Wyspa cudowności

A motto brzmi „A niech się głowy toczą!". Nawiązuje do gwałtownych zmian społecznych, zawirowań politycznych, kapryśnego koła losu, kręgu dziejów, powtarzalności problemów i mechanizmów, które mielą jednostki i niszczą wspólnoty. Niech się toczą głowy. Niech się toczą wojny i spory polityczne, niech nas mielą żarna historii: takie ich prawidła. Nie znaczy to jednak, że musimy pokornie godzić się na to, co nam daje los. To, jaką postawę przyjmiemy wobec niesprawiedliwości świata, czyni nas ludźmi.

Tegoroczny festiwal rozpoczęła premiera „Burza. Prequel" Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego w reżyserii Joanny Zdrady na podstawie scenariusza Maliny Prześlugi. Prezentuje wydarzenia znane z dramatu Williama Szekspira koncentruje się wokół ikonicznych postaci z „Burzy", które obserwujemy od momentu ich pierwszego pojawienia się na wyspie.

Spektakl od początku jest budowany na emocjach – poczuciu samotności, dojrzewaniu, poszukiwaniu swojej życiowej drogi przez młodych ludzi, buncie wobec zastanego świata i jego ograniczeń. Tytułowa burza ma tu wiele znaczeń. Jest burzą emocji, burzą hormonów i przede wszystkim burzą, po której przychodzi spokój i wychodzi tęcza. Jest oczekiwaniem i nadzieją. Jest zaburzeniem porządku i oczyszczeniem.

Malina Prześluga, specjalistka od tekstów dla dzieci i młodzieży, która ma doskonałe wyczucie emocji buzujących w młodych ludziach, postawiła na nowoczesny, pełen młodzieżowych zwrotów język, którymi bohaterowie nader sprawnie się posługują.

Pokazany w spektaklu odwieczny konflikt między naturą i współczesnością, między dzikim a kolonizatorem, który chce wprowadzać nowy porządek, między tradycją a postępem, między przeszłością a przyszłością, między wartościami wyższymi a żądzą pieniądza, dodatkowo podkreśla pulsująca muzyka podawana na żywo przez Panilas (Magdalenę Sowul), której techno beaty nawiązują do rytmów ludów pierwotnych.

Dzięki muzyce, piosenkom i ciekawej choreografii spektakl nabiera walorów musicalowych, co zapewne ma być dodatkową atrakcją dla młodego widza, dla którego tak naprawdę on powstał.

Drugiego dnia festiwalu w ramach konkursu Konkurs SzekspirOFF widzowie mieli okazję obejrzeć spektakl „Ofelia. Studium Przedmiotu" grupy Kaczmarek & Pi Pa Piwosz & Romanova w zespołowej reżyserii.

Z chaosu wyłania się postać Ofelii, która staje się pierwszoplanową postacią, która odsuwa na dalszy plan zarówno Hamleta, jak i całą plejadę innych ważnych. W prawdziwym „Hamlecie" mało kto zwraca uwagę na Ofelię. Ot, biedna, naiwna, zakochana kobieta. Odrzucona popełnia samobójstwo, ale to zapewne wina jej egzaltowanej natury, no i nieszczęśliwej miłości. Znana wszystkim historia opowiedziana z jej perspektywy nabiera zupełnie innego wymiaru.

Zaczyna się od dwóch pań sprzątających zaplecze i scenę po spektaklu „Hamleta". Wszędzie walają się ubrania zostawione przez aktorów, które trzeba wyprać. I tak, od słowa do słowa, zaczynają się rozważania na temat władzy, zdrady, śmierci, intryg, zła i dobra. Wszystko to sprawka mężczyzn. I nagle bunt na pokładzie. Jedna z pań zaczyna mówi o Ofelii, o jej roli w dramacie. Obie panie chwytając za ubrania wcielają się w bohaterów, na nowo rozpisując role oraz ich znaczenie.

Dynamiczna Ewa Kaczmarek bierze na siebie wszystkie negatywne postaci, łącznie z Hamletem, który również nie wypada tu najlepiej. Kontrastowo wypada Helena Romanova jako delikatna i wrażliwa Ofelia. Jej słowa o władzy, przemocy i wojnie, nabierają dodatkowego znaczenia, bo nawiązują do sytuacji na Ukrainie, z której pochodzi aktorka.

Interesujące wykorzystanie przedmiotów i ubrań do stworzenia studium przypadku Ofelii daje zaskakujący efekt i zmusza do refleksji o tym, czy nie warto skupiać się na tych, którzy głoszą miłość, a nie nienawiść.

Plakat główny Bartłomiej Wutkowski