Dziecinnie trudne

Teatr Lalek Banialuka im. Jerzego Zitzmana w Bielsku-Białej po raz pierwszy w swojej historii wystawił czytanie performatywne. Było to przedstawienie dramatu Artura Pałygi - „Zakazane dzieci – opowieść korczakowska" - napisanego specjalnie dla Teatru, wyreżyserowanego przez Annę Augustynowicz.

Dramat ten porusza istotny temat w życiu nie tylko człowieka, ale też społeczeństwa - dzieci. Symbolizują one niewinność, czystość, wdzięczność młodości. Mało kto jednak dostrzega lęki i niepokoje ukryte głęboko w ich małych jeszcze główkach. Obraz przeżyć wewnętrznych dzieci często jest bardziej rozwinięty i bujny niż dorosłych. Potrzebują one przestrzeni, w której mogłyby stawać się kruche, bezbronne i nieporadne, jednocześnie wiedząc, że nie zostaną odrzucone ani wyśmiane.

Potrzeby dzieci są potrzebami ludzi dorosłych - każdy z nas przeżywa okres dziecięcy, w którym kształtowane są nasze pierwsze poglądy oraz wyobrażenia o aspektach świata, w którym żyjemy i środowisku, które nas otacza. Janusz Korczak, pedagog, stwierdził: "Nie ma dzieci, są ludzie."

W czytaniu czynnie uczestniczy grupa osób przedstawiających dramat za pomocą słów. Tony ich głosów są zróżnicowane, przedstawiają jednak utwór w sposób dynamiczny. Jego forma intryguje, skłania do refleksji - tekst jest jednolity w sposobie jego wyrażenia, aktorzy czytają go ciągiem. Widz musi pozostawać uważnym, by nie zgubić się w czytanych przez nich kwestiach. Może to wywoływać niepokój, zarazem pobudzać wyobraźnię słuchającego, który odbiera dźwięki oraz słowa, interpretując je.

Występowi temu towarzyszy muzyka (kompozytor – Jacek Wierzchowski) - dźwięki klarnetu (Marcin Żupański) oraz wiolonczeli (Michał Koziński) - które podkreślają jego melancholijny charakter. Czytanie to zakończone jest utworem wykonywanym a cappella „Oyfn Pripetchik" przez Dagmarę Włoszek-Rabską w języku jidysz (konsultacje - Bella Szwarcman-Czarnota).

Całe to wydarzenie jest tłumaczone na język migowy przez tłumacza Macieja Pileckiego, co umożliwia osobom niesłyszącym swobodne uczestniczenie w nim.

Taki sposób czytania  umożliwia poznawanie dzieci, jak również odkrywanie samego siebie na nowo.

Julia Olek
Dziennik Teatralny Katowice
4 grudnia 2021