Andrzej Dopierała (1957)

Urodził się 10 lipca 1957 w Katowicach.

W 1980 roku ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Krakowie. Zagrał tam w dwóch dyplomach: „Poskromienie złośnicy" Williama Szekspira (Bakałarz, Lucentio) w reżyserii Anny Polony (premiera 2 lutego 1980) i „Albertusy. Wyprawa plebańska. Albertus z wojny" Anonima (Rostrucharz) w reżyserii Jerzego Krasowskiego (premiera 23 marca 1980).

W latach 1980–1982 pracował w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu Rozpoczął od premiery „Nowe szaty króla" Aleksandra Maliszewskiego (Minister II) w reżyserii Bogdana Toszy (premiera 8 listopada 1980). Nastepnie zagrał Józega K. W „Procesie" Franza Kafki w reżyserii Romany Próchnickiej (premiera 12 grudnia 1980), Artystę w „Dopóki nam ziemia kręci się" Bułata Okudżawy w reżyserii Bogdana Michalika (premiera 23 stycznia 1981). Asystował Romanie Próchnickiej w reżyserowaniu „Cienia" Wojciecha Młynarskiego, jednocześnie grając postać Premiera (premiera 25 kwietnia 1981), a w spektaklu Williama Szekspira „Romeo i Julia" w reżyserii Jacka Pazdro, rolę Romea. W Kaliszu zagrał jeszcze Klitandera w „Mizantropie" Moliera w reżyserii Bogdana Toszy i Pana Młodego w „Weselu" Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Romany Próchnickiej.

W 1982 skorzystał z zaproszenia Teatru Śląskiego w Katowicach i w nowym sezonie zagrał Hajmona w „Antygonie" Sofoklesa w reżyserii Jana Sycza (premiera 7 października 1982) i 19 grudnia tego samego roku Jurka Szrettera w „Popiele i diamencie" Jerzego Andrzejewskiego w reżyserii Jana Maciejowskiego.

W Teatrze Śląskim jego kariera potoczyła się bardzo dynamicznie. Wystąpił w ok. siedemdziesięciu spektaklach m. in. „Garbus" Sławomira Mrożka (Student), „Operetka" Witolda Gombrowicza (Lokaj Księżnej), „Amadeusz" Petera Shaffera (Obywatel Wiednia), „Kordian" Juliusza Słowackiego (Kordian), „Cyd" Stanisława Wyspiańskiego (Don Rodrygo), „Hamlet" Williama Szekspira (Rosenkrantz), „Wesele Figara" Pierre'a Beaumarchaisa (Cherubin), „Bracia Karamazow" Fiodora Dostojewskiego (Alosza), „Wariat i zakonnica, czyli nie ma złego, co by na jeszcze gorsze nie wyszło" Stanisława Ignacego Witkiewicza (Dr Jan Burdygiel), „Romeo i Julia" Williama Szekspira (Parys), „Akropolis" Stanisława Wyspiańskiego (Poeta), „Przypadek Klary" Dei Loher (Georg), „Matka" Stanisława Ignacego Witkiewicza (Albert Węgorzewski), „Życie: trzy wersje" Yasminy Rezy (Henryk), „Oskar i Ruth" Ingmara Villqista (Oskar), „Dżuma" Alberta Camus (Rieux), „Romeo i Julia" Williama Szekspirare (Sampson i Strażnik I), „Poskromienie złośnicy" Williama Szekspira (Hortensjo), „Zbrodnia i kara" Fiodora Dostojewskiego (Porucznik), „Dziady" Adama Mickiewicza (Ksiądz Lwowicz, Bestużew), „Piąta strona świata" Kazimierza Kutza (Ojciec), „Czarny ogród" Małgorzaty Szejnert (Kaspar von Pelzchrim/Porucznik Żychoń/Pracownik), „Wesele" Stanisława Wyspiańskiego (Gospodarz).

W Teatrze Telewizji zagrał w trzech spektaklach: „Wyrok" Ciro Fontany (Młody II) w reżyserii Tadeusza Ryłki (premiera 25 marca 1985), „Tragedia o księżnej d'Amalfi" Johna Webstera (Antonio) reżyseria Włodzimierza Nurkowskiego (premiera 6 kwietnia 1987) i „Tu się urodziłem" Włodzimierza Odojewskiego (Żyd) (premiera 24 marca 1997).

