Zniknięcia. Pamięć. Walka.

Spektakl ten oparty został na tekście Elise Wilk, laureatki, ubiegłorocznej, drugiej edycji międzynarodowego konkursu „Aurory". Nagrody Dramaturgicznej Miasta Bydgoszczy.

Sześć postaci scenicznych powołanych do życia przez Elise Wilk opowiada o losach rodziny pochodzącej z Saksonii, a mieszkającej w Rumunii, na przestrzeni kilkudziesięciu lat, począwszy od roku 1944, poprzez obalenie reżimu dyktatora Nicolae Ceaușescu po przyjęcie Rumunii do Unii Europejskiej.

Dramaturgiczną narrację stworzoną przez Elise Wilk, reżyser spektaklu Cristian Ban, komponuje w wielu czasoprzestrzeniach i łamiąc chronologię wydarzeń, przywołuje zmarłych członków rodziny, a także tych, którzy się jeszcze nie narodzili. I tak, reżyser osiąga prawdziwą wirtuozerię w komponowaniu epizodów, zamieniając fantastyczną literacką narrację Elise Wilk w prawdziwy labirynt rodzinnych relacji i zdarzeń. I tak powstaje portret rodziny, tak charakterystyczny dla ówczesnych warunków społecznych, kulturowych i politycznych panujących w Rumunii, a jednocześnie tak bardzo uniwersalny dla nas wszystkich. Bo podobne problemy przeżywa dzisiaj wiele rodzin nie tylko w Rumunii. I ta uniwersalność jest łatwa do odczytania, a tym samym bliska widzom.

Sześciu aktorów konstruuje dramatyczne sytuacje rodzinne pełne żywych, dynamicznych dialogów, nie wolnych od bardzo wysublimowanego humoru sytuacyjnego. Elena Popa, Anca Pitaru, Mădălina Mușat, Sebastian Marina, Costi Apostol, Iulian Trăistaru kreując po kilka postaci dają fantastyczny popis gry aktorskiej w różnicowaniu charakterów, osobowości, tworząc prawdziwie emocjonalne i sytuacje rodzinne, i oblicza poszczególnych członków rodziny.

Ale spektakl ten posiada wiele symboli, znaków do odczytania. „Zniknięcia" to także wyjątkowy tekst z warstwą metafizyczną, o obecności zmarłych w naszym ziemskim życiu. Bo tak długo przebywają z nami, dopóki będziemy o nich myśleć... Zapisanie się w pamięci całej rodziny, w indywidualnej pamięci jej poszczególnych członków to wskazanie, by jak najdłużej pamiętać o ich obecności na Ziemi, o zdarzeniach, w których uczestniczyli, i które zapisały się w pamięci rodziny i opowiadane są przy rodzinnym stole. Stąd, scenografka Irina Chirilă, skonstruowała na scenie w sposób bardzo oszczędny i symboliczny wnętrze domu, z dużym oknem zasłoniętym firanami, z okrągłym stołem i krzesłami. Także animacje autorstwa Ordoga Gyarfasa Agoty uzupełniają akcję sceniczną.

Ale „Zniknięcia" są także znakiem tego, co dzieje się wokół nas. Wokół każdego pokolenia. Bo „zniknięcie" kogoś bliskiego, czy całych rodzin wywożonych z Rumunii na Sybir, o czym mowa jest w spektaklu, nie może zostać zapomniane. Nie można przyzwyczaić się do tego, że nagle ktoś „znika". Nie można pozostać obojętnym na to, że z naszej pamięci, świadomości „znikają" ważne wydarzenia, dramatyczne sytuacje, ludzie, których znamy.

Problematyka spektaklu idealnie odnajduje się w hasło przewodnie Festiwalu Prapremier, które brzmi „Pola walki". Bo przecież opowieść o rodzinie Sasów siedmiogrodzkich, mniejszości niemieckiej w Rumunii, to walka o zachowanie tożsamości narodowej, to walka o sprzedaż domu i podział pieniędzy, to walka z wrogiem o zachowanie życia, to walka z codziennością, rutyną, to także starcia pokoleniowe i walka o obronę własnej godności.

Spektakl „Zniknięcia" to także wprowadzenie do kolejnego dnia festiwalu, podczas którego odbędzie się premiera przygotowana przez Teatr Polski w Bydgoszczy, „Ostatnie dni Eleonory i Nicolae Ceausescu" Julii Holewińskiej w reżyserii Wojciecha Farugi, który jest także autorem scenografii, kostiumów i operowania światłem.
__

Zniknięcia", Teatrul Andrei Mureșanu Sfântu Gheorghe, Rumunia

tekst: Elise Wilk
reżyseria: Cristian Ban
scenografia: Irina Chirilă
animacje: Ordog Gyarfas Agota
obsada: Elena Popa, Anca Pitaru, Mădălina Mușat, Sebastian Marina, Costi Apostol, Iulian Trăistaru