Wszyscy tak mamy...
"Nie ogarniam czyli o demonach" - reż. Ula Kijak, Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w BydgoszczyTeatr Polski w Bydgoszczy projektem społecznym „Nie ogarniam czyli demony" po raz kolejny sygnalizuje, jak znakomicie czuje się w roli sejsmografu wykrywającego i rejestrującego najistotniejsze problemy w labiryncie ludzkich dusz, przeżyć i sytuacji, w które uwikłana jest jednostka. Wokół Teatru Polskiego przestrzeń nigdy nie jest pusta, ponieważ jest to teatr bliskiego kontaktu z człowiekiem.
To teatr, który rezonuje z widzami oraz buduje z nimi relacje. Tym razem, w wyniku otwartego naboru do warsztatów przygotowujących do spektaklu, na scenie teatru pojawili się razem z aktorami mieszkańcy Bydgoszczy.
Przedstawienie jest społeczno-artystycznym spotkaniem aktorów, ochotników, jego twórców z widzami, zmagającymi się codziennie ze swoimi problemami, kłopotami, sytuacjami ich przerastającymi oraz ze sprawami, nie pozwalającymi im się „ogarnąć". Na scenie pojawiają się postaci, by zwrócić na siebie uwagę, by opowiedzieć o tym, co przeżywają i o tym, że któregoś dnia dochodzą do ściany... Przemawiają również w imieniu tych, którzy tej odwagi nie mają, by przyjść i mówić o swoich wewnętrznych demonach.
Projekt ten to także nad wyraz udana próba stworzenia przez zawodowych aktorów swego rodzaju „community" razem z ochotnikami, którzy zgłosili się do projektu i z widzami; bo jak się okazuje w trakcie spektaklu, wszyscy mamy takie same lub podobne demony, z którymi żyjemy i zmagamy się w dzień i w nocy. Reżyserka Ula Kijak fantastycznie skomponowała całość z mikro-opowieści, którym razem z Mikitą Ilyinchykiem nadała mocny wyraz dramaturgiczny. Spina spektakl niezwykle silną emocjonalnie klamrą. Katarzyna Pawłowska grająca postać wdowy z szoperką, w tłumie oczekujących na spektakl widzów dzieli się przeżyciami związanymi ze śmiercią męża, a poczuciem straty balansuje jak na linie, doprowadzając słuchaczy do wulkanu emocji, kiedy mówi o odejściu psa.
Ta funeralna, nadpobudliwa emocjonalnie opowieść będzie przewijać się przez cały spektakl, odsłaniając jej walkę między samotnością a byciem potrzebną. Natomiast końcowy stand-up Adriana Piechoty, opowiadającego swoją prywatną historię o tym, jak bardzo chciał śpiewać w musicalu, a musiał walczyć z nowotworem, by ocalić swoje struny głosowe, balansujący na granicy życia i śmierci, a wypowiedziany półgłosem i z dystansem, wywołuje głębokie refleksje. Oszczędnymi słowami i gestami konstruuje bogatą psychologicznie postać.
W tym dokumentalnym spektaklu pobrzmiewa też ostrze satyry wymierzonej we współczesną rzeczywistość. Osoby nie ogarniające swych psychicznych demonów w wielomiesięcznych kolejkach czekają na wizytę, a kiedy nadchodzi jej termin, specjaliści kierują pacjentów do określonych pomieszczeń terapeutycznych, do „sypialni", do „chichotalni", do „krzykalni". W nich zostają sami z zadaniem pokonania swoich demonów. Cały ten kombinat działa sprawnie, z zachowaniem porządku wyznaczanym przez panie w recepcji. Pacjenci, stojąc w długiej kolejce, tracą jednak cierpliwość i chcą opowiedzieć o swoich traumach teraz, zaraz drugiemu człowiekowi, który ich wysłucha. I wyrzucają z siebie problemy, które noszą ze sobą w torbach, plecakach, walizkach. Najbardziej obciążony jest plecak matki trojga dzieci, która w nim nosi własne lęki i kłopoty dnia codziennego, jak i relacje z mężem, a także szkolne i wszystkie sprawy związane z wychowywaniem dzieci.
A symbolem tych demonów są pluszaki, które z pasją wyrzuca z plecaka, by się ich pozbyć, by nie musiała ich codziennie dźwigać. Tylko Wdowa nosi na ramieniu pustą torbę, bo ona bardzo szybko pozbywa się wszystkich swoich „demonów". Opowiada o nich przypadkowo napotkanym osobom... Jest i Kolega, w roli którego występuje Paweł L. Gilewski, z niewielką torbą, zapewniając, że nie mówi o sobie, lecz w imieniu koleżanki, która o go o to prosiła. Tylko czy na pewno opowieść o anoreksji i bulimii jest jej opowieścią?
Uczestnicy warsztatów na teatralnej na scenie w swej grze, w ruchu dramatycznym budują fantastycznie zharmonizowane relacje z aktorami. Ich autentyzm i swoboda wyrażania siebie łączy się ze scenicznym doświadczeniem aktorów. Jest to wynikiem kunsztu reżyserskiego Uli Kijak, bogatego w zróżnicowane zabiegi sceniczne oraz prowadzonych wcześniej warsztatów przez wszystkich realizatorów. Warto dodać, że Katarzyna Pawłowska opracowała choreografię, w której odnaleźć można wspomnienia z przeszłości symbolizowane przez dziecięce zabawy, czasu, kiedy rodzą się w nas nasze największe traumy. A wszystko to dzieje się w poradni terapeutycznej z recepcją i kierunkowskazami prowadzącymi pacjentów do odpowiednich pomieszczeń, zaprojektowanej przez scenografkę Ninę Joachimowską. Kolorystyka niezwykle jasna, utrzymana w łagodnych pastelowych kolorach ma wywoływać atmosferę poczucia bezpieczeństwa, przyjaźni, współodczuwania oraz zapewnienia pomocy w rozwiązaniu problemów.
I tak Teatr Polski w Bydgoszczy stał się platformą nawiązywania więzi społecznych dla ochotników, dla aktorów i dla widzów. A zadzierzgnięte podczas tego projektu relacje nabrały nie tylko wymiaru wspólnotowego, ale i zbudowały sieć emocjonalnego współodczuwania. Odszukiwanie w toczących się na scenie monologach, dialogach oraz w opowiadanych zdarzeniach i w sytuacjach, odniesień do własnego życia i bliskich nam osób było niczym autentyczny seans terapeutyczny dla nas wszystkich.
Pojawił się też powiew optymizmu, kiedy to dziecięce głosy z głębokim przekonaniem i nadzieją wypowiadają magiczną formułę: -"Nie poddam się, nie poddam się".
Wychodząc z teatru nie byłam pewna, czy na jednej z alejek Parku Kochanowskiego w zapadających zmierzchu nie widziałam oddalającej się charakterystycznej sylwetki Kobiety z Walizką...
__
Nie ogarniam czyli o demonach - reżyseria Ula Kijak Teatr Polski w Bydgoszczy im. Hieronima Konieczki
premiera: 23 maja 2024
dramaturgia Mikita Ilyinchyk, Ula Kijak
scenografia, kostiumy Nina Joachimowska
ruch sceniczny Katarzyna Pawłowska
koordynator, asystent reżyserki Cezary Markiewicz
współpraca psychologiczna Joanna Starostecka
Obsada:
Paweł L. Gilewski, Wiktoria Kawa, Katarzyna Kaźmierczak, Tomasz Kłoda, Oliwia Kowalewska, Milena Królicka, Karol Franek Nowiński, Katarzyna Pawłowska, Emilia Piech, Adrian Piechota, Joanna Starostecka, Anna Styczyńska, Magdalena Walczak, Agnieszka Włodarczyk-Kachelska