Gdy pieniądz rządzi światem

"Aktor"\' wg C. K. Norwida jest sztuką ekonomiczną, przedstawiającą losy Hrabiego Jerzego. Właściciel majątku traci w mgnieniu oka cały dobrobyt, a tym samym całkowicie zmienia się jego dotychczasowe życie. Dramat ekonomiczny staje się dramatem osobistym , który przedstawiony na scenie tworzy tragiczny obraz

W przedstawieniu światem rządzi pieniądz. Tworzy relacje międzyludzkie- pomaga budować więzi rodzinne, a jego brak rujnuje je. Wraz z notowaniami na giełdzie, zmieniają się uczucia jakie żywią wobec siebie bohaterowie. Z ich emocji można by stworzyć sinusoidę, która tak samo jak na giełdzie ma ogromne wahania, i co chwile się zmienia.

Hrabia Jerzy, o jego rodzina tracą majątek w wyniku bankructwa na giełdzie. Nastają dla nich ciężkie czasy. Arystokracja zostaje zepchnięta na bok, gdy na pierwszy plan wysuwa się bezduszny kapitalizm. Hrabia Jerzy postanawia nie informować rodziny o kryzysie i cały czas oszukuje swoich bliskich. Zatrudnia się u Gotarda- kolegi z dawnych lat szkolnych, który jest znanym i cenionym aktorem i reżyserem. Gdy odwiedza on rodzinę Hrabiego, Hrabina- matka Jerzego traktuje gościa protekcjonalnie i z wyższością. Nie ma pojęcia, że jej syn zmienił profesję i pojawi się na deskach teatru. Jakże zdziwi się, gdy zobaczy Hrabiego w końcowej scenie- podczas zainicjowanego przez Zadarę spektaklu.

"Aktor’" jest przedstawieniem bardzo nie- klasycznym. Mimo iż autora, uważa się za klasycystę, nie posiada żadnych typowych cech dla tego nurtu. Postać Hrabiego- tytułowego bohatera nie jest główną. Nie ma żadnego kulminacyjnego momentu. Przedstawienie nie kończy się ani śmiercią, ani weselem. Akcja dramatu trwa wiele dni i rozgrywa się w wielu miejscach. Mimo to widz czeka w napięciu na jej rozwiązanie. Norwid przenosi dramat we współczesne czasy (nadaje dramatowi uniwersalny walor) i tworzy realistyczny portret mężczyzny, który nagle wszystko traci. Będąc na widowni widz ma nie tyle wrażenie że ogląda przedstawienie, co że jest obserwatorem cudzego dramatu. Może jedynie siedzieć i współczuć Hrabiemu Jerzemu.

Dodatkowym elementem tworzącym realistyczny obraz bankruta jest bardzo szczegółowa scenografia. Pierwsza scena rozgrywa się w Antrakcie- warszawskiej kawiarni artystycznej, która jest symbolem aktorskiej bohemy. Wierne odwzorowanie tego miejsca przenosi nas w świat teatru i życia artystycznego. Po pewnym czasie aktorzy przesuwają widownię i znajdujemy się w pełnym drogich i znanych obrazów domu Hrabiego. Dopracowana do perfekcji scenografia zrobiona przez Roberta Rumasa zasługuje na wielkie uznanie, ponieważ to dzięki niej stworzony został cały klimat przedstawienia.

"Aktora" Cypriana Kamila Norwida wystawiono na deskach teatru tylko dwa razy. Jego tekst wydaje się być niesceniczny, a przed wszystkim bardzo trudny do zrozumienia. Mimo to zarówno reżyser jak i aktorzy rewelacyjnie poradzili sobie z przekazaniem całej treści. Każda z postaci jest bardzo wyrazista i doskonale odegrana przez aktorów. Język Norwida- momentami ciężki i archaiczny osadzony w nowoczesnej konwencji staje się zrozumiały i prosty. Natomiast treść dramatu i postać Hrabiego wydają nam się bardzo bliskie, a postawa bohatera współczesna.

Anna Stańczuk
Dziennik Teatralny Warszawa
26 czerwca 2012