Z pamiętnika młodej dziewczyny

"Dziewczyny opisują świat" - reż. Aleksandra Jakubczak - Scena Robocza - Centrum Rezydencji Teatralnej

Spektakl, a właściwie instalacja performatywna, Aleksandry Jakubczak jest efektem warsztatów i spotkań kobiet, które reżyserka poprosiła o udostępnienie pamiętników, dzienników oraz zapisków z okresu dorastania.

W ten sposób powstał dziewczyński świat pełen humoru, wielkich marzeń, gorzkich rozczarowań i wzruszeń. Scena, na której rozgrywa się finalna instalacja, jest przyjazną przestrzenią pełną skromnych łóżek i poduch - może dziewczęcym pokojem - w której widzowie wspólnie z aktorkami wspominają wzloty i upadki okresu dorastania. Brak podziału między performerkami a publicznością stwarza intymną atmosferę, która ułatwia wczucie się w ich historie które - choć osobiste - w większości przypadków brzmią znajomo. Niezależnie od miejsca zamieszkania, statusu społecznego czy orientacji seksualnej, wszystkie dziewczyny doświadczają przede wszystkim wielkich emocji. Czy to w kontekście przyjaźni lub miłości, wspomnień rodzinnych, czy marzeń - każda myśl, pogląd lub poczucie niesprawiedliwości są dla nastolatek ogromnie ważne, najważniejsze. Jednak przedstawione z humorem, ubrane w estetykę lat 90., nie brzmią wcale patetycznie.

Wspólne wspominanie tych doświadczeń przypomina widzom o własnym dorastaniu i kształtowaniu charakteru, o osobistych nastoletnich dramatach i przeciwnościach losu, o pierwszych doświadczeniach, które może wolelibyśmy zapomnieć, których czasem się wstydzimy. Pamiętniki zawierają to, co najskrytsze i chowane przed światem, a jednocześnie to, co chcemy uzewnętrzniać - czasem tylko przed samym sobą. Obnażając siebie, bohaterki wciągają nas we wspomnienia, i choć zachęcają tylko do lektury swoich dzienników, tak naprawdę budzą chęć dzielenia się własnymi doświadczeniami.

Ten prosty w swej formule eksperyment teatralny zakończył się chyba małym sukcesem, bo po wyjściu wiele osób miało ochotę kontynuować temat, wypytać znajomych, czy i co pisali w okresie dorastania, a także opowiedzieć o własnych pamiętnikarskich zapędach. Swobodna atmosfera i nieco sentymentalny klimat - z piosenkami, ze spłowiałymi fotografiami - miały w sobie coś urzekającego, znajomego. Można było odnieść wrażenie, że jest to niezwykle przyjazne miejsce - bo z kim wolno dzielić się pamiętnikiem, jeśli nie tylko (i to wyłącznie w wyjątkowych okolicznościach!) z najlepszą przyjaciółką?

"Dziewczyny opisują świat" to odważna, bo intymna i naznaczona osobistym doświadczeniem reżyserki, próba uchwycenia tego, jak kształtuje się w człowieku kobiecość. W burzy hormonów, zmieniającego się społeczeństwa, konfliktów pokoleniowych i towarzyskich, nie jest to łatwe - ale za to wspólne zadanie. Jakubczak pokazuje przede wszystkim, że nawet tych najbardziej osamotnionych chwilach, nigdy tak naprawdę nie jesteśmy same ani sami. Zarówno w samej instalacji jak i zebranych pamiętnikach objawia się dziewczęca siła, która pozwala stwarzać wielkie rzeczy - czasem samą siebie, innym razem kawałek sztuki.

Anna Tomczyk
kultura.poznan.pl
7 maja 2018

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia