Kształtowanie męskiej tożsamości

Spektakl Grzegorza Jaremki oparty będzie na dramacie Georga Büchnera, XIX-wiecznego niemieckiego rewolucjonisty, pisarza i przyrodnika. Fabuła „Woyzecka" osnuta jest wokół prawdziwej historii młodego mordercy z Lipska. Büchner sportretował swojego bohatera z niezwykłym współczuciem, ukazał go jako ofiarę okrutnego, bezdusznego społeczeństwa, które depcze każdego, kto nie pasuje do jego norm.

Dzieje Woyzecka nie zostały jednak opowiedziane do końca, a tekst znaleziony po śmierci pisarza pozostał we fragmentach. Mimo to, a może właśnie dzięki tej ułomności, „Woyzeck" od ponad wieku uwodzi twórców teatralnych i operowych.

Grzegorz Jaremko z tego rewolucyjnego tekstu wydobywa temat kształtowania się męskiej tożsamości. W jego interpretacji mężczyźni otaczający głównego bohatera to kumple z podwórka, garażowy band. Dramatyczny konflikt nie polega na zderzeniu klas społecznych, ale na konfrontacji różnych sposobów kształtowania, testowania i wyrażania swojej męskości. W tej opowieści o dojrzewaniu energia macho zderza się z męskością miękką, sensualną i rozmytą. Wstyd i lęk inicjacji Woyzecka znajdują ujście w świecie wirtualnym, gdzie bohater eksperymentuje ze swoim ciałem i wizerunkiem. Kiedy wirtualne eksperymenty nie przynoszą wyzwolenia, dochodzi do realnej zbrodni. Miejscem prowokacji jest zatęchły garaż, a może chłopięcy pokój z widokiem na brzeg jeziora.

Niedokończona sztuka Büchnera staje się więc pretekstem do postawienia pytania o współczesną męską tożsamość.

Czy posiadamy rytuały inicjacyjne na wzór tych, które były progiem dorosłości dla wojowników dawnych plemion?
Do jakich kulturowych wzorów męskości mamy dziś dostęp?
Jaka jest relacja między tożsamością mężczyzny a fizjologią ciała?
Gdzie jest przestrzeń buntu wobec stereotypu mężczyzny?
Czy jest możliwy projekt nowej męskości?

Spektakl Woyzeck realizowany jest w ramach konkursu Debiut TR, wspierającego rozwój najciekawszych reżyserów i reżyserek teatralnych młodego pokolenia. Nagroda Debiut TR została powołana w listopadzie 2015 roku w ramach nurtu programowego Młody TR i jest przyznawana co roku na Forum Młodej Reżyserii w Krakowie. Nagrodzeni przez zespół TR studenci i studentki otrzymują zaproszenie do zrealizowania przedstawienia w TR Warszawa w kolejnym sezonie teatralnym.

Pierwszym laureatem nagrody Debiut TR jest Jędrzej Piaskowski, student Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, który w ramach wyróżnienia zrealizował w TR Warszawa spektakl „Puppenhaus. Kuracja" (2016). Spektakl został nagrodzony m. in. w Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej (nagrody aktorskie dla Justyny Wasilewskiej i Agnieszki Żulewskiej), na Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port w Gdyni (nagroda główna) oraz na 19. Festiwalu Sztuki Reżyserskiej Interpretacje w Katowicach (nagroda aktorska dla Justyny Wasilewskiej).

Kolejną laureatką nagrody Debiut TR jest Klaudia Hartung-Wójciak, studentka Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie. Premiera „Chinki" w jej reżyserii odbyła się w TR Warszawa na zakończenie sezonu artystycznego 2017/2018. Trzeci laureat nagrody Debiut TR – Grzegorz Jaremko, student krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie zrealizuje w TR Warszawa spektakl „Woyzeck" (prem. maj 2019). W listopadzie 2018 roku nagroda Debiut TR została przyznana po raz czwarty. Jej laureatką została Katarzyna Minkowska, studentka III roku Wydziału Reżyserii Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Reżyserka została nagrodzona „za pasję w poszukiwaniu nowych form ekspresji, oryginalne łączenie teatru ze sztukami wizualnymi, dojrzałość i wysoki poziom intelektualny pracy reżyserskiej, za wrażliwą, inspirującą współpracę z aktorkami i aktorkami" w spektaklu "Syrenarium".

Młody TR to nurt programowy, w ramach którego TR Warszawa wspiera rozwój nowych talentów artystycznych, prowadząc takie projekty jak np. Teren Warszawa, Teren TR, Debiut TR, rezydencje artystyczne, gościnne pokazy prac dyplomowych i spektakli, czy przedstawienia repertuarowe, do realizacji których zapraszani są debiutujący twórcy i twórczynie. TR Warszawa pełni rolę artystycznego schronu, w którym artyści i artystki mogą eksperymentować i realizować swoje pomysły na teatr.
W ramach programu Młody TR w ostatnich sezonach artystycznych swoje spektakle zrealizowali m. in.: Anna Karasińska („Ewelina płacze" i „Fantazja"), Piotr Trojan („Grind/r"), Magda Szpecht („Możliwość wyspy"), Wojciech Blecharz („Soundwork"), Katarzyna Kalwat („Holzwege"), Małgorzata Wdowik („Piłkarze" i „Strach"), Jędrzej Piaskowski („Puppenhaus. Kuracja", „Dawid jedzie do Izraela") i Klaudia Hartung-Wójciak („Chinka").

