Fascynujący konglomerat sztuk

Tradycyjnie, jak co roku, listopad upłynie nam przede wszystkim pod znakiem Festiwalu Ars Cameralis. To już 19. edycja tego wyjątkowego wydarzenia kulturalnego, znaczącego zarówno w skali kraju, jak i całej Europy. Od 6 listopada przez trzy tygodnie będziemy mieli okazję obcować nie tylko ze sztuką na najwyższym poziomie, ale także w wielu wymiarach. Bo Ars Cameralis to wyjątkowa płaszczyzna, na której spotykają się ze sobą dyscypliny niezwykle różnorodne. Literatura, muzyka, teatr, malarstwo i rzeźba przeplatają się tu ze sobą, tworząc - według słów samych organizatorów - wirujący diament, opalizujący setkami odcieni

Jak podkreśla Piotr Zaczkowski – jeden z organizatorów – w tym roku równowaga między dyscyplinami stanie się jeszcze większa, będzie np. sporo teatru. I to teatru nie byle jakiego. W ramach festiwalu zaplanowano dwa spektakle w reżyserii Krystiana Lupy, który obecnie uważany jest za jednego z najważniejszych twórców współczesnego teatru na świecie. Pierwszy spektakl – „Prezydentki” –  będziemy mogli zobaczyć 16 listopada na scenie Teatru Rozrywki w Chorzowie. Na kolejny przyjdzie nam czekać aż do 29 listopada. Czekać jednak warto, gdyż drugim spektaklem będzie „Końcówka” Becketta, przez samych organizatorów określana jako „teatralna niespodzianka” tegorocznego festiwalu.

„Prezydentki” stanowią inscenizację dramatu Wernera Schwaba, który bywa określany ojcem współczesnych brutalistów. Jest to opowieść o losach trójki kobiet, których życie jest ciągłą walką z otaczającą rzeczywistością. Zawieszone pomiędzy upokarzającą pracą a wspomnieniami z przeszłości, dewocją a telewizorem, reprezentują najniższą warstwę społeczną, o której istnieniu najchętniej byśmy zapomnieli.  Drogą ucieczki od realiów ich nieudanego życia stają się niskie, ograniczone fantazje – a utrata kontroli nad tą iluzją prowadzi do zbrodni. Ogromną rolę odgrywa tutaj słowo: agresywne, jaskrawe, wypełniające groteskowe monologi aktorek. Całość stanowi niezwykle intensywne przeżycie teatralne, swoją mocą dorównujące tragedii antycznej.

„Końcówka” to klasyczny dramat Samuela Becketta, który swój tekst osnuwa wokół motywu tytułowej końcówki – w oryginalnym brzmieniu oznaczającej końcową partię szachów, gdy zwycięzca jest już dobrze znany. Bohaterowie tego spektaklu są na swój sposób unieruchomieni, zawieszeni gdzieś pomiędzy życiem a śmiercią, zamknięci w heideggerowskim „Sein zum Tode”. Stan ten idealnie odzwierciedla scenografia – akcja sztuki toczy się w ponurym, postapokaliptycznym bunkrze. Choć reżyser nie zmienił ani słowa w tekście oryginału, w swojej inscenizacji większy nacisk kładzie na to, co znajduje się pomiędzy wypowiedziami bohaterów. Jak przyznaje sam Lupa: „Beckett, jeden z niewielu urodzonych dramaturgów, jest geniuszem dialogu, ale prawda «Końcówki» znajduje się w ciszy między słowami”.

W ramach przełamywania granic pomiędzy gatunkami i zderzania ze sobą różnorodnych dziedzin, na tegorocznym Ars Cameralis będziemy mogli odkrywać Lupę także w jego twórczości pozascenicznej. 25 listopada rusza wystawa jego prac, obejmująca projekty, rysunki i fotografie. Lupa wydaje się zwolniony z ograniczeń naturalnych i architektonicznych. Postacie w jego pracach są lunatycznie zawieszone w przestrzeni, wyłaniają się z wody, bywają pozbawione części ciała i w fascynujący sposób zbliżają się do istot pozakosmicznych. Pozasceniczna działalność Krystiana Lupy nie tylko stanowi uzupełnienie jego artystycznej idei, ale jest też interesująca sama w sobie – jako produkt rozległej, surrealistycznej wyobraźni artysty.

Ars Cameralis to jednak oczywiście nie tylko przestrzeń teatralna, lecz także – a może nawet przede wszystkim – niezwykle zróżnicowane występy muzyczne. Jak podkreślają organizatorzy, w tegorocznym programie festiwalu znalazło się miejsce zarówno dla prawdziwych gwiazd, zespołów legendarnych (chociażby The National), jak i nowych kapeli, które warte są szerszego wypromowania. Coś dla siebie znajdą oczywiście również miłośnicy sztuki filmowej – szczególnie ciekawie zapowiada się pokaźny blok twórczości Alberoli. Jeśli chodzi o reprezentację z zakresu literatury, to tradycyjnie już festiwalowi będą towarzyszyć występy grupy Na Dziko. Nie zabraknie także konferencji współgrających z głównym nurtem festiwalu.  W tym roku są to dwie propozycje: II Dni Nowych Mediów z udziałem Kevina Warwicka i Sesja naukowa „Transgresja-Nieobecność-Ciało / Bataille-Blanchot-Bellmer. Interesująco brzmi również Wędrujący projekt Santieago Sierry, w myśl którego po Katowicach i Śląsku będzie wędrować rzeźba – stanie m.in. przed budynkiem ASP, a także… zjedzie do kopalni.

