Harmonogram
Harmonogram III Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego DIALOG-WROCŁAW8.10.05 - SOBOTA
Temat dnia: SUMIENIE EUROPY - CZY ISTNIEJE?
Przedstawienia:
1. Wielka wojna - Poetycka refleksja o destrukcyjnym działaniu wojny zbudowana na podstawie autentycznych, frontowych listów żołnierzy pierwszej wojny światowej. Zespół teatru HOTEL MODERN jest jednym z najbardziej znanych przedstawicieli tzw. teatru przedmiotu. Kreuje on sceniczny świat przy pomocy najrozmaitszych, zaskakująco dobranych przedmiotów, których obraz - przenoszony kamerą na ekran - nabiera nowych znaczeń. Jesteśmy jednocześnie świadkami aktu tworzenia przejmującego w swoim przesłaniu teatru oraz jego widzami.
Reżyseria: Pauline Kalker
HOTEL MODERN
Rotterdam, Holandia
Pokazy: 8-9.10.2005
2. Fedra - Sztuka Istvána Tasnádiego jest współczesną interpretacją znanego greckiego mitu. Árpád Schilling, młody węgierski reżyser, przedstawia sytuację, w której rozwinięta cywilizacja ulega rozpadowi na skutek kontaktu z żywiołem barbarzyństwa. Nawiązuje tym samym do obaw towarzyszących niedawnemu rozszerzeniu Unii Europejskiej o blok państw uważanych za mniej rozwinięte cywilizacyjnie. Dotyka też sprawy zagrożenia tzw. świata zachodniego odmienną kulturą islamu.
Autor: István Tasnádi
Reżyseria: Árpád Schilling
KRÉTAKÖR SZÍNHÁZ
Budapeszt, Węgry
Pokazy: 8-9.10.2005
3. BLACKland - Árpád Schilling, wykorzystując formę wyrafinowanego kabaretu polityczno-społecznego, mówi o najbardziej niepokojących i drastycznych problemach naszych czasów m. in.: korupcji, hipokryzji społecznej, ideowej i religijnej, aborcji, czy nawet maltretowaniu więźniów w Abu Ghraib. Wytworną atmosferę spektaklu reżyser prowokacyjnie burzy zaskakującymi, ironicznymi dysonansami inscenizacyjnymi.
Reżyseria: Árpád Schilling
KRÉTAKÖR SZÍNHÁZ
Budapeszt, Węgry
Pokazy: 8-9.10.2005
9.10.05 - NIEDZIELA
Przed południem dyskusja "Sumienie Europy - czy istnieje?" na temat przedstawień pokazywanych poprzedniego dnia.
Temat dnia: OBYWATELE ROZSZERZONEJ EUROPY
Przedstawienia:
1. By Gorky - Na podstawie sztuki "Na dnie" Maksyma Gorkiego, Alvis Hermanis, młody reżyser łotewski, pokazuje, że dzisiaj na społecznym dnie znajdują się nie tylko bezdomni, bezrobotni czy żebracy. Grono wykluczonych poszerzają zamknięci w szklanej klatce ludzie w pełni sił, którzy wpadli w pułapkę "wyścigu szczurów" do bycia kimś, do bycia czymkolwiek. Reżyser wykorzystując bogactwo środków multimedialnych (symultanicznie prowadzone "zbliżenia" akcji lub prowadzenie kilku wątków jednocześnie), tworzy bogato udokumentowaną paletę niepokojów nękających dzisiaj młode i średnie pokolenie.
wg "Na dnie" Maksyma Gorkiego
Reżyseria: Alvis Hermanis
JAUNAIS RIGAS TEATRIS
Ryga, Łotwa
Pokazy: 8-9.10.2005
2. Made in Poland - Debiut teatralny młodego, utalentowanego reżysera filmowego Przemysława Wojcieszka (jego film "W dół kolorowym wzgórzem" otrzymał główną nagrodę za reżyserię na XXIX Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 2004 r.). W oparciu o własny tekst reżyser pokazuje sytuację młodego, zbuntowanego chłopaka z blokowiska, tego przekleństwa polityki mieszkaniowej czasów gierkowskich. Ciekawie przenosi do teatru styl dokumentu filmowego m.in. lokując akcję spektaklu w autentycznym środowisku ponurych bloków mieszkalnych i wprowadzając postaci jakby wzięte "na żywo" z polskiej ulicy.
