Premiera opery Victora Ullmana

Podczas tegorocznego XV Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Wokalnej im. Ady Sari w Nowym Sączu odbędzie się premiera wyjątkowego utworu - opery "Cesarz Atlantydy lub odmowa śmierci" Victora Ullmana (1898-1944), kompozytora, który zginął w Auschwitz-Birkenau, a partytura jego dzieła cudem ocalała z obozu koncentracyjnego. W spektaklu, w inscenizacji Opery Krakowskiej, wezmą udział laureaci Konkursów im. Ady Sari.

Rozpoczynający festiwal spektakl, to premiera krakowskiej inscenizacji, wyreżyserowanej przez Beatę Redo-Dobber i w scenografii jednego z najlepszych polskich artystów – Marka Brauna.

Victor Ullmann – Czech, żydowskiego pochodzenia, uważany jest za jednego z najważniejszych kompozytorów muzyki współczesnej. Kształcił się u Arnolda Schönberga, był asystentem Alexandra Zemlinskiego. Po krótkim pobycie w Stuttgarcie, powrócił do Pragi, gdzie został mianowany dyrygentem Nowego Teatru Niemieckiego. W 1942 roku trafił do obozu koncentracyjnego w Teresinie, nie przestał jednak komponować, organizował koncerty dla współwięźniów. W obozie napisał ok. 20 utworów, w tym 3 sonaty fortepianowe, pieśni chóralne, a także wiele pieśni do tekstów żydowskich, hebrajskich, poezji Hölderlina, Meyera, Trakla i Rilkego.

„Cesarz Atlantydy lub odmowa śmierci” to jego najsłynniejszy utwór. Napisany został w 1944 roku w Teresinie do libretta jednego z towarzyszy niedoli – Petera Kiena. Opery nigdy nie wystawiono w obozie, a w październiku tego samego roku kompozytora deportowano do Auschwitz, podobnie jak młodego twórcę libretta. Ullmanowi w ostatniej chwili odradzono zabrania partytury. Obaj twórcy zginęli w Oświęcimiu, ale rękopis opery ocalał dzięki pewnemu więźniowi i po wielu latach został odnaleziony w Londynie. Premiera „Cesarza” odbyła się dopiero po 30 latach, w Amsterdamie, w Bellevue Theater w 1975 roku.

Stworzony w tak ekstremalnych warunkach utwór na siedmiu solistów i mały zespół instrumentalny imponuje bogactwem muzycznego arsenału, w którym tradycyjne formy operowe przeplatają się z tańcami o jazzowych rytmach, piosenkami wyjętymi jakby z teatru Kurta Weilla, a nawet dodekafonią. W nutach alegorycznej opowieści o Cesarzu Atlantydy, żądnym ogólnoświatowej wojny, kompozytor ukrył tragiczną rzeczywistość. Do najsłynniejszych realizacji opery należą produkcje z Berlina (1989) i Monachium (1992/3).

Spektakl Opery Krakowskiej to kolejna zmierzenia się z tym wstrząsającym dziełem. Solistami premiery podczas XV Międzynarodowego Festiwalu im. Ady Sari będą laureaci Konkursów im. Ady Sari, m.in. Leszek Skrla, Stanisław Kierner, Adam Zdunikowski, Kamila Kułakowska, Agnieszka Tomaszewska i Anna Lubańska. Premierą dyrygował będzie Tomasz Tokarczyk.

W ramach Festiwalu od 17 kwietnia do 3 maja pokazanych zostanie w sumie siedem inscenizacji operowych. W kolejnych spektaklach zaprezentują się zespoły operowe Słowacji, Czech, Węgier i Niemiec. Festiwal zakończy 3 maja plenerowa inscenizacja „Halki” Stanisława Moniuszki w wykonaniu zespołu Opery Śląskiej w Bytomiu, na specjalnie zbudowanej scenie na bulwarach nad rzeką Dunajec w Nowym Sączu.

(-)
students.pl
11 kwietnia 2009