Jerzy Garda (1903 - 1951)

Urodził się 3 lipca 1903 w Zawierciu. Zmarł 18 marca 1951 we Wrocławiu.

Właściwie Jerzy Helman. Ukończył Prywatne Gimnazjum Męskie w Zawierciu, studiował prawo i romanistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Po ukończeniu studiów pracował jako dziennikarz. Śpiewu uczył się u Wacława Brzezińskiego. Potem kształcił się w Wiedniu, Paryżu, Mediolanie.

W 1930 występował w Teatrze Wielkim we Lwowie. Wiosną 1932 śpiewał na koncertach w Berlinie. Od 1932 występował we Włoszech, m.in. w Bolonii, Genui, Neapolu. W sezonie 1936/37 został zaangażowany do Teatro alla Scala w Mediolanie, ale z nieznanych przyczyn zapewne nie występował. Śpiewał też w Wiedniu, Budapeszcie i Paryżu. 20 marca 1939 debiutował w Teatrze Wielkim w Warszawie w partii Escamilla "Carmen", 27 marca śpiewał partię tytułową w "Rigoletcie", a 30 marca w "Eugeniuszu Onieginie". W maju i czerwcu 1939 występował w Teatrze Wielkim we Lwowie.

W czasie II wojny światowej ukrywał się w miejscowości Nowojelnia pod Baranowiczami.

Po wojnie występował na koncertach w Lublinie, później w Warszawie, Sopocie i innych miastach, a także gościnnie w operach w Bytomiu i Poznaniu. W 1948 objął stanowisko wicedyrektora Opery w Poznaniu, wiosną 1949 odbył tournee po Związku Radzieckim odnosząc sukcesy w Moskwie i Leningradzie. Po powrocie został w 1949 dyrektorem Państwowej Opery we Wrocławiu i zajmował to stanowisko do końca życia. Tutaj wystąpił kilkakrotnie na scenie w ostatniej swej partii Dżaresa ("Paria"), w której wg Wojciecha Dzieduszyckiego "połączył najpiękniejszy śpiew ze znakomitą grą aktorską".

W okresie powojennym częstsze występy na scenie utrudniał mu brak jednego oka.

Jego imię noszą ulice w Zawierciu i Wrocławiu. Jego siostrą była Irena Helman, która po drugiej wojnie światowej zamieszkała w Katowicach i utrzymywała się z prywatnych lekcji muzyki i języków.

Odznaczenia:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Polonia Restituta

Źródła: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, Wikipedia, E-teatr.



Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
18 marca 2020
Portrety
Jerzy Garda