Scenariusz i reżyseria: Przemysław Wojcieszek
TEATR IM. H. MODRZEJEWSKIEJ
Legnica, Polska
Pokazy: 9, 11.10.2005
3. Długie życie - W komunałce, czyli obszernym apartamencie przydzielonym do wspólnego zamieszkiwania dwóm starym małżeństwom i dwóm samotnym, starszym mężczyznom, podpatrujemy jeden dzień z ich życia, chwila po chwili, od porannego budzika po wieczorny pacierz. Bardzo wnikliwie odtworzony obraz starości - raz śmieszny, raz poruszający - wiele mówi o potrzebie miłości, poświęcenia, oddania, słowem o potrzebie kontaktu z drugim człowiekiem nawet za cenę chwilowego znużenia, zniecierpliwienia czy złości. Przedstawienie bez słów, pełne jednak dźwięków, szeptów, gestów, jakimi porozumiewają się ze sobą bliscy sobie ludzie. Spektakl niezwykły!
Reżyseria: Alvis Hermanis
JAUNAIS RIGAS TEATRIS
Ryga, Łotwa
Pokazy: 8-9.10.2005
10.10.05 - PONIEDZIAŁEK
Przed południem dyskusja "Obywatele rozszerzonej Europy" na temat przedstawień pokazywanych poprzedniego dnia.
Temat dnia: WOBEC PRZEMOCY I WOJNY
Przedstawienia:
1. Nakręcana pomarańcza - Reżyser Jan Klata, który zadebiutował na poprzedniej edycji festiwalu swoim niezwykłym "Rewizorem", należy do najmłodszego pokolenia polskich reżyserów, ostro reagujących na absurdy dnia dzisiejszego. O wyborze tekstu zawsze decyduje u niego możliwość wyrażenia nim stosunku do sprawy, która go boli. Stąd niespodziewany rozrzut tytułów, które ostatnio przygotował w teatrze: "Lochy Watykanu" Gide\'a, "Hamlet" Szekspira wystawiony w Stoczni Gdańskiej, "...córka Fizdejki" wg Witkacego, wreszcie "Nakręcana pomarańcza" wg słynnej powieści Burgessa. W tym ostatnim spektaklu zmierzył się z tematem przemocy jako sposobu na życie. Tonacja ironicznej groteski, ostro przerysowane postaci, sposób prowadzenia akcji przypominający język komiksu, dają zaskakujący efekt w zderzeniu z dramatycznym losem głównego bohatera. Dzięki temu przedstawienie staje się rodzajem współczesnego moralitetu na temat dobra i zła. Spektakl powstał we współpracy ze znanym, założonym przez nieżyjącego już Henryka Tomaszewskiego, Wrocławskim Teatrem Pantomimy.
Autor: Anthony Burgess
Reżyseria: Jan Klata
WROCŁAWSKI TEATR WSPÓŁCZESNY
i WROCŁAWSKI TEATR PANTOMIMY
Wrocław, Polska
Pokaz: 10.10.2005
2. "Kim jest ten człowiek we krwi?" - Premiera plenerowego spektaklu Teatru Biura Podróży, będącego oryginalną interpretacją "Makbeta" Szekspira, odbyła się w maju br. w irlandzkim mieście Cork, które jest tegoroczną Stolicą Kulturalną Europy. Inspiracją do stworzenia przedstawienia była próba zmierzenia się z dramatem Szekspira jako mitem zbrodni w czasach, gdy życie ludzkie zaczyna przedstawiać coraz mniejszą wartość, a zbrodnia staje się czynnością powszednią, której coraz rzadziej towarzyszą rozterki i wątpliwości. Szkotak ze swoim zespołem pokazują dziejący się na granicy świata realnego i koszmaru świat chaosu, w którym obowiązuje prawo zdrady, intrygi i zbrodni, a porządek natury zastępuje logika śmierci. Mówią o przeznaczeniu człowieka, którego pożądanie władzy prowadzi do destrukcji wszystkiego, co było mu drogie. Zrealizowane z wielkim rozmachem przedstawienie mistrzowsko wykorzystuje wszystkie środki teatru ulicznego m.in. ruchomą scenografię, motocykle, szczudła, ogień.
