Zaczyna się nowy świat

Hasłem Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Retroperspektywy 2022 jest „Początek nowego świata". To odpowiedź na sytuację, w jakiej się znaleźliśmy: udręczeni przez pandemię, stojący u progu katastrofy ekologicznej, przyglądający się trwającej w Ukrainie wojnie, ale też mający świadomość dokonujących się rewolucji technologicznych.

Retroperspektywy o sztuce w kryzysie

Nawiązanie do tytułu antyutopii Aldousa Huxleya kieruje uwagę widza na rozważania na temat przyszłości. Nic dziwnego, że patronami tej edycji Retroperspektyw są mistrzowie science fiction Stanisław Lem i Philip K. Dick.

– Sztuka, szczególnie teatr, powinna chronić i utrzymywać ponad podziałami to, co ludzkie – mówi Tomasz Rodowicz, szef Chorei i dyrektor artystyczny festiwalu Retroperspektywy.

– Wydarzenia ostatniego czasu skłoniły nas do przygotowania programu, który porusza trudne zagadnienia w obliczu tego, co nieodwracalne, jak wojna czy nieuchronna katastrofa ekologiczna.

Retroperspektywy otworzy w piątek, 19 sierpnia, o godz. 18 wernisaż wystawy „Abstrakcje. Początek Nowego Świata", przygotowanej przez 28 artystów w ramach LAAF Lodz Abstract Art Festival.

Zmierzch bogów

Pierwsza tegoroczna festiwalowa premiera to koprodukcja Fabryki Sztuki z Norweskim Narodowym Teatrem Tańca Współczesnego – Carte Blanche. Spektakl „Ragnarok" powstał w ramach projektu ACT IN_OUT. Występują aktorzy Teatru Chorea, ale Adrian Bartczak, reżyser i choreograf, od sześciu lat mieszka w Norwegii i pracuje w Carte Blanche.

Chociaż tytuł nawiązuje do zaczerpniętego z mitologii nordyckiej zmierzchu bogów, w spektaklu nie znajdziemy wyrażonych wprost nawiązań do wierzeń dawnych mieszkańców krajów skandynawskich i północnogermańskich. Spektakl taneczny i ruchowy, z niewielką ilością tekstu, odnosi się raczej do abstrakcyjnej koncepcji rytuału.

– Pracujemy z koncepcją liminalności, bycia „pomiędzy", które stanowi kluczowy moment obrzędu przejścia. To miejsce, w którym już nie jesteśmy dawnymi sobą, ale jeszcze nie staliśmy się niczym nowym – zapowiada Bartczak. – Chcieliśmy, żeby cały spektakl był takim miejscem. Rodzajem zaburzonej, zakłóconej, wykrzywionej, niepokojącej sytuacji, niepodlegającej jakiemukolwiek porządkowi, z rodzajem niejasnego napięcia i poczucia niewygody.

Muzykę do spektaklu stworzył Tomasz Krzyżanowski, a nad kostiumami i scenografią pracowała Marta Góźdź.

Organizatorzy zapraszają na premierę w piątek, 19 sierpnia, o godz. 19. Kolejna szansa na zobaczenie spektaklu – we wtorek, 23 sierpnia.

Po wernisażu i premierze pierwszy dzień festiwalu zakończy impreza prowadzona przez DJ Dellyona.

Festiwale w Łodzi. Sobota z Lemem

W sobotę, 20 sierpnia, o godz. 18.30 lubelski teatr Czytelnia Dramatu zaprezentuje swoją interpretację „Kongresu futurologicznego" Lema. Tekst, wyśmiewający mnożące się w latach 70. ubiegłego wieku teorie futurologiczne, nie stracił na aktualności w kontekście postprawdy i quasi-naukowych fejków z internetów. Reżyser Daniel Adamczyk nazwał wręcz wizję Lema „proroczą". Wystąpią Jarosław Tomica i Michał Jóźwik. Muzykę na żywo tworzą Jan Jaworski, Szczepan Pospieszalski, Joanna Szczęsnowicz i Jan Tarkowski.

Z Lemem festiwalowi goście spotkają się jeszcze 28 sierpnia – Teatr Łaźnia Nowa pokaże biograficzny spektakl Mateusza Pakuły „Lem vs. P.K. Dick". W obsadzie Tomasz Schuchardt i Jan Jurkowski.

W sobotę na godz. 21 zaplanowano koncert bułgarskiego zespołu Oranitza, łączącego folk z hip-hopem, dubstepem i D'n'B. Niedziela to natomiast w Fabryce Sztuki dzień rozmów o „Ekologii kultury". W panelu dyskusyjnym wezmą udział Joanna Tabaka, Diana Lenonek, Małgorzata Ćwikła, Paweł Błęcki, Wacław Sobaszek, Janusz Adam Biedrzycki. Będą rozmawiać o tym, czy i jak instytucje kultury mogą wpływać na świadomość proekologiczną i poprawę klimatu.

O godz. 18 rozpocznie się „Romans" Natalii Sakowicz, lalkarski monodram o miłości na podstawie tekstu Zuzanny Bojdy. W opisie spektaklu czytamy: „Jestem obietnicą przygody, ekscytującą podróżą w nieznane. Nie wiesz, co cię czeka. Oderwij się od szarej rzeczywistości i popłyń ze mną do lepszego miejsca, gdzie jest przyjemniej, gdzie możesz i czujesz więcej. Odpręż się. Niczym się nie martw".

Ukraińskie pieśni, „Czarnobylska modlitwa"

Pierwszy weekend Retroperspektyw 2022 zakończy koncert „Imperium delenda est" lwowskiego Teatru Łesi Ukrainki. Reżyser Dmytro Zakhozhenko wykorzystuje w nim poezję ukraińskich twórców – Kateryny Kalytko, Halyny Kruk i Maryana Pyrozhoka – powstałą w czasie trwającej wojny.

W poniedziałek i wtorek (22 i 23 sierpnia) Retroperspektywy zdominują warsztaty pieśni ukraińskich, które poprowadzi Zoryana Dybovska z Teatru Łesi Ukrainki (godz. 16-20). W środę Fundacja Jubilo pokaże spektakl „Po drugiej stronie" (reż. Diego Pileggi), będący efektem rozważań zespołu nad tematem wolności. Aktorzy – Alessia Romano, Marek Idzikowski, Michał Murawski – zaprezentują własne teksty, pisane w trakcie pracy nad spektaklem, ale też wywiady z uchodźcami, fragmenty sztuki Petera Handkego „Obrażania Publiczności" oraz poezje Świetlickiego i Rilkego. W czwartek Teatr Kana zaprosi na „Gęstość zaludnienia. Historię wybuchu" – sceniczną adaptację „Czarnobylskiej modlitwy. Kroniki przyszłości" Swietłany Aleksijewicz.

Festiwal potrwa do 28 sierpnia. Program: retroperspektywy.com. Rezerwacja biletów przez formularz na stronie internetowej lub telefonicznie: 506 103 207.