Z ironią i czułością

"Słabi" - reż. Rafał Sabara - Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi

Nieporadni, introwertyczni, niepewni i nieszczęśliwi. Zbyt wrażliwi i bezradni wobec wyzwań codzienności.

Słabi. Tacy są bohaterowie dramatu Magdaleny Drab. Anina nie radzi sobie z prozaicznym do bólu życiem, nie potrafi wypełniać obowiązków wynikających z bycia matką, nie mieści się w ramach przewidzianych dla niej przez społeczeństwo. W sklepie mięsnym poznaje Jana, introwertycznego sprzedawcę ogarniętego stagnacją i emocjonalną apatią. W tym świecie, skonstruowanym na przecięciu realizmu i fantazji, wszystkie historie są banalne, ale zostały opowiedziane z dużą dozą ironii i czułości.

Nagrodzony Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną tekst to zabawna, groteskowa i niezwykle wzruszająca opowieść o doświadczeniu inności i nieprzystawalności. Zdobądźmy się na dystans, a w tytułowych Słabych odnajdziemy znajomych, sąsiadów, a może nawet i samych siebie...
__
MAGDALENA DRAB (rocznik 1990)
Aktorka, reżyserka, dramatopisarka, felietonistka, ilustratorka. Absolwentka Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2012) oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2013). Debiutowała jako studentka rolą Ryfki w przedstawieniu Kokolobolo czyli opowieść o przypadkach Ślepego Maksa i Szai Magnata, wyreżyserowanym przez Jacka Głomba w łódzkimTeatrze Nowym im. Kazimierza Dejmka. Rola
w dyplomowym spektaklu Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej przyniosła jej Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na XXXI Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi.

Po ukończeniu studiów związała się z Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy. Wystąpiła w wielu tamtejszych spektaklach, m.in. Ożenku Nikołaja Gogola, Wyzwoleniach swojego autorstwa w reżyserii Piotra Cieplaka, Biesach Fiodora Dostojewskiego, Kochankach z Werony wg Skakespeare'a, Zabijaniu Gomułki wg Jerzego Pilcha, Człowieku na moście Roberta Urbańskiego, Hamlecie, Księciu Danii Shakespeare'a w reżyserii Jacka Głomba, Konferencji ptaków Petera Brooka i Jean-Claude'a Carriere'a
w reżyserii Ondreja Spišáka, Raju wariatów Augusta Strindberga wyreżyserowanym przez Wawrzyńca Kostrzewskiego, Madonnie, Księżycu i psie wg Rolfa Bauerdicka, Skarbie wdowy Schadenfreude Roberta Urbańskiego w reżyserii Lecha Raczaka, Wiernej watasze Pawła Wolaka i Katarzyny Dworak (PiK), we własnej, wyreżyserowanej przez siebie sztuce Dzielni chłopcy, Królu Learze Shakespeare'a w realizacji Anny Augustynowicz. W czasie 36. Warszawskich Spotkań Teatralnych w 2016 roku otrzymała wyróżnienie portalu Teatr dla Was za najlepszą żeńską rolę drugoplanową – rolę Marii Rostowskiej-Szujskiej w spektaklu Car Samozwaniec czyli polskie na Moskwie gody w reżyserii Jacka Głomba. Magdalena Drab współpracuje także z teatrami łódzkimi: Teatrem Nowym im. K. Dejmka, Teatrem Studyjnym, Teatrem Szwalnia oraz Teatrem Zamiast, który założyła wraz z grupą przyjaciół z łódzkiej Filmówki. Teatr działa jako fundacja od 2014 roku i ma swoją siedzibę w Widzewskiej Manufakturze.

Liczne talenty i umiejętności Magdaleny Drab pozwalają jej z powodzeniem podejmować nie tylko aktorskie wyzwania. Osobny rozdział w jej działalności artystycznej stanowi dramatopisarstwo. Jest autorką około dwudziestu dramatów, m.in.: Targowiska, czyli dziejów rozkładu pana H. (2014), Trupa (2014; tekst znalazł się w półfinale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej w 2015 r.), Dramatu dwóch starych ludzi i kota, który popełnił samobójstwo (2014), Dzielnych chłopców (2015), wyreżyserowanych przez Szymona Waćkowskiego w ramach cyklu Wytwórni Filmów Fabularnych i Dokumentalnych „Teatroteka". Kolejne sztuki to: Słabi – ilustrowany banał teatralny (2016), Violetta, pokaż się (2016), Słowo na g (2017). Za Słabych otrzymała prestiżową Główną Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną (2017) oraz Alternatywną Nagrodę Dramaturgiczną. Spektakl Teatroteki w reżyserii Arkadiusza Biedrzyckiego na podstawie tego tekstu zdobył cztery nagrody Teatroteki Fest 2019 – za reżyserię, muzykę, zdjęcia i pierwszoplanową rolę żeńską. Kolejne teksty Drab – Film odcinkowy z ludźmi w tle (2017) oraz Wschód – Zachód (2019) dotarły do półfinału Gdyńskiej Nagrody Teatralnej. Za Wyzwolenia (2019) otrzymała nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, Historia zapominania zdobyła wyróżnienie w konkursie „Niepodlegli" Teatru Polskiego w Warszawie (2018), za Patoformy autorkę wyróżniono II nagrodą w III Konkursie Dramaturgicznym „Strefy Kontaktu" Wrocławskiego Teatru Współczesnego (2019).

W 2020 roku napisała serial teatralny „5.0", zainscenizowany w Legnicy przez Piotra Ratajczaka, dokonała również adaptacji Solaris Stanisława Lema, którą w Teatrze Ludowym w Krakowie zrealizował Marcin Wierzchowski. Kolejną odsłoną twórczości artystycznej Magdaleny Drab jest reżyseria. Artystka ma w swoim dorobku realizacje zarówno własnych sztuk, m.in. Targowisko, czyli dzieje rozkładu pana H. (2014), adaptacji – Miasto Ł. (według powieści T. Piątka – 2014), monodramu Motyl. Publiczna egzekucja z muzyką na żywo (2017) Alberta Pyśka, reżysera jej autorskiego monodramu Curko moja Ogłoś To – rytmizowany biuletyn z wystawy Marii Wnęk. W 2019 roku w Teatrze Polskim w Bydgoszczy wyreżyserowała Ptaka Jerzego Szaniawskiego, co przyniosło jej nagrodę specjalną w V edycji
Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa". Monodram Curko moja Ogłoś To – rytmizowany biuletyn z wystawy Marii Wnęk otrzymał Grand Prix konkursu na najlepszy spektakl teatru offowego The Best Off (2018) oraz nagrodę główną Ogólnopolskiego Festiwalu Teatrów Niezależnych OFTeN w Ostrowie Wielkopolskim, zaś sama aktorka otrzymała nagrodę dla osobowości artystycznej. W 2019 roku została nominowana do prestiżowej nagrody Paszporty Polityki w kategorii Teatr. Jest także laureatką „Warto" – nagrody „Gazety Wyborczej" dla młodych twórców (2019). Od 2020 roku uczy w Akademii Sztuk Teatralnych we Wrocławiu.
__
RAFAŁ SABARA (rocznik 1970)
Aktor, reżyser, scenarzysta. Absolwent Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (1993), Wydziału Reżyserii Akademii Teatralnej w Warszawie (1997) i Studia Prób w Szkole Andrzeja Wajdy (2003). Stypendysta International Residency w Teatrze Royal Court w Londynie (2002). Współzałożyciel (wraz z Edytą Jungowską) wydawnictwa Jung-off-ska, wydającego audiobooki oraz książki dla dzieci i młodzieży. Zdobywca wyróżnienia na XV Festiwalu Szkół Teatralnych za współczesną i poetycką inscenizację Balladyny Juliusza Słowackiego w PWSFTviT w Łodzi w 1997 roku. Ma na koncie wiele realizacji teatralnych, m.in. Alpejskie zorze Petera Turriniego (Teatr Dramatyczny, Warszawa 1998), Trzy wysokie kobiety Edwarda Albee'ego (Teatr Nowy, Poznań 1999), Balladynę Juliusza Słowackiego (Teatr im. Kochanowskiego, Opole 2000), Córki King Konga Theresii Walser (Teatr Polski, Poznań 2000), Pod Mocnym Aniołem Jerzego Pilcha (Teatr im. Słowackiego, Kraków 2003), Tory Mileny Marković (Teatr Polski, Poznań 2003), Sinobrodego – nadzieję kobiet Dei Loher (Teatr Współczesny, Szczecin 2004), Panieński raj Morny Regan (Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera, Warszawa 2005), Życie do natychmiastowego użytku Anny Burzyńskiej (Szkoła Aktorska Haliny i Jana Machulskich, Warszawa 2010), Peera Gynta Henrika Ibsena (Teatr im. Słowackiego, Kraków 2012). Na łódzkich scenach wyreżyserował: w Teatrze Powszechnym – Rozmowy z katem Kazimierza Moczarskiego (1996), W małym dworku Stanisława Witkiewicza (1997), Sztukę Yasminy Rezy (2002); w Teatrze im. Stefana Jaracza – Mroczne perwersje codzienności Marco Antoniego de la Parry (2014), Lekcje miłości Iriny Waśkowskiej (2015). Jest autorem scenariuszy seriali telewizyjnych: Miodowe lata (również jako aktor i jeden z reżyserów), Tancerze, Hotel pod żyrafą i nosorożcem, Egzamin z życia, współscenarzystą filmu fabularnego Jasne błękitne okna. W 2017 roku zrealizował spektakl telewizyjny Lekcje miłości, z wybitnymi rolami Ewy Dałkowskiej i Edyty Jungowskiej, wyróżnionymi przez Jury Nagrody Polskiej.

Piotr Kałużny
Materiał Teatru Jaracza w Łodzi
2 marca 2022
Portrety
Rafał Sabara

Książka tygodnia

Twórcza zdrada w teatrze. Z problemów inscenizacji prozy literackiej
Wydawnictwo Naukowe UKSW
Katarzyna Gołos-Dąbrowska

Trailer tygodnia