wg "Makbeta" Williama Szekspira
Reżyseria: Paweł Szkotak
TEATR BIURO PODRÓŻY
Poznań, Polska
Pokazy: 10-11.10.2005
11.10.05 - WTOREK
Przed południem - dyskusja "Wobec przemocy i wojny" na temat przedstawień pokazywanych poprzedniego dnia.
Temat dnia: SZTUKA SUBLIMACJĄ ŻYCIA
Przedstawienia:
1. Z Czerwonej Księgi Wymierania - Przedstawienie rozwija się równolegle w trzech planach: muzycznym, aktorskim i plastycznym. Powstało w Międzynarodowym Laboratorium Teatru Dźwięku założonym niedawno przez Aleksandra Bakszi, znanego i cenionego rosyjskiego kompozytora. Temat spektaklu nawiązuje do światowego raportu ginących na ziemi gatunków zwierząt i roślin tzw. Czerwonej Księgi Wymierania. Autor przedstawienia melancholijnie wpisuje w nią także kulturę ginących pierwotnych kultur ludzkich i cywilizacji, zastanawiając się, czy wkrótce nie trzeba będzie umieścić w księdze całego ludzkiego gatunku z jego coraz bardziej obumierającą kulturą. Przewrotnie, na przekór tej tezie, Bakszi daje w swoim przedstawieniu popis wyrafinowanego języka teatralnego.
Autor idei, kompozytor: Aleksander Bakszi
MIĘDZYNARODOWE LABORATORIUM TEATRU DŹWIĘKU
Moskwa, Rosja
Pokazy: 11-12.10.2005
2. Niedokończony utwór na aktora - Na podstawie "Mewy" Antoniego Czechowa i "Sztuki hiszpańskiej" Yasminy Rezy, Krystian Lupa stworzył niezwykły spektakl o teatrze i jego narkotycznym działaniu na twórców - przede wszystkim aktorów. Teatr jest dla nich sublimacją życia, światem wirtualnym, potrzebnym do życia bardziej niż rzeczywistość, która otacza ich na co dzień. Poddają się temu światu złudzeń aż do zatracenia. Za rozziew między marzeniem a stanem rzeczywistym płacą wysoką cenę. Wiele w tym wątków autobiograficznych reżysera. W spektaklu podziwiać można prawdziwy koncert sztuki aktorskiej.
wg "Mewy" Antoniego Czechowa
i "Sztuki hiszpańskiej" Yasminy Rezy
Reżyseria: Krystian Lupa
TEATR DRAMATYCZNY
Warszawa, Polska
Pokazy: 10-11.10.2005
12.10.05 - ŚRODA
Przed południem - dyskusja "Sztuka sublimacją życia" na temat przedstawień pokazywanych poprzedniego dnia.
Temat dnia: "CZŁOWIEK JEST CZYMŚ, CO TRZEBA PRZEZWYCIĘŻYĆ"
Przedstawienia:
1. Zaratustra - Krystian Lupa zawsze interesował się ludźmi niezwykłymi, skażonymi szaleństwem. Taki jest Konrad, bohater "Kalkwerku" Thomasa Bernharda, Voss w "Rodzeństwie" tego samego autora, postać alter ego filozofa Ludwika Wittgensteina. Takim też człowiekiem na granicy geniuszu i szaleństwa zajmuje się Lupa w swoim ostatnim spektaklu. Scenariusz "Zaratustry" opracowany został na podstawie dzieła Fryderyka Nietzschego i scenicznej biografii tego filozofa "Nietzsche. Trylogia" napisanej przez wybitnego, nieżyjącego już reżysera niemieckiego, Einara Schleefa. "Człowiek jest czymś, co trzeba przezwyciężyć" - to zdanie Nietzschego jest motywem przewodnim spektaklu. Lupa pokazuje wędrówkę bohatera owładniętego ideą nadczłowieka poprzez świat, w konfrontacji z którym ponosi klęskę. Opowieść pełna bólu i smutku opowiedziana bogatym językiem teatru Krystiana Lupy. Premiera "Zaratustry" odbyła się w ramach Athens Festival w 2004 roku.
