Marian Nowak (1903 - 1972)

Urodził się 20 sierpnia 1903 w Łodzi. Zmarł 12 stycznia 1972 w Łodzi.

Syn Józefa Nowaka, robotnika oraz Marianny Nowak z domu Hetlof. Mąż Heleny z Podgórskich, suflerki Teatru Powszechnego w Łodzi.

Ukończył pięć klas gimnazjum, po czym podjął pracę zarobkową. Od 1927 występował w Teatrze Popularnym J. Pilarskiego w Łodzi. W 1932 zdał eksternistyczny egzamin ZASP-u i do 1939 związał się z zespołem Teatrów Miejskich w Łodzi (okresowo był w zespole pomocniczym lub dogrywał). Niektóre role: Fabricio "Oberżystka", Ćwierciak "Spadkobiercy", Bukański "Uciekła mi przepióreczka". W 1934 i 1938 występował też na scenie Teatru Letniego w Łodzi. W okresie okupacji niemieckiej wysiedlony z Łodzi. Do końca wojny pracował w piekarni w Przedborzu.

W 1945 został zaangażowany do Teatru Miejskiego w Łodzi. W sezonie 1945/46 grał w Teatrze Miejskim Komedia w Gdyni, m.in. zagrał Ciepieka w spektaklu "Przeprowadzka" Karola Huberta Rostworowskiego w reżyserii Wacława Zastrzeżyńskiego (premiera 30 marca 1946), postać Antoniego w "Starej cegielni" Jarosława Iwaszkiewicza w rezyserii Wacława Zastrzeżyńskiego (premiera 8 czerwca 1946).

W Teatrze Dramatycznym Marynarki Wojennej w Gdyni (1946 - 1947) zagrał m. in. Papę w spektaklu "Rozkoszna dziewczyna" Ralfa Benatzky'ego w reżyserii Jerzego Merunowicza (premiera 5 lutego 1947). W 1947 zagrał w Teatrze Aktorów Województwa Gdańskiego w Sopocie,a w latach 1947-49 grał w Teatrze Polskim w Bielsku. W latach 1949-52 w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, w 1952-57 w Teatrze Nowym w Łodzi, w 1957-64 w Teatrze Powszechnym w Łodzi.

Ważniejsze role w okresie powojennym, to: Zawilec "Sułkowski", Cześnik "Zemsta", Damazy "Pan Damazy", Pastor Andersen "Uczeń diabła", Jajecznica "Ożenek", Burczyński "Grube ryby", Guślarz "Dziady". W sumie ponad pięćdziesiąt spektakli. Wskutek przewlekłej choroby 30 kwietnia 1964 przeszedł na rentę ale pozostał w zespole tego teatru na połowie etatu. Ostatnia premiera to "Henryk V" Williama Szekspira (Oficer francuski) w reż. Macieja Bordowicza (premiera 2 kwietnia 1970) w Teatrze Powszechnym w Łodzi. 

Po wojnie zagrał w kilku filmach fabularnych: „Zimowy zmierzch" reż. Stanisław Lenartowicz (premiera 1 lutego 1957), „Noc poślubna" reż. Erik Blomberg (premiera 6 marca 1959), „Matka Joanna od aniołów" reż. Jerzy Kawalerowicz (premiera 9 lutego 1961), „Nafta" reż. Stanisław Lenartowicz (premiera 17 listopada 1961), „Jak daleko stąd, jak blisko" reż. Tadeusz Konwicki (film kręcony w 1971 ale premiera odbyła się już po jego śmierci - 5 maja 1972).

Źródła: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, Almanach 1971/72, E-teatr, FilmPolski

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
12 stycznia 2022