BIOGRAMY TWÓRCÓW
Grzegorz Jaremko – reżyser teatralny. Studiuje na Wydziale Reżyserii Dramatu Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był asystentem Krystiana Lupy, Pawła Miśkiewicza i Michała Borczucha. Zadebiutował spektaklem „Iwona, księżniczka Burgunda" zrealizowanym w Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu, nagrodzonym na 13. Międzynarodowym Festiwalu Gombrowiczowskim w Radomiu. Za reżyserię tego przedstawienia otrzymał nagrodę na XIII Międzynarodowym Festiwalu Gombrowiczowskim w Radomiu. Laureat Nagrody głównej Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz nagrody Debiut TR na VII Forum Młodej Reżyserii w Krakowie za spektakl „Powrót Odysa".

Marcin Cecko — dramaturg, poeta, performer, fotograf. Wydał trzy tomiki wierszy: „Rozbiorek" (Ha!art, Kraków 2000), „Pląsy" (Lampa i Iskra Boża, Warszawa 2003) oraz „Mów" (Ha!art, Kraków 2006). W 2004 roku otrzymał nagrodę im. Marcina Kołodyńskiego 5-10-15 i dalej... za interdyscyplinarne podejście do twórczości. W latach 2000-2004 Marcin Cecko pracował w zespole Studium Teatralnego Piotra Borowskiego jako aktor i twórca scenariusza spektaklu „Parsifal" (2004).
W latach 2003-2008 pracował jako fotograf reklamowy i portrecista m. in dla takich magazynów jak: „Press", „Exklusiv", czy „Machina". W 2005 roku wziął udział w realizacji spektaklu „Cokolwiek się zdarzy kocham cię" w reż. Przemysława Wojcieszka (prod. TR Warszawa), do którego napisał teksty wierszy i zagrał w nich rolę prowadzącego slam poetycki. Lider zespołów performersko-muzycznych: Melancholia, Akryl Trio, 3 Boys Move. Jeden z założycieli STWS, stowarzyszenia artystów interdyscyplinarnych działającego na warszawskiej Pradze. W latach 2005-2009 występował również solo z serią performensów „Cząsteksty" w warszawskich klubokawiarniach. W 2009 roku jako dramaturg i autor scenariuszy rozpoczął współpracę z reżyserem Krzysztofem Garbaczewskim z którym zrealizowali: „Odyseję" (prod. Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu, 2009), „Gwiazdę Śmierci" (prod. Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu, 2010) „Życie seksualne Dzikich" (prod. Nowy Teatr w Warszawie, 2011), „Balladynę" (prod. Teatr Polski w Poznaniu, 2013) „Burzę" według Williama Szekspira (prod. Teatr Polski we Wrocławiu, 2015), „Hamleta" według Williama Szekspira (prod. Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, 2015), a także operę „Zwycięstwo nad słońcem" (prod. Teatr Wielki – Opera Narodowa, 2014) i „Locus Solus" w berlińskim Volksbühne (2016). Współpracuje z wieloma reżyserami i reżyserkami m. in. z Natalią Korczakowską, Marcinem Liberem, Eweliną Marciniak, Tomaszem Rodowiczem, Magdą Szpecht i Łukaszem Twarkowskim. Jest współautorem scenariuszy filmowych, m. in. „Volterra" w reżyserii Jacka Borcucha (2018). Od 2016 roku prowadzi zajęcia z dramaturgii na Uniwersytecie SWPS w ramach Laboratorium Nowych Praktyk Teatralnych.
Sława Lisiecka - Ukończyła germanistykę na UŁ. Od 1974 roku zajmuje się twórczością przekładową z języka niemieckiego. W jej tłumaczeniu ukazało się około 50 dzieł klasycznych i współczesnych z zakresu literatury, religioznawstwa i filozofii (m. in. "To rzekł Zaratustra" Fryderyka Nietzschego, razem ze Zdzisławem Jaskułą). Jest laureatką prestiżowych nagród Robert Bosch - Stiftung i Deutsches Polen-Institut w Darmstadt oraz rządu austriackiego. Obecnie pełni funkcję tłumacza-rezydenta (Translator in Residence) w Europäisches Übersetzer-Kollegium w Straelen (Niemcy).

W najbliższym czasie wydawcy zapowiadają w jej przekładach "Wymazywanie" Thomasa Bernharda, "Obrazy z podróży" Hermanna Hessego i na poły autobiograficzną powieść Romy Ligockiej "Tylko ja sama". Lista przełożonych sztuk: Elfriede Jelinek: Clara S., Franzobel: Kafka, Doris Dörrie: Happy, Julie Zeh: Instynkt gry, Lutz Hübner: Małgorzata S. 89 i dalsze, Arthur Schnitzler: Profesor Bernhardi, Pod "Zieloną Kakadu", Bajka. Tłumaczka zajmuje się przede wszystkim przekładami ambitnej prozy z obszaru niemieckojęzycznego.



Kaja Stępkowska
Materiał Teatru
8 kwietnia 2019
Spektakle
Woyzeck
Teatry
TR Warszawa
Portrety
Grzegorz Jaremko