wg "To rzekł Zaratustra" Fryderyka Nietzschego
i "Nietzsche. Trylogia" Einara Schleefa
Reżyseria: Krystian Lupa
NARODOWY STARY TEATR
Kraków, Polska
Pokazy: 12-13.10.2005
13.10.05 - CZWARTEK
Przed południem - dyskusja "Człowiek jest czymś, co trzeba przezwyciężyć"
na temat przedstawień pokazywanych poprzedniego dnia
Temat dnia: OSTRZEŻENIE PRZED CZŁOWIEKIEM
Przedstawienia:
1. Ślub - Sztuka uważana jest za najlepszy tekst sceniczny Witolda Gombrowicza. Elmo Nüganen, młody estoński reżyser i dyrektor Teatru Miejskiego w Tallinie, na zaproszenie Teatru Wilama Horzycy w Toruniu, podjął próbę wystawienia "Ślubu" z czytelnym, współczesnym przesłaniem. Przedstawienie rozgrywa się w atmosferze marzenia sennego, czy też przedśmiertnej refleksji Henryka, głównego bohatera. Jego wytęskniony powrót do domu rodzinnego powoli zamienia się w koszmar. Henryk usiłuje wprowadzić ład w nieuporządkowane życie rodziny. Bierze ślub z dziwką, którą stała się jego dawna narzeczona. Podporządkowuje sobie starych rodziców. Rozsmakowuje się w sprawowaniu władzy nad innymi, co tragicznie kończy się dla najbliższego przyjaciela. Przedstawienie jest przestrogą przed dyktatorem, który drzemie w każdym z nas. Rolę Ojca gra znakomity, litewski aktor, Vladas Bagdonas, odtwórca wielu głównych ról w spektaklach znanego litewskiego reżysera Eimuntasa Nekrošiusa.
Autor: Witold Gombrowicz
Reżyseria: Elmo Nüganen
Teatr im. Horzycy
Toruń, Polska
Pokazy: 13-14.10.2005
2. Miarka za miarkę - Simon McBurney, najbardziej znany po Peterze Brooku angielski reżyser teatralny, uważany jest też za najbardziej wywrotową postać brytyjskiego establishmentu teatralnego. Przed dwudziestu laty założył swój zespół pod nazwą Complicite, z którym objechał cały świat, pokazując, również we Wrocławiu, znakomity spektakl "Ulica krokodyli" wg prozy Brunona Schulza. "Miarka za miarkę" to jego druga próba zmierzenia się z tekstem Szekspira na zaszczytne zaproszenie National Theatre w Londynie. Premiera wywołała zachwyt, choć jednocześnie towarzyszyła jej atmosfera skandalu. Wskazuje na to choćby plakat do przedstawienia z prostytutką w prowokacyjnej pozie. McBurney bez skrupułów przedstawia świat, w którym dochodzi do nadużycia władzy, do manipulacji i łamania prawa, w imię rewolucji moralnej i naprawy państwa. Okazuje się, że wzniosłe hasła "rewolucjonistów" podszyte są hipokryzją. Więcej, że walka w obozie rządzących jest cyniczną grą o dominację bez względu na krzywdę poddanych. Przedstawienie zrobione z imponującym rozmachem. Ma wiele zaskakujących odniesień do współczesności.
Autor: William Szekspir
Reżyseria: Simon McBurney
COMPLICITE i NATIONAL THEATRE
Londyn, Wielka Brytania
Pokazy: 12-13-14.10.2005
14.10.05 - PIĄTEK
Przed południem - dyskusja "Ostrzeżenie przed człowiekiem"
na temat przedstawień pokazywanych poprzedniego dnia.
