Aleksander Bednarz (1941-2013)

Urodził się 6 stycznia 1941 w Drohobyczu. Zmarł 27 stycznia 2013 w Warszawie.

W 1961 ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną im. Ludwika Solskiego w Krakowie.

Karierę aktorską rozpoczął  w 1962 w Teatrze im. Solskiego w Tarnowie (1962-1964). Związany był także z Teatrem Śląskim w Katowicach (1964-1965), krakowskimi Teatrami - Starym (1965-1969), Ludowym (1969-1982), Bagatela (1982-1984) i im. Juliusza Słowackiego (1984-1987), Teatrem Studio w Warszawie (1998-2011), a od 1989 roku z Teatrem im. Stefana Jaracza w Łodzi.

Najwięcej, bo ponad 120 ról zagrał w teatrze. Debiutował w szkolnym przedstawieniu w „Elektrze" Sofoklesa jako Egist wyreżyserowanym przez Mieczysława Górkiewicza 26 kwietnia 1962 roku, a 3 listopada tego samego roku w tarnowskim teatrze wystąpił w roli Stasia w „W pustyni i w puszczy" w reżyserii Jolanty Ziemińskiej. Obsadzali go wielcy reżyserzy: Lidia Zamkow, Jerzy Jarocki, Konrad Swinarski, Bogdan Hussakowski, (któremu w 1967 r. asystował przy realizacji „Trojanki" wg Sartra i Eurypidesa w Starym Teatrze), Zygmunt Hübner, Józef Szajna, Krzysztof Rościszewski, Maciej Prus, Feliks Falk, Adam Orzechowski, Tomasz Zygadło, Waldemar Zawodziński, Anna Augustynowicz, Mariusz Grzegorzek, Zbigniew Brzoza, Krzysztof Warlikowski, Magdalena Łazarkiewicz, Bartłomiej Wyszomirski, Jacek Orłowski, Krystyna Janda, Marek Fiedor, Jacek Głomb, Agata Duda-Gracz Grzegorz Brall i wielu innych.

Znaczną część swojej pracy artystycznej zrealizował w łódzkim Jaraczu, gdzie zagrał m.in. Lobkowitza w „Mein Kampf" G. Taboriego w reżyserii Tomasza Zygadły, Hrabiego Almawiwę w „Weselu Figara" P. Beaumarchais w reżyserii Anny Augustynowicz, „Prospera" w Burzy Szekspira w reżyserii Zigniewa Brzozy, tytułowego Branda w dramacie H. Ibsena w reżyserii Marcina Jarnuszkiewicza, Starego Aktora w „Wyzwoleniu" S. Wyspiańskiego oraz Starego w „Nad" M. Bielińskiego w reżyserii Waldemara Zawodzińskiego, Reba Szymszona w „Dybuku" An-skiego w reżyserii Mariusza Grzegorzka i ostatnią kreację - Beverlyego Westona w „Gorącym lecie w Oklahomie" T. Lettsa w reżyserii Artura Urbańskiego.

Sam również reżyserował: reżyserski debiut Aleksander Bednarz miał 12 listopada 1977 roku w Teatrze Ludowym w Krakowie, w którym przygotował spektakl "Ostatni" Maksyma Gorkiego. Inne realizacje to: „Miejsce akcji" Jerzego Tomaszkiewicza (14 października 1978) i „Konrad Walienrod Adama Mickiewicza (6 października 1979) w Teatrze Ludowym, „Ksiądz Marek" Juliusza Słowackiego w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie (27 listopada 1981) oraz „Jonasza" Marina Sorescu w Teatrze Bagatela w Krakowie (28 października 1983).

29 października Teatr Ludowy w Krakowie wystawił sztukę Aleksandra Bednarza „Dzień dobry Mario" wyreżyserowaną przez autora, która doczekała się siedemdziesięciu trzech przedstawień.

Zagrał w 26 spektaklach Teatru Telewizji od Z. Klemensiewicza w „Polskim listopadzie" Franciszka Ziejki w reżyserii Stanisława Zajączkowskiego (14 listopada 1983) do roli „Duracza" w „Mordzie założycielskim" Macieja Pisuka, Jacka Raginisa w reżyserii Jacka Raginisa (08 grudnia 2008). Do spektakli telewizyjnych zapraszali go znakomici reżyserzy: Włodzimierz Nurkowski, Maciej Prus Bogdan Hussakowski, Grzegorz Królikiewicz, Walery Fokin, Henryk Kluba, Laco Adamik, Mariusz Grzegorzek, Izabella Cywińska, Piotr Trzaskalski, czy Agnieszka Lipiec-Wróblewska.

Od 1970 roku chętnie przyjmował zaproszenia z Teatru Polskiego Radia, od Waldemara Modestowicza, Jana Warenyci i Andrzeja Piszczatowskiego, z którymi w ponad dwudziestu spektaklach wykreował wiele interesujących postaci.

Zagrał w kilkudziesięciu filmach fabularnych, dokumentalnych i widowiskach telewizyjnych.

Nie tylko jego postać była rozpoznawalna ale i głos, czego konsekwencją oprócz  spektakli radiowych z jego udziałem jest również spory dorobek jako aktora dubbingu.

Był laureatem wielu aktorskich nagród, m.in. za rolę Kajetana Tarapatkiewicza w „Krewniakach" M. Bałuckiego na I Ogólnopolskim Festiwalu Komedii w Tarnowie, Grand Prix za rolę tytułową w Panu Pawle T. Dorsta na XXXVII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych.

W 1999 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2009 roku Odznaką honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej.

Nagrody i odznaczenia:
1975 - Złota Odznaka za zasługi dla m. Krakowa
1997 - Tarnów - I Ogólnopolski Festiwal Komedii - nagroda za rolę Kajetana Tarapatkiewicza w przedstawieniu "Krewniacy" Michała Bałuckiego w Teatrze im. S. Jaracza w Łodzi
1997 - Kalisz - XXXVII KST - Nagroda Główna za rolę tytułową w przedstawieniu "Pan Paweł" Tankreda Dorsta w Teatrze im. S. Jaracza w Łodzi
1999 - Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
2009 - Zasłużony dla Kultury Polskiej

Źródło: Wikipedia, FilmPolski, E-teatr

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
27 stycznia 2024