Z diabolicznym Mariuszem Kwietniem

"Robert Devereux albo Hrabia Essex" - reż. Sir David McVicar - Metropolitan Opera w Nowym Jorku

Prapremierowa nowojorska inscenizacja „Roberta Devereux" z diabolicznym Mariuszem Kwietniem w roli księcia Nottingham, wyreżyserowana przez Sir Davida Mcvicara na scenie The Metropolitan Opera, zachwyca historyczną wiarygodnością scenografii i kostiumów oraz doskonałością muzycznego wykonania. W tej oprawie błyszczą znakomite talenty wokalne. Sondra Radvanovsky kreuje postać królowej Elżbiety I, dodając tym samym trzecią „królewską" partię w operach Donizettiego do swojego dorobku w tym sezonie i bijąc rekord Beverly Sills. Partnerują jej Matthew Polenzani jako tytułowy Robert i Elīna Garanča jako jego ukochana Sara.

Trwa renesans twórczości Gaetana Donizettiego, którego opery były aż do połowy XX wieku zapomniane. Styl bel canto wymaga od śpiewaków doskonałości wokalnej, niełatwo więc znaleźć artystki, które udźwignęłyby trudności techniczne partii pisanych przez Donizettiego i potrafiły stworzyć żywe portrety wielkich heroin. Taka musi być Elżbieta, królowa Anglii – Sondra Radvanovsky: władcza, szarpana wewnętrznymi rozterkami w obliczu skazania na śmierć swego kochanka i faworyta Roberta, hrabiego Essex. Elżbieta domyśla się, że hrabia zdradza ją z inną kobietą – duma i złość okazują się silniejsze niż miłość, zwłaszcza gdy wychodzi na jaw, że rywalką królowej jest Sara, jej dama dworu. Partię tytułową wykona Matthew Polenzani, Nottinghamem, zazdrosnym mężem Sary będzie Mariusz Kwiecień.

Treść opery

AKT PIERWSZY

Londyn, rok 1601. W pałacu Westminster Sara, księżna Nottingham, rozpacza. Jest zakochana z wzajemnością w Robercie Devereux, hrabim Essex, jednak królowa Elżbieta rozkazała jej wyjść za mąż za Nottinghama. Robert wrócił właśnie z wojny w Irlandii i jest oskarżony o zdradę. Elżbieta gotowa mu wybaczyć, jeśli tylko Essex nadal ją kocha. Lord Cecil żąda, aby królowa podpisała wyrok śmierci na Roberta, ale ona nie jest przekonana o jego nielojalności. Elżbieta wzywa Roberta i wyjawia mu, że jest skłonna mu wybaczyć, ale jego chłodna reakcja na jej wspomnienia o ich dawnej miłości wzmagają jej podejrzenia. Gdy Robert zaprzecza, że jest zakochany w kimś innym, Elżbieta nabiera pewności, że ją zdradził i postanawia skazać go na śmierć. Książę Nottingham spotyka się z Essexem, którego uważa za przyjaciela – ten zaś czuje się niezręcznie w jego towarzystwie. Nottingham martwi się o bezpieczeństwo przyjaciela, ale równie niepokoi go zachowanie żony, z czego zwierza się Robertowi. Opowiada, jak zastał Sarę płaczącą podczas pracy nad haftowaną szarfą. Wzywany na posiedzenie rady, która zadecyduje o losie Roberta, Nottingham zapewnia przyjaciela, że zrobi co w jego mocy, aby go ocalić.

W komnatach Nottinghama Sara myśli o niebezpieczeństwie, jakie grozi Robertowi. Nagle on sam staje przed nią i robi jej wyrzuty z powodu poślubienia Nottinghama podczas jego nieobecności. Sara odpowiada, że zrobiła to tylko ze względu na rozkaz królowej Elżbiety. Przypomina mu także, że on sam nadal ma pierścień królowej gwarantujący mu bezpieczeństwo. Robert zdejmuje go i zapewnia ją o swojej miłości. Sara błaga go, aby odszedł i daje mu niebieską szarfę jako dowód swoich uczuć.

AKT DRUGI

Sąd czeka na wieści o dalszym losie Roberta. Cecil przynosi wiadomość, że rada podjęła decyzję o karze śmierci, a Sir Walter Raleigh informuje, że Essex został już aresztowany. Opowiada także, że podczas przeszukania znaleziono niebieską szarfę, która ma być dowodem zdrady w oczach Elżbiety. Rzeczywiście, królowa zarzuca Robertowi niewierność. Zarówno Robert i Nottingham są zaskoczeni widokiem szarfy w rękach Elżbiety; zdumienie Nottinghama szybko zamienia się zazdrość. Elżbieta po raz kolejny domaga się, aby poznać imię swej rywalki, ale Robert nie zdradza go. Wściekła władczyni podpisuje wyrok śmierci na Essexa.

przerwa

AKT TRZECI

Sara otrzymuje list od Roberta, w którym ten prosi ją o zaniesienie pierścienia do Elżbiety z błaganiem o łaskę dla niego. Gdy jednak Sara postanawia iść do królowej, zjawia się Nottingham, czyta list i zamyka żonę w komnacie.

Przebywający w pałacowej celi Robert ma nadzieję, że będzie w stanie przed swą śmiercią oczyścić imię Sary z wszelkich podejrzeń. Gdy pojawi Raleigh, by zabrać go na miejsce kaźni, Essex zdaje sobie sprawę, że wszystko, co mu pozostało, to modlić się za ukochaną.

W Westminsterze królowa zastanawia się, dlaczego Sara nie towarzyszy jej, aby ją pocieszyć. Mimo wszystko chce, aby Robert żył i czeka, że ten przyśle jej pierścień z prośbą o ułaskawienie. Nadchodzi jednak tylko Cecil i mówi, że Robert jest już w drodze na egzekucję. Gdy Sara przybiega z pierścieniem i wyznaje, że to ona jest konkurentką Elżbiety w miłości, królowa nakazuje wstrzymać wykonanie wyroku, ale jest już za późno: wystrzał armatni ogłasza śmierć Roberta. Elżbieta wyrzuca Nottinghamowi i Sarze, że nie przynieśli jej pierścienia wcześniej. Nottingham odpowiada, że chciał się zemścić za zdradę. Elżbietę nawiedza wizja ściętego Roberta. Teraz pragnie tylko uwolnić się od ciężaru władzy i przekazać ją Jakubowi I. Zrozpaczona – umiera.

(-)
Materiał organizatora
15 kwietnia 2016

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...