O spektaklu \'Zmierzch bogów\'
Sceptycy mówili, że to niemożliwe, a jednak udało się: 23 i 24 czerwca 2006 roku we Wrocławiu zobaczymy ostatnie ogniwo \'Pierścienia Nibelunga\'.Dwa premierowe przedstawienia \'Zmierzchu bogów\' zamkną pierwszą powojenną realizację \'Pierścienia\' w kulturalnej metropolii i niegdysiejszym mieście Ryszarda Wagnera. To właśnie tu, począwszy od 1 września 1882 roku (sześć lat po premierze w Bayreuth) został w całości wystawiony cykl \'Pierścień Nibelunga\'. Z Wrocławia Angelo Neumann, przyjaciel Wagnera, wyruszył z \'Pierścieniem\' w tournee po Europie. Wiodło ono przez Niemcy, Holandię, Belgię, Anglię, Francję aż do Włoch. I właśnie teraz, w 2006 roku, Opera Wrocławska ponownie prezentuje cały cykl \'Pierścień Nibelunga\'.
To wyjątkowe wydarzenie artystyczne od początku swojej realizacji skupia na sobie uwagę i zainteresowanie polskiej i międzynarodowej widowni. Fakt realizacji tego wyjątkowego dzieła potwierdza pozycję, jaką wrocławski teatr operowy zdobył pod kierownictwem pani prof. Ewy Michnik, dyrektora generalnego i artystycznego Opery Wrocławskiej. Największy dramat muzyczny XIX wieku zostanie wystawiony we wspaniałej scenerii Hali Ludowej, która jak żadne inne miejsce tchnie duchem epoki.
Rozpoczynając od tragedii, \'Śmierć Zygfryda\', która została przedstawiona w \'Zmierzchu bogów\' Ryszard Wagner kontynuował swoje dzieło pisząc kolejno \'Zygfryda\', \'Walkirię\' aż po wprowadzenie - \'Złoto Renu\'. Pisał więc od końca do początku, zaś komponował już w prawidłowej kolejności. Po skomponowaniu \'Złota Renu\' powstała muzyka do \'Walkirii\' i \'Zygfryda\'. Podczas pracy nad II aktem tego dzieła Wagner przerywa dalszą pracę nad \'Pierścieniem\', ponieważ na wystawienie sztuki nie było szans przez najbliższych 12 lat. Kompozytor każe czekać Zygfrydowi pod lipą , by po skomponowaniu \'Tristana i Izoldy\' oraz \'Śpiewaków Norymberskich\', podjąć i zakończyć pracę nad \'Pierścieniem\'. Po zakończeniu pracy nad librettem Ryszard Wagner powiedział: \'Skończyłem pisać libretto \'Zmierzchu bogów\', teraz pozostało mi tylko dopisać muzykę.\' W kontekście znajomości skomplikowanej partytury \'Zmierzchu bogów\', wypowiedź ta wydaje się być niezrozumiała. Daje ona jednak wgląd w pracę artystyczną Wagnera: w formie libretta odzwierciedlają się struktury muzyczne. Pozwala też wejrzeć w duchowy warsztat Ryszarda Wagnera, który sam określał siebie jako poetę-kompozytora.
\'Zmierzch bogów\' to ostatnia i największa część tetralogii, zamykająca opowieść o eposie światów. Dwa wątki dramaturgiczne osiągają tu swój cel. A celem tym jest - śmierć! Wotan, którego stopniowy upadek obserwujemy we wszystkich częściach \'Pierścienia\', ginie wraz z pozostałymi bogami w płomieniach trawiących Walhallę. Panowanie nad światem zbudowane na żądzy władzy, chciwości, nienawiści i zazdrości, jest skazane na klęskę. Brunnhilda, córka Wotana, podkłada ogień pod mury dumnej Walhalli i rozpętuje pożar, który pochłania zmierzający ku upadkowi świat. Jej ostatnia aria to wyrok skazujący na zagładę wszystkich bogów.
Drugi wątek przewijający się przez wszystkie części tetralogii, to życie i miłość Zygfryda i Brunnhildy, pomyślane jako nadzieja nadejścia lepszego świata. W ostateczności okazuje się jednak, że ta idealna para wcale nie jest doskonała. Zygfryd - nieustraszony pogromca smoków nosi wszystkie znamiona i słabości \'starego\' świata. Ten, który miał uwolnić świat od zła, okazuje się być łatwowierny i lekkomyślny, ulega manipulacjom, a w końcu sam pada ofiarą intrygi. Także i on skazany jest na zagładę. Nad gruzami skorumpowanego świata, ponad dogorywającymi zgliszczami Walhalli pojawia się zapowiedź lepszej przyszłości. A jest nią miłość! Nienawiść i żądza posiadania zostają zniweczone. Przepiękny motyw miłości, który znamy z \'Walkirii\', wyśpiewany przez Zyglindę, zamyka 16 godzinną historię ludzkiej tragedię. To okrzyk radości młodej kobiety, która nosi w sobie nowe życie. Okrzyk wyrażający nadzieję, dający nam odwagę kroczenia w lepszą przyszłość. Rozbrzmiewa trzykrotnie: ostrzeżenie, pojednanie, nadzieja.
\'Zmierzch bogów"- ostatnia część tetralogii 23 i 24 czerwca w Hali Ludowej we Wrocławiu odbędą się spektakle ostatniej części tetralogii Ryszarda Wagnera \'Pierścień Nibelunga\' - \'Zmierzch bogów\'. Spektakle rozpoczynają się o godzinie 16, a kończą o 22 ( w tym dwie przerwy po 45 minut).
Hans-Peter Lehmann
Materiały Opery
20 czerwca 2006