Szczegółowy program festiwalu:

6 listopada:
sobota, 19:00
Wieczór muzyki alternatywnej
EMILY JANE WHITE / RYKARDA PARASOL
Jazz Club Hipnoza w Katowicach

7 listopada:
niedziela, 19:30
Koncert inauguracyjny: UTE LEMPER oraz ORKIESTRA KAMERALNA MIASTA TYCHY AUKSO pod dyrekcją Marka Mosia
Centrum Kultury Katowice

9 listopada:
wtorek, 20:00
Koncert: LAURIE ANDERSON: TRANSITORY LIFE
A RETROSPECTIVE, SONGS AND STORIES
Występ w ramach światowej trasy Pomegrate Arts
Teatr Rozrywki w Chorzowie

10 listopada:
środa, 19:00
Wieczór muzyki jazzowej
Koncert: OBARA / LINDBERG / SORGEN Promocja płyty „Three”
Koncert:GRZYWACZ / NAKAMURA / PENN
Kinoteatr Rialto w Katowicach

13 listopada:
sobota, 19:00
Koncert muzyki alternatywnej MIDLAKE / THE NATIONAL
Teatr Rozrywki w Chorzowie
(UWAGA - w dniu 8. listopada o godz. 9:00 Ticketportal oferuje ostatnie 40 blietów na koncert The National)

14 listopada:
niedziela, 19:00
Film z muzyką na żywo
Koncert zespołu PUSTKI z muzyką do filmu „Aelita”
Kinoteatr Rialto w Katowicach

15 listopada:
poniedziałek, 18:00
JEAN-MICHEL ALBEROLA: „Kroniki japońskie”
Prezentacja filmów oraz spotkanie z Autorem
18.00 – „Koyamaru, zima i wiosna”, 90 min., reż. J-M Alberola
19.30 – Spotkanie z Autorem
20.00 – „Koyamaru, lato i jesień”, 90 min., reż. J-M Alberola
Kino Kosmos / Centrum Sztuki Filmowej w Katowicach

16 listopada:
wtorek, 18:00
Finisaż wystawy:
EDUARD OVČAČEK ODADOZET –prace z lat 1963–2010
Galeria Rondo Sztuki w Katowicach

16 listopada:
wtorek, 19:00
W ramach cyklu „Work in Progress”
Spektakl teatralny w reż. KRYSTIANA LUPY
Teatr Polski we Wrocławiu
Werner Schwab: „Prezydentki”
Teatr Rozrywki w Chorzowie

18 listopada:
czwartek, 19:30
Koncert muzyki alternatywnej
CALEXICO
Jazz Club Hipnoza w Katowicach

19 listopada:
piątek, 12:00
Spotkanie z DURSEM GRÜNBEINEM
Prowadzenie: Jakub Ekier
Uniwersytet Śląski / Instytut Filologii Germańskiej w Sosnowcu  

20 listopada:
sobota, 19:00
Zbieg Poetycki NA DZIKO / DURS GRÜNBEIN / koncert zespołu VARIÉTÉ
Jazz Club Hipnoza w Katowicach

20 listopada:
sobota, 21:30
Koncert: HYPNOTIC BRASS ENSEMBLE
Klub Szuflada 15 w Chorzowie

21-27 listopada:
„NO, GLOBAL TOUR”
Wędrujący projekt Santiago Sierry
Rzeźba będzie wędrować po Katowicach i Śląsku, m. in. zjedzie do kopalni, stanie przed ASP

22-24  listopada (poniedziałek-środa):
Konferencja II Dni Nowych Mediów z udziałem KEVINA WARWICKA
Wydział Filologiczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach / Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach

22 listopada:
poniedziałek, 19:00
Wieczór muzyki alternatywnej
GET WELL SOON / LAMBCHOP PERFORMING IS A WOMAN
Teatr Rozrywki w Chorzowie

23 listopada:
wtorek, 19:00
Filmy z muzyką na żywo
MERCURY REV\'S CLEAR LIGHT ENSEMBLE
Kinoteatr Rialto w Katowicach

24 listopada:
środa, 19:30
Koncert muzyki eksperymentalnej   
TORTOISE
Jazz Club Hipnoza w Katowicach

25 listopada:
czwartek
W ramach cyklu „Work in Progress”
Wernisaż wystawy prac KRYSTIANA LUPY (projekty, rysunki, fotografie)

26 listopada:
piątek, 18:00
Wernisaż wystawy JAKE & DINOS CHAPMAN:
In the Realm of the Senseless / W królestwie  bezrozumności
Projekt realizowany we współpracy z White Cube w Londynie
Galeria Rondo Sztuki w Katowicach

27 listopada:
sobota, 19:00
Wernisaż wystawy fotografii
COLLIER SCHORR: German Faces
CSW Kronika w Bytomiu

29 listopada:
poniedziałek, 19:00
W ramach cyklu „Work in Progress”
Spektakl teatralny w reż. KRYSTIANA LUPY
Teatr La Abadía w Madrycie
Samuel Beckett: „Końcówka”
Teatr Rozrywki w Chorzowie

Impreza towarzysząca

25-26 listopada:
czwartek-piątek, 17:00
Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka
Sesja naukowa / Transgresja-Nieobecność-Ciało / Bataille-Blanchot-Bellmer

Koncert zamknięty
16 listopada:
Obara Silesia Project

Oprac. M.I.
Materiały Organizatorów
29 października 2010