolny przejść od piękna po nędzę rozpaczy. Scenografka odkryła świat zdolny do połączenia poezji z realizmem, w ten sposób przenosząc sztukę z przypadkowego pouczania w świat pamiętnych obrazów dramatycznych. Scenografia stanowi tu serce sztuki, ponieważ uchwyciła złożoność emocjonalną świata opisanego w dramacie".

Najlepszy zespół twórczy – Agata Duda Gracz i Łukasz Wójcik, „Kumernis, czyli o tym jak świętej panience broda rosła"
„Zespół stworzył jednolity świat na poziomie projektu, scenopisu, reżyserii i muzyki, w który siłą napędową i lokomotywą emocji stała się muzyka. Utwór opiera się na wizji silnie skoncentrowanej na kobiecie, stawia kobiety w centrum dramatu jako jego bohaterki a nie osoby odgrywające role służebne czy role ofiary. Siłą swojej muzycznej formy stawia czoła niewygodnym prawdom".

Najlepsza rola męska (10 tys. zł), Julian Chrząstowski, „Wróg ludu" reż. Jan Klata
„Wkład tego aktora w sztukę jest niebywały od początku do końca, jednak tym co wyróżnia się szczególnie jest zaimprowizowany monolog, w którym doskonale kontroluje nasze emocje i przechodzi z nami od uwag zabawnych po dogłębną analizę sytuacji w Polsce i w świecie. Jury doskonale zapamiętało, że podczas spektaklu aktor poinformował, że nie „potrzebuje" nagrody dla najlepszego aktora. Jednakże jako Jury – z całym szacunkiem – chcielibyśmy podzielić się z nim informacją, że naszym zdaniem, cóż... zasługuje na tę nagrodę. Jak to powiedział Król Lear – „dla powodu, nie z potrzeby". Dlatego też wyrażamy nadzieję, że będzie umiał pogodzić się z tym, że jego gra w trakcie całego Wroga Ludu to popis umiejętności. Aktor łączy ducha Ibsena z tym typem współczesnej intensywności, którą po prostu kochamy".

Najlepsza rola żeńska (10 tys. zł), Agnieszka Kwietniewska, „Komediant", reż. Agnieszka Olsten
„Wyróżniona aktorka daje odpór stereotypom płci, wykorzystując w grze elementy męskie i żeńskie, przechodząc od bliskości do brawurowej ekspresji, przemawiając nie tylko głosem i wyrazem twarzy ale i całym ciałem. To ona jest motorem przedstawienia. Nie jest żadną „pierwszoplanową rolą żeńską" a przewodnikiem – liderem".

Najlepsza drugoplanowa rola męska, Jan Peszek, „Podopieczni" reż. Paweł Miśkiewicz
„Nagrodzony aktor stanowi centrum ciężkości dramatu: od samego początku wciąga nas w świat przedstawiony, a jego człowieczeństwo i biegłość stanowią dla nas czystą narrację, prostą, prawdziwą i nieprzesadzoną. Wspaniale wykorzystuje ciszę".

Najlepsza drugoplanowa rola żeńska, Renia Gosławska, „Kumernis, czyli o tym jak świętej panience broda rosła", reż. Agata Duda-Gracz
„Jak światło latarni, aktorka w swojej roli promieniuje prawdą, która wycisnęła łzy z oczu jury. Zdyscyplinowania i nie przesadzona, odegrała rolę drugoplanową wyśmienicie, wspierając zespół".

Najlepsze multimedialne opracowanie wizualne, Robert Mleczko, „Robert Robur"
„Przedstawienie charakteryzuje niewiarygodna wręcz ambicja i doskonałość techniczna jakość materiałów wideo – nagranych i prezentowanych na żywo – składających się na świat rodem z gier wideo. Artyście udało się stworzyć na scenie multimedialne efekty, którym być może zdarza się nawet przytłoczyć żywych aktorów, a które są dominującym aktorem w świecie stworzonym w przedstawieniu. Multimedia stanowią istotę dystopijnego krajobrazu i niedoskonałych wartości opisanych w przedstawieniu".

Natomiast jury Paradiso w składzie: Yun Cheol Kim, Jason Danino Holt i Alejandro Moreno za najlepszy spektakl uznało „Schuberta. Romantyczną kompozycję na dwunastu wykonawców i kwartet smyczkowy" w reżyserii Magdy Szpecht przyznając 100 tys. złotych na produkcję następnego spektaklu, którego premiera odbędzie się na przyszłorocznej Boskiej Komedii. W uzasadnieniu przeczytamy: „Trudność dokonania wyboru podczas tegorocznego Paradiso wiąże się z nową jakością wyrazu obecną w polskim teatrze. Jest nią zdolność budowania społeczności i porzucenie idei znanej całemu światu jako wielki polski teatr. Postać wybitnego muzyka, Franza Schuberta, została odtworzona w nowym duchu, przepojonym świadomością osoby ludzkiej. Swoim wysoce fizycznym językiem – równie współczesnym co nieporadnym – owa „romantyczna kompozycja" deromantyzuje osobę klasyka. Połączenie kwartetu smyczkowego, profesjonalnych aktorów i osoby należące do społeczności trzeciego wieku pozwoliło zbudować złożony koloryt przedstawienia tak silnie odwołującego się do serca".

Tegoroczny 9. Międzynarodowy Festiwal Boska Komedia trwał 10 dni, zostało pokazanych 29 spektakli, w tym 10 w konkursie głównym Inferno, 8 w konkursie młodych Paradiso. Organizatorami festiwalu był Teatr Łaźnia Nowa oraz Krakowskie Biuro Festiwalowe, partnerami Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Gmina Miejska Kraków.

Marta Pawlik
Materiał organizatora
17 grudnia 2016

Książka tygodnia

Ziemia Ulro. Przemowa Olga Tokarczuk
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
Czesław Miłosz

Trailer tygodnia