Prawda wygrywa z fikcją

Dwa Teatry. Grand Prix dla spektaklu "Golgota wrocławska" Piotra Kokocińskiego i Krzysztofa Szwagrzyka oraz słuchowiska "Walizka" Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk

Tegoroczny festiwal zdominowała polska dramaturgia. Teatr Polskiego Radia i Teatr Telewizji stawiają dziś przede wszystkim na rodzimą literaturę, coraz częściej poświęconą rozrachunkom z powojenną historią. 

Bez stereotypów 

Sukcesy Sceny Faktu i słuchowisk opowiadających o wpływie ostatnich kilkudziesięciu lat na dzisiejszą rzeczywistość świadczą o tym, że to kierunek mile widziany przez widzów i słuchaczy. Co ważne, spektakle te coraz rzadziej trącą publicystyką. Dzięki temu, że ich twórcy skupiają się na losach pojedynczych bohaterów, a nie całego narodu, przynoszą też wiele znakomitych kreacji aktorskich. 

Potwierdzają to werdykty jurorów. W przypadku konkursu telewizyjnego można mówić o nokaucie, bo "Golgota wrocławska" Piotra Kokocińskiego i Krzysztofa Szwagrzyka, świetnie wyreżyserowana przez Jana Komasę, zgarnęła nie tylko Grand Prix, ale także nagrody indywidualne: za tekst, zdjęcia, montaż, role męskie oraz wręczaną w tym roku po raz pierwszy Nagrodę Honorową im. Krzysztofa Zaleskiego – "za twórczość odrzucającą stereotypy i łatwe nowinki, umocowaną w pamięci i historii, dotyczącą problemów współczesności". 

Spektakl opowiada o dochodzeniu młodego historyka do okrutnej prawdy o czasach stalinowskich. Badając niewysłane listy osób skazanych na śmierć, trafia on na korespondencję Henryka Szwejcera (świetna rola Adama Ferencego), dyrektora Komunalnej Kasy Oszczędności, który z dwoma współpracownikami w ukartowanym procesie został skazany na śmierć za kradzież kilkudziesięciu znaczków pocztowych. 

– Rzadko się zdarza, by jurorzy byli aż tak zgodni – powiedział "Rz" Juliusz Machulski, przewodniczący jury telewizyjnego. – "Golgota wrocławska" to bardzo dojrzały, doskonale zrealizowany spektakl. Cieszy mnie, że przygotowała go grupa debiutantów, bo objawiło się w ten sposób kilka talentów. Dzięki Scenie Faktu Polacy mają okazję do reedukacji historycznej, a Teatr Telewizji pozostaje najbardziej wartościową propozycją TVP. Mam nadzieję, że nikomu nie przyjdzie do głowy, by z niego zrezygnować. 

Bagaż codziennych wspomnień 

Grand Prix w konkursie radiowym zdobyli twórcy słuchowiska "Walizka" Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk wyreżyserowanego przez Julię Wernio. To z kolei poetycka próba zmierzenia się z tematem Holokaustu. Główny bohater (w tej roli Ignacy Gogolewski) znajduje po latach walizkę ojca, więźnia hitlerowskiego obozu zagłady. Musi przewartościować swoje życie i zmierzyć się z dramatyczną przeszłością. 

Nie ma w tym spektaklu patosu. – Wszystko, co kryje bagaż naszych codziennych wspomnień, istnieje, czy to się nam podoba, czy nie – mówi Małgorzata Sikorska-Miszczuk. – "Walizka" opowiada o pojedynczym człowieku, ale może też dotyczyć pamięci społecznej. To sztuka o uzdrawiającej sile prawdy. 

Festiwal Dwa Teatry cieszył się w tym roku wielkim powodzeniem. Wszystkie spotkania z gwiazdami, a także większość radiowych i telewizyjnych prezentacji miały komplety widowni. Nagroda zespołowa dla radiowej Trójki to ukłon w stronę Krzysztofa Skowrońskiego, który przywrócił w Trójce słuchowiska. I prztyczek dla nowej szefowej stacji Magdaleny Jethon, bo za jej kadencji podjęto niedawno decyzję, że premierowych spektakli już w Trójce nie usłyszymy. 

Laureaci Festiwalu „Dwa Teatry – Sopot 2009” 

Teatr Telewizji: 

Grand Prix – „Golgota wrocławska”; 

za reżyserię: Jan Komasa, 

za role aktorskie: Adam Ferency i Piotr Głowacki, 

za scenografię: Grzegorz Piątkowski, 

za muzykę: Michał Jacaszek 

nagrody: 

za reżyserię: Jerzy Zalewski („Kwatera bożych pomyleńców”) 

za oryginalny tekst dramatyczny: Piotr Kokociński i Krzysztof Szwagrzyk („Golgota wrocławska”) 

za zdjęcia: Radosław Ładczuk („Golgota wrocławska”) 

za scenografię: Jacek Ukleja i Dorota Morawetz („Kwatera bożych pomyleńców”) 

za muzykę: Adrian Konarski („Szkoła żon”) 

za twórczą realizację telewizyjną spektaklu teatralnego: Mariusz Malec („Teczki Teatru Ósmego Dnia”) 

za montaż: Bartosz Pietras („Golgota wrocławska”) 

za rolę kobiecą: Joanna Kulig („Doktor Halina”) 

za rolę męską: Adam Woronowicz („Golgota wrocławska”) 

nagroda honorowa im. Krzysztofa Zaleskiego: „Golgota wrocławska” 

wyróżnienia aktorskie: Katarzyna Herman i Ewa Kaim („Koncert życzeń”), Cezary Żak („Tajny współpracownik”) 

Teatr Polskiego Radia: 

Grand Prix – „Walizka”; 

za tekst: Małgorzata Sikorska-Miszczuk, 

za reżyserię: Julia Wernio, 

za realizację akustyczną: Andrzej Brzoska, 

za opracowanie muzyczne: Renata Baszun 

nagrody: 

za reżyserię: Jan Warenycia („Osiedle”), Janusz Zaorski („Novecento”) 

za scenariusz oryginalny: Marek Baczewski („Nie używaj tego ognia”) 

za scenariusz będący adaptacją: Sylwester Woroniecki („De profundis”) 

za realizację akustyczną: Tomasz Perkowski („Osiedle”, „Nie używaj tego ognia”) 

za muzykę oryginalną: Włodek Pawlik („Novecento”) 

za rolę kobiecą: Julia Kijowska („Walizka”, „Woyzeck”) 

za rolę męską: Ignacy Gogolewski („Walizka”), Bronisław Wrocławski („Mały światek Sammy Lee”) 

nagroda honorowa im. Krzysztofa Zaleskiego: „De profundis” 

nagroda zespołowa dla producenta słuchowisk: Program III Polskiego Radia

Krzysztof Feusette
Rzeczpospolita
8 czerwca 2009