Temat dnia: ŚWIAT ZDETRONIZOWANEGO BOHATERA
Przedstawienie:
1. Wujaszek Wania - Luk Perceval to nazwisko jednego z najciekawszych reżyserów europejskich średniego pokolenia. Belg z urodzenia, Flamand z natury, z iście breuglowskim zacięciem tworzy własny, oryginalny obraz życia na scenie. Nasz świat, to dla niego świat szaleńców - budzących jednak współczucie. Jego "Wujaszek Wania" zaprzecza przyjętej w Europie tradycji wystawiania Czechowa. To wnikliwe studium psychologiczne ludzi zepchniętych na margines życia, ludzi z przytułku dla starców, żyjących w pewnym sensie w letargu. Scenograficznie spektakl odarty jest z jakiejkolwiek rodzajowości, jest wręcz ascetyczny. Za to psychologicznie niezwykle bogaty - postaci zbudowane są z ogromną wyobraźnią, wrażliwością i odwagą. Spektakl uznany w Belgii za najciekawsze przedstawienie zeszłego sezonu.
Autor: Antoni Czechow
Reżyser: Luk Perceval
HET TONEELHUIS
Antwerpia, Belgia
Pokazy: 14-15.10.2005
Film:
2. Romeo i Julia - Nietypowy debiut teatralny Viestursa Kairissa, młodego, filmowego reżysera z Łotwy. Debiut ten jeszcze nie odbywa się w teatrze, ale jest o teatrze. W filmie reżyser śledzi parę młodych ludzi, nie-aktorów (amatorów), którzy próbują wejść w role szekspirowskich kochanków. Dzieje się to wszystko we współczesnej Rydze, w nurcie autentycznego życia. Ciekawe zderzenie mitycznych bohaterów Szekspira ze zwykłą, nieatrakcyjną codziennością.
Reżyseria: Viesturs Kairiss
Ryga, Łotwa
Pokazy: 14-15.10.2005
Wieczorem dyskusja "Świat zdetronizowanego bohatera" na temat przedstawień obejrzanych tego dnia.
15.10.05 - SOBOTA
Przed południem Dyskusja panelowa: TEATR ODBICIEM NIEPOKOJÓW EUROPY
Dyskusja o tym, czy istnieje jeszcze w Europie wspólny kod zasad moralnych, jakim był jeszcze do niedawna Dekalog? Czy mamy prawo mówić o europejskiej wspólnocie duchowej opartej z jednej strony na wspólnym dziedzictwie kulturowym, z drugiej zaś na wyraźnym poczuciu własnej tożsamości i odrębności wobec innych? Czy relatywizm i dekonstrukcja są wyrazem siły i odwagi współczesnego człowieka czy raczej jego słabości? Czy pokazywany dziś w teatrze, i nie tylko w nim, obraz człowieka zagubionego, jest diagnozą stanu przejściowego, czy raczej odkrywaniem ostatecznej, pozbawionej złudzeń, prawdy?
Uczestnicy: Wiktor Jerofiejew, prof. Leszek Kołakowski, prof. Ivan Nagel, Fintan O\'Toole, Paul Thibaud
Prowadzenie: Jacek Żakowski
Temat dnia: PROBLEM INNEGO - EUROPA I ŚWIAT
Przedstawienia:
1. Kupiec wenecki - Jonas Vaitkus należy do ścisłej czołówki wielkich reżyserów litewskich. Wyróżnia się wśród pozostałych bardzo oryginalnym językiem teatralnym. Tworzy na scenie zagadkowy kod znaków estetycznych, które są nośnikami przesłania. W swojej inscenizacji "Kupca weneckiego" wszystkie postaci dzieli na trzy grupy. Jedna reprezentuje rozbawiony żywioł weneckiego karnawału, z wszystkimi postaciami wystylizowanymi na typ wiecznego uwodziciela Casanovy. Jest to świat okrutny, bezwzględny i pełen hipokryzji. Druga grupa to reprezentanci odmiennej kultury: białe japońskie szaty i biała charakteryzacja, zrytualizowany ruch i hipnotyczny sposób mówienia; świat piękna i dobroci. Trzecia grupa to pobratymcy Shylocka, Żydzi, ubrani na czarno, skromnie, bez charakteryzacji, poruszający się drobniutkim, monotonnym ruchem. Vaitkusa wyraźnie fascynuje problem obcego, kogoś, kto z odwagą i szczerością broni prawa do swojej odmienności, swojej godności. Niezaprzeczalnym dowodem talentu reżysera jest utrzymanie w tym mocno sformalizowanym, choć pięknym spektaklu, atmosfery napięcia i emocji.
