Maria Dowmunt (1875 - 1951)

Właściwie Maria Junczys. Urodziła się 22 sierpnia 1875 w Płocku. Zmarła w 1951 w Bydgoszczy.

Była córką Teodora i Pauliny, żoną Mieczysława Dowmunta, właściwie. Według jej własnych wspomnień po ukończeniu dwóch klas gimnazjum, uczyła się w szkole dramatycznej a w 1902 rozpoczęła pracę na scenie.

W 1902-03 występowała w Lublinie pod dyrekcją Henryka Morozowicza; w sezonie 1907/08 tamże w zespole Juliana Myszkowskiego; od października 1908 do stycznia 1909 w Kaliszu w zespole pn. Operetka Polska pod dyrekcją Jana Zakrzewskiego, a następnie Wacława Adlera i Henryka Lasockiego; w sezonie 1912/13 w Lublinie a latem (maj-lipiec) 1913 w Wilnie w Teatrze Polskim w Ogrodzie Pobernardyńskim pod dyrekcją Juliana Strycharskiego; w sezonie 1913/14 w Teatrze Polskim w Poznaniu, 1914/15 w Teatrze Polskim w Warszawie. W 1920 grała rolę Miecznikowej w polskim filmie "Czaty". W 1921 występowała w teatrze Czarny Kot w Warszawie. Następnie przez dłuższy czas działała w Wilnie, gdzie w 1922-27 występowała w zespole operetki, głównie w Teatrze Wielkim. Latem 1926 krótko występowała w Teatrze Nowości w Warszawie; w 1927 znowu była w tym zespole i wraz z nim w sierpniu tego roku gościnnie występowała w Teatrze Miejskim w Krakowie, a w sezonie 1927/28 nadal w warszawskim Teatrze Nowości. Możliwe, że występowała w 1933 w t. Nowy Lotos w Warszawie, ale jest to wiadomość niepewna. W sezonie 1938/39 grała w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Toruniu.

Po II wojnie światowej występowała w sezonie 1945/46 w Teatrze Miejskim w Białymstoku, gdzie w 1946 obchodziła jubileusz czterdziestolecia pracy na scenie. W sezonie 1946/47 grała w Objazdowym Teatrze Wojewódzkim w Ełku, następnie znowu w Białymstoku. Od 1 września 1949 nie występowała na scenie. Mieszkała najpierw w Białymstoku, a od 1950 w Bydgoszczy.

Występowała najczęściej w operetkach (niekiedy także w rewiach), m.in. jako: Flora ("Targ na dziewczęta"), Delfina ("Cnotliwa Zuzanna"), Marta ("Piękna Rizetta"), Wirginia ("Królowa kinematografu"), Księżna Cuddestein ("Hrabina Marica"); grała też w komediach, np. Panią Verdieres ("Ładna historia"), Wyrwasińską ("Życie jest skomplikowane"). Po II wojnie świat. grała w Białymstoku m.in. Tadrachową ("Moralność pani Dulskiej"), Matyldę ("Nadzieja").

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, Muzeum Historyczne w Ełku

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
22 sierpnia 2017