Wieczór absurdalnego humoru

Jak przystało na wieczór pod znakiem brytyjskiego humoru, rozpoczęło go uroczyste odśpiewanie hymnu Wielkiej Brytanii.

Sztuka brytyjskiego dramaturga Joe Ortona „Co widział kamerdyner?" pochodzi z 1967 roku. Jej premiera odbyła się dopiero w rok po śmierci autora, a towarzyszyła jej aura skandalu, podobnie zresztą jak całemu życiu tego autora, podejmującego w swej twórczości niewygodne tematy. Interesujące, iż Andrzej Zaorski nie pierwszy raz zetknął się właśnie z tą farsą. Wcześniej reżyser wystawił ją w 2011 roku w Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku. Ciekawostką jest również fakt, iż Andrzej Zaorski wcielił się w postać Sierżanta Matcha w przedstawieniu z 1979 roku, w reżyserii Edwarda Dziewońskiego w Teatrze Kwadrat w Warszawie.

Zatem, co takiego widział tytułowy kamerdyner? Akcja bielskiej inscenizacji rozgrywa się w prywatnej klinice psychiatrycznej dr. Prentice'a (Grzegorz Sikora). Lekarza poznajemy w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej z młodą, i co najważniejsze, ładną kandydatką na stanowisko jego asystentki - Geraldiny Barclay (Zofia Schwinke). Nieświadoma celu doktora dziewczyna, przystaje na jego dziwną propozycję i rozbiera się za parawanem, by przyszły pracodawca mógł przeprowadzić szczegółową „ocenę" jej kwalifikacji. Gdy wszystko zmierza w dobrym kierunku, a do osiągnięcia celu Prentice'a brakuje niewiele, pojawia się żona lekarza – Yvonne Prentice (Brygida Turowska), która postanowiła wcześniej wrócić z podróży. I tak rozpoczyna się splot niecodziennych wydarzeń, zaskakujących i absurdalnych sytuacji, które w efekcie doprowadzają do zaskakującego happy endu.

Przedstawienie w reżyserii Andrzeja Zaorskiego, jak przystało na farsę umieszczone zostało w przestrzeni salonowo-gabinetowej, do której prowadzą cztery wejścia (scenografia Jerzego Rudzkiego). To właśnie za ich sprawą bohaterowie zręcznie unikają rozszyfrowania niewinnego kłamstewka dr. Prentice'a, które przerodziło się w samonapędzającą się akcję. Podglądaczem i biernym obserwatorem wszystkich tych dziwacznych zbiegów okoliczności jest publiczność, która musi nadążyć za zwrotami akcji i częstymi przebierankami bohaterów.

Spektakl mimo, iż jest propozycją lekkiego kalibru często niestety nuży. W przypadku tej realizacji, angielski humor się nie sprawdza. Zdarza się, że językowe potyczki bohaterów i ich dwuznaczność wywołują uśmiech na twarzy widza, jednak przez większość spektaklu raczej smętnie obserwuje się zawiłą intrygę, której rozwikłanie, co należy przyznać, jest jednak dosyć zaskakujące. Jeśli ktoś chciałby się o tym przekonać, zachęcam. Być może warto.

Zdecydowanie inaczej wypadła druga część wieczoru premier. Po sztuce Joe Ortona, pisarza uznawanego za prekursora grupy Monty Pythona, zaprezentowano „Latający Cyrk Monty Pythona" w reżyserii Witolda Mazurkiewicza, który dla wielbicieli angielskiej grupy okazał przysłowiowym strzałem w dziesiątkę.

Na pustej scenie pięciu dżentelmenów - Kuba Abramowicz, Tomasz Lorek, Adam Myrczek, Sławomir Miska oraz Rafał Sawicki, śpiewających, tańczących, opowiadających zabawne, pełne absurdalnego humoru historie. Na ponad godzinny spektakl składają się piosenki i skecze, pochodzące z różnych programów telewizyjnych, które dla brytyjskiej BBC realizowane były w latach 1969-1974 i uznawane są za klasykę gatunku.

Reżyser, Witold Mazurkiewicz połączył najzabawniejsze teksty i piosenki Pythonów, których niewątpliwym atutem są tłumaczenia Tomasza Beksińskiego (dialogi) i Filipa Łobodzińskiego (piosenki). Mocną stroną tego muzycznego wieczoru kabaretowego jest piątka aktorów, która doskonale odnajduje się w powierzonej im roli oraz prezentuje możliwości wokalane na bardzo przyzwoitym poziomie. „Latający Cyrk" w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej udowadnia, że absurdalny i inteligentny humor Pythonów, którzy w ostatnim czasie zapowiedzieli swój powrót, jest ciągle aktualny i doskonale sprawdza się na teatralnej scenie.

To dobrze, że dyrektor Mazurkiewicz zdecydował się wystawić tę pozycję w niedawno objętym przez siebie teatrze. Brakowało chyba bielskiej widowni tego rodzaju humoru, który także dla części zespołu stał się okazją do sprawdzenia swych możliwości w całkowicie nietypowych rolach. Nie ulega wątpliwości, że niezależnie od rozrywkowych upodobań warto zobaczyć ten spektakl, bo nieczęsto zdarza się w teatrze, by tak dobrze współgrały wszystkie składające się nań elementy: tekst, muzyka, choreografia i aktorskie kreacje. To duża przyjemność uczestniczyć w przedstawieniu, w którym i aktorzy, i widzowie bawią się tak samo dobrze.