Wzniesie się wielki złocisty ptak...

"Ptak" - reż. Magda Drab - Teatr Polski w Bydgoszczy

W Teatrze Polskim w Bydgoszczy Magda Drab reżyseruje niemalże stuletni tekst Jerzego Szaniawskiego, w którym szuka odpowiedzi na pytanie, czy teatr może coś zmienić? Czy śmiech i obcowanie ze sztuką mogą sprawić, że staniemy się lepsi? Premiera nieprzypadkowo wyznaczona została na 29 listopada w 100. rocznicę inauguracyjnego przedstawienia Reduty Juliusza Osterwy i Mieczysława Limanowskiego.

Mieszkańcy pewnego miasta dowiadują się, że następnego dnia nad ich głowami wzniesie się wielki złocisty ptak. Podobno jakichś natchniony student szykuje niezapomniane widowisko, na które zaprasza całe miasto. Tego wydarzenia nie przepuszczą oczywiście włodarze miasta, którzy będą chcieli strzec znanego dobrze wszystkim porządku. Przecież w tym mieście nigdy nie było i nie będzie takich ptaków! Ani takich zgromadzeń. Ani takich studentów. Najlepiej jeśli w ogóle będzie tak, jak było wcześniej.

- "Ptaka" realizujemy w ramach Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej "Klasyka Żywa". Albert Pyśk robi muzykę na żywo, ruch sceniczny układa Jakub Lewandowski, zaś scenografia i kostiumy będą dziełem Karoliny Fandrejewskiej. Będzie to opowieść o tym, jak w gnuśnym, zasiedziałym mieście jakiś student wypuszcza w niebo rajskiego ptaka i wszyscy obawiają się, że to nie będzie ptak, tylko rewolucja. Okaże się, że to tylko ptak, ale taki, który ma rewolucyjny wpływ na rzeczywistość. Jednym słowem opowiemy o wpływie sztuki na naszą codzienność - objaśnia wybór sztuki i realizacyjne zamierzenia reżyserka Magda Drab, na co dzień aktorka legnickiego Teatru Modrzejewskiej.

Wszystkie postaci dramatu Jerzego Szaniawskiego mają status ontologiczny, nie pełnowymiarowych psychologicznie osób ludzkich, lecz groteskowych, pociesznych marionetek. Każda z nich jest nosicielką jednego tylko znaczenia i to jedno wyraża. W opozycji do świata lokalnej elity władzy zastygłego w martwocie młody sekretarz magistratu, balladowa burmistrzanka i ekscentryczny student, sprawca swoistej rewolucji w cichym dotąd miasteczku, stanowią stronnictwo postępu i otwarcia na świat. Ale przede wszystkim tęsknią za nowym, odmiennym - przeczuwanym i wyczekiwanym.

"Teatr od zawsze marzy o tym, by wpływać na rzeczywistość, zabierać głos w sprawach publicznych, nadążać za aktualnymi problemami społecznymi. Sztuka w ogóle to narzędzie podejrzane, operujące podtekstami i szukające wolności. A co ze sztuką, która jest tylko próbą dania ludziom odrobiny piękna i radości? Co z komedią, która jest tylko komedią? Co jeśli ptak to po prostu ptak. Żadnych podtekstów, zero polityki, czy współczesnych odniesień - w końcu coś dla zabawy. Ale czy na pewno?" - prowokują w zapowiedzi producenci i realizatorzy sztuki.

Sztuki Szaniawskiego zawsze pozwalały aktorom na tworzenie bardzo dobrych kreacji. Świetną prapremierę miał właśnie "Ptak" wystawiony w 1923 roku w warszawskim Teatrze Rozmaitości w reżyserii Juliusza Osterwy, który zagrał w sztuce rolę Studenta (w jednej z innych ról m.in. Stefan Jaracz). Nic dziwnego, że szuka grana była często. Trzykrotnie zrealizowano ją także dla Teatru Telewizji (1958, 1976, 1993).

Premierowe przedstawienie na scenie Teatru Polskiego w Bydgoszczy odbędzie się 29 listopada 2019 roku, a zatem w dniu, w którym przypada 100. rocznica inauguracyjnego przedstawienia Reduty - pierwszego polskiego laboratorium sztuki teatru i zarazem wielkiego projektu obywatelskiego, zainicjowanego i kierowanego przez Juliusza Osterwę i Mieczysława Limanowskiego. W związku z rocznicą Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie jest organizatorem i koordynatorem kilku rocznicowych wydarzeń i przedsięwzięć. Jednym z nich będzie przyznanie nagrody specjalnej dla teatru, który w sposób interesujący podejmie próbę inscenizacji tekstu z repertuaru Reduty. Nagrodę w wysokości 30 tysięcy złotych przyzna Komisja Artystyczna Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej "Klasyka Żywa".

Grzegorz Żurawiński
Materiał Teatru
22 października 2019
Portrety
Magda Drab

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia