Wyjątkowy podarunek

"Świąteczne sny" - reż. Yana Tytarenko - Lwowski obwodowy akademicki teatr lalek

W dniach 18-26 kwietnia 2021 r. w ramach festiwalu „Wschód – Zachód" mogliśmy zobaczyć on-line spektakl pod tytułem: „Świąteczne sny", w wykonaniu Lwowskiego obwodowego akademickiego teatru lalek z Ukrainy. Grę wyreżyserowała Yana Tytarenko.

Fabuła sztuki ma miejsce w świecie rzeczywistym i w marzeniach. W rzeczywistości jest czas Bożego Narodzenia. Główne role w przedstawieniu grają płaskie wycinane kukiełki. Jest to rodzeństwo. Dziewczynka ma na imię Dzwinka, a chłopiec – Swiatek.

Stylem wykonania przypominają uproszczoną sztukę z pogranicza geometrycznej – ludowej i współczesnej. W porównaniu do postaci Mamy są drobne. Na scenie jest umieszczona ciemna konstrukcja, w której grają zarówno lalki jak i aktorzy. Scenografia ta jest podzielona na ruchome, kwadratowe moduły, przesuwające się na boki oraz w górę i w dół. Stelaż na krawędziach modułów świeci się małymi niebieskimi lampkami, imitując gwiazdy. Wycięte z jasnego kartonu duże, ażurowe budynki z abstrakcyjnymi ulicami przypominają formą współczesne dzieła sztuki. Wzorzysta iluminacja przywodzi na myśl wycinane z papierowych serwetek kształty i kwadraty pikseli, które przepływają strumieniem deszczu po modułach konstrukcji.

Inne postaci wycinane – jak na przykład kolędnicy są bardziej uproszczone od głównych bohaterów. Zgeometryzowane, w podstawowych barwach, to jest: w czerwieni, błękicie i żółtym kolorze.

Fantazyjne stroje aktorów są również we wzory geometryczne. Jeden kostium z tiarą jest biały, w ornamenty w kształcie kwadratów i znaków „plus", drugi czerwony –przyozdobiony w szerokie czarne pasy. Postaci te przypominają kapłanów, bądź pośredników pomiędzy światem jawy i snu. Trzecia kreacja jest demoniczna. Nie widać jej twarzy zasłoniętej przez czarny kaptur. Ma złe zamiary...

Światło w sztuce się zmienia. Raz tajemnicza biała postać błyska jasnym reflektorem w stronę publiczności, przywodząc na myśl światełko w tunelu... Zaproszenie do wejścia i zagłębienia się w sztukę. Na oknach konstrukcji możemy zobaczyć przeróżne świetlne kształty, od kolorowych linii i kwadratów po mandale z okręgów. Barwy oświetlenia są różne w zależności od treści scen. Żółto-białe, czerwone, niebieskie... Wraz ze światłem zmienia się styl muzyki, momentami nowoczesnej melodii bez słów, po śpiew zespołu aktorów do utworów ludowych granych na gitarze klasycznej. Czasem światło zanika, tworząc granatowy półmrok, a zagubione dzieci nawołują się echem swych głosików.

Muszą się zmierzyć z różnego rodzaju zadaniami. Rozwiązują szaradę. Spotykają Magicznego konia. On niesie dzieci ponad chmury. Wspomniana zostaje postać Koronnego atamana, który pozostawił ukrytą szablę. Ten kto ją znajdzie zastąpi nieobecnego wodza kozaków gotowych do walki.

Swiatek staje do walki ze Zmorą, która chce ukraść Słońce. Ratuje swoją siostrzyczkę. Dzieci napotykają Magiczne kwiaty - z każdym nowym etapem podróży coraz bardziej rozbudowane w formie. Spotykają nawet Świętą Rodzinę i Mędrców!

Nawoływanie Mamy budzi rodzeństwo ze snu. Zapytane czy otworzyły już prezenty mówią, że tych materialnych jeszcze nie zobaczyły, ale jak same dochodzą do wniosku najlepszym darem od Świętego Mikołaja jest uświadomienie sobie, że się kochają. Siostra dziękuje bratu za odwagę, a on jej za mądrość.

Spektakl jest bardzo pouczający i ciekawy formalnie. Akcja wciąga. Zaskakujące pojawienie się aktorów w stelażu, gdzie poruszają się przez dłuższy czas wycinane postaci przełamuje myślenie widza, że już przewidział kto gra w sztuce. Wszyscy aktorzy potrafią pięknie śpiewać. Jedni ukryci są w ciemności konstrukcji, w czarnych kostiumach, a pozostała trójka gra fantastyczne postaci. Czuję się bardzo mile zaskoczona fantazją realizacji dzieła. Najpierw człowiek myśli, że to będzie tradycyjna gra lalek, a potem zostaje wprowadzony w bardzo intrygujący świat, którego nie przewidział.

Bardzo się cieszę, ze mogłam obejrzeć tę sztukę.

Aleksandra Kaleta
Dziennik Teatralny Kraków
23 kwietnia 2021

Książka tygodnia

Twórcza zdrada w teatrze. Z problemów inscenizacji prozy literackiej
Wydawnictwo Naukowe UKSW
Katarzyna Gołos-Dąbrowska

Trailer tygodnia

Łabędzie
chor. Tobiasz Sebastian Berg
„Łabędzie", spektakl teatru tańca w c...