Filmowy debiut odbył się w serialu filmowym Andrzeja Wajdy „Z biegiem lat, z biegiem dni..." (1980), w innym serialu Opowieść o Józefie Szwejku i jego Najjaśniejszej Epoce" (1995) w reżyserii Włodzimierza Gawrońskiego, „Benek" (2007), „Zgorszenie publiczne" (2009), „Prawo Agaty" (2012) i wielu innych.

Jego kariera nie ominęła również Teatru Polskiego Radia: „Przygoda" Josepha Conrada Korzeniowskiego i Forda Madoxa Forda w reżyserii Romany Bobrowskiej (premiera 11 lutego 1977) oraz „Bestiariusz" Feliksa Netza (Ferenc Szalasi) w reżyserii Krzysztofa Kiczka (premiera 11 stycznia 2015).

W 1997 roku założył w Katowicach Teatr Bez Sceny, który prowadzi z dużym wyczuciem teatralnego smaku, starannie dobierając repertuar oparty między innymi na własnej wrażliwości, doświadczeniu, możliwościach technicznych sceny oraz na warsztatowych cechach zapraszanych do współpracy reżyserów i aktorów.

Pierwszą premierą Teatru Bez Sceny była inscenizacja „Panny Julii" Augusta Strindberga, w reżyserii Jana Maciejowskiego, w której postać Jeana zagrał Andrzej Dopierała (premiera 3 lutego 1997).
Inną interesującą inscenizacją była zrealizowana 11 czerwca 1999, „Przemiana" Franza Kafki (Gregor Samsa) w reżyserii Jacka Bunscha.
Sam wyreżyserował „Dla Julii" Margarety Garpe (premiera 9 września 2001).
17 marca 2003 - „Play-Schulz. Sanatorium pod Klepsydrą" Bruno Schulza w reżyserii Jacka Bunscha.
12 stycznia 2004 – „Wszystkie dni, wszystkie noce" Margarety Garpe, reżyseria Andrzeja Dopierały.
10 grudnia 2004 – „Wernisaż" Ingmara Villqista, reżyseria Ingmara Villqista.
21 października 2005 – „Oskar i Ruth" Ingmara Villqista, reżyseria Ingmara Villqista.
17 czerwca 2009 – „Ciemno. Jasno. Cień" Andrzeja Dopierały, reżyseria Andrzeja Dopierały.
6 grudnia 2010 – „Przy drzwiach zamkniętych" Jeana-Paula Sartra, reżyseria Andrzeja Dopierały.
22 maja 2011 – „Oskar i Ruth" Ingmara Villqista, reżyseria Ingmara Villqista.
30 czerwca 2012 – „Diabelski młyn" Erica Assousa, reżyseria Andrzeja Dopierały.
21 czerwca 2013 – „Noże w kurach" Davida Harrowera, reżyseria Joanny Zdrady.
25 października 2014 – „Psiunio" Daniela Besse, Agnès Besse, reżyseria Andrzeja Dopierały.
12 czerwca 2015 – "Mleczarnia" Jacek Rykała, reżyseria Jacka Rykały.
30 lipca 2015 – „Ciemno. Jasno. Cień" Andrzeja Dopierały, reżyseria Andrzeja Dopierały.
13 listopada 2015 – „Dla Julii" Margarety Garpe, reżyseria Andrzeja Dopierały.
29 grudnia 2015 - "Dobry we mnie diabeł", reżyseria Jerzego Głybina.
23 czerwca 2017 - "Bez czułości" Claire McIntyre, reżyseria Andrzeja Dopierały.

Nagrody i odznaczenia:
1996 - Złota Maska (Śląsk)
2002 - Brązowy Krzyż Zasługi
2004 - Nagroda Specjalna z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru za autorską koncepcję założonego w 1997 Teatru Bez Sceny w Katowicach. (przy okazji rozdania Złotych Masek).



Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
10 lipca 2017