Autor: William Szekspir
Reżyseria: Jonas Vaitkus
KAUNO VALSTYBINIS AKADEMINIS DRAMOS TEATRAS
Kowno, Litwa
Pokazy: 15-16.10.2005
2. Otello - Stefan Pucher, reżyser odważnej realizacji "Otella", przygotowanej w Schauspielhaus w Hamburgu, jest uważany za jednego z najbardziej radykalnych twórców młodego pokolenia niemieckich reżyserów. Zyskał sławę inteligentną, na wskroś współczesną, reinterpretacją klasyki. Na pierwszym festiwalu "Dialog-Wrocław" pokazał zaskakującą inscenizację "Mewy" Czechowa. Bohaterem "Otella" uczynił młodego idola popkultury na wzór Michaela Jacksona, czy Jamesa Browna, sławnego kompozytora "Sexmachine", czy też uwielbianego pięściarza Muhammada Ali. Otoczenie Otella to podejrzane towarzystwo wielkiego biznesu, w którym toczy się bezwzględna walka o władzę. Głęboko zakorzeniony rasizm, egoizm i
nienawiść prowadzą do zbrodni. Pucher zachowuje jednak ironiczny dystans wobec opowiadanej historii, utrzymując widowisko w stylistyce popkultury. Po dokonanej zbrodni, Otello, w błyszczącym, złotym garniturze śpiewa do mikrofonu "Pay the cause to be the boss". Ale ma martwe oczy.
Autor: William Szekspir
Reżyseria: Stefan Pucher
DEUTSCHES SCHAUSPIELHUAS
Hamburg, Niemcy
Pokazy: 15-16.10.2005
Wieczorem dyskusja "Problem Innego - Europa i świat" na temat przedstawień obejrzanych tego dnia.
30, 31.10.2005 - NIEDZIELA, PONIEDZIAŁEK
EPILOG Festiwalu
Ostrzeżenie przed przyszłością - projekt muzyczno-teatralny Christopha Marthalera
Ostatnio, na zamówienie Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Wiener Festwochen, Marthaler stworzył niezwykły projekt p.t. "Ostrzeżenie przed przyszłością". Trudno tę pracę nazwać spektaklem, choć na pewno jest teatrem. Pokazana została w jednym z największych i najpiękniej usytuowanych szpitali psychiatrycznych w Europie - sławnym wiedeńskim Otto-Wagner-Spital. Tutaj, w czasie II wojny światowej, dopuszczono się aktu zaplanowanej na wielką skalę zbrodni - eutanazji psychicznie chorych dzieci.
Ten projekt nie jest ani dokumentem, ani akademią ku smutnej pamięci ofiar. Pokazuje w niezwykle taktowny i jednocześnie głęboko poruszający sposób absurd i grozę sumiennego realizowania założeń fanatycznej ideologii. Jest też ostrzeżeniem przed najbliższą wizją przyszłości - biotechnologią, manipulacją genetyczną, eliminacją genetycznych wad, programowaniu doskonałego człowieka.
Marthaler często wywołuje śmiech widowni, jednak daleko częściej - przerażenie.
Spektakl Marthalera został zaproszony do Polski i zostanie zagrany w dniach 30 i 31 października, w dwa tygodnie po zakończeniu trzeciej edycji Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego "Dialog-Wrocław", stanowiąc specjalny EPILOG festiwalu.
Przedstawienie odbędzie się na terenie Państwowego Szpitala Psychiatrycznego w Lubiążu.
Scenariusz: Stefanie Carp, Marcus Hinterhäuser
Reżyseria: Christoph Marthaler
WIENER FESTWOCHEN
Wiedeń, Austria
Pokazy: 30-31. 10.2005
(-)
Materiały Festiwalu
10 września 2005