Z Szombierek do Rozbarku

18. Międzynarodowa Konferencja Tańca Współczesnego i Festiwal Sztuki Tanecznej

Podczas tegorocznej, 18. Międzynarodowej Konferencji Tańca Współczesnego i Festiwalu Sztuki Tanecznej jej uczestnicy nie będą mieli możliwości podziwiania zabytkowych wnętrz bytomskiej Elektrociepłowni Szombierki, w której do tej pory mieściła się alternatywna scena festiwalowa. Powód? Nowy właściciel zakładu produkującego ciepło, fińska firma Fortum, zrezygnował z organizacji imprez w zabytkowym obiekcie. Swoją decyzję uzasadnia koniecznością spełnienia norm bezpieczeństwa. Tłumaczy także, że organizowanie koncertów i tym podobnych wydarzeń w obiektach produkcyjnych jest niewłaściwe

Elektrociepłownia zniknęła ze Szlaku Zabytków Techniki wytyczonego przez Śląski Urząd Marszałkowski, który stworzono dla wielbicieli turystyki industrialnej. Natomiast obiektem, który ją zastąpi będzie cechownia Kopalni „Rozbark”. Została ona zaadoptowana dla potrzeb działalności Śląskiego Teatru Tańca dzięki dofinansowaniu pochodzącemu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO WSL 2007-2013, działanie 6.2.1 Rewitalizacja - duże miasta. 

Kopalnia została zamknięta w 2004 roku i od tego czasu podlegała systematycznej rozbiórce, licznym dewastacjom oraz najzwyklejszemu niszczeniu. Dzięki rewitalizacji obiekt ten ma szansę odzyskać dawną świetność oraz stać się cennym zabytkiem, będącym nowoczesnym centrum choreografii.

Generalnie rzecz biorąc cechownia to nic innego jak reprezentacyjna część kopalni, będąca rodzajem poczekalni. To właśnie tu górnicy spotykają się i rozmawiają tuż przed zjazdem do kopalnianych podziemi, a także uczestniczą w licznych górniczych uroczystościach. Cechownie należą do najbardziej reprezentacyjnych budynków kopalnianych. Zazwyczaj wyposażone są w łaźnie oraz pomieszczenia socjalno-biurowe. Stanowią także wyjątkowe miejsce, będące duchowym centrum każdej kopalni, ponieważ pomieszczenie to wypełnione jest obrazami świętej Barbary, patronki górników i pełni rolę małego sanktuarium. Zwykle wznoszono je na planie prostokąta, w układzie bazylikowym.

Cechownia bytomskiego szybu „Bończyk” znajdującego się na terenie kopalni „Rozbark” jest jednym z najpiękniejszych przykładów secesyjnych budowli. Wspomniany szyb należy do kopalni Rozbark (dawniej Heinz), zbudowanej w 1856 roku przez Ottona Friedlandera. Natomiast sama cechownia stanowi najstarszą część szybu, który wzniesiono w roku 1911. Została zbudowana według projektu znanych na Górnym Śląsku architektów: Emila i Georga Zilmannów z Charlottenburga.

Po likwidacji Kopalni „Rozbark” katowicka Spółka Restrukturyzacji Kopalń postanowiła, że budynek ten zostanie sprzedany w drodze przetargu, jednakże ostatecznie zdecydowano, że najwłaściwszym pomysłem będzie wykorzystanie obiektu do celów kulturalno-społecznych.

Dziś bytomska cechownia, będąca cennym zabytkiem techniki, ma szansę stać się ważnym miejscem na kulturowej mapie zarówno Śląska, jak i Europy. A wszystko to za sprawą artystów o międzynarodowej sławie, którzy zagoszczą w jej murach!

Magdalena Mikrut-Majeranek
Fabryka Tańca - Gazeta Festiwalowa
28 czerwca 2011

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia