Romuald Gierasieński (1885 - 1956)

Urodził się 6 lutego 1885 w Lublinie. Zmarł 21 czerwca 1956 w Kazimierzu nad Wisłą.

Ukończył gimnazjum filologiczne w Lublinie. Około 1902 zaczął występować jako tancerz, a w 1904 wstąpił do teatru lubelskiego, gdzie występował do 1909.

Występował m.in. w Kijowie, Łodzi (w sezonie 1910/11 w Teatrze Popularnym w rolach komediowych), Kaliszu, Kielcach, w 1911 w Warszawie w teatrze Renaissance (z zespołem operetki kaliskiej) i w Teatrze Popularnym, w maju i czerwcu 1912 w warszawskim teatrze Bagatela, w sezonie 1912/13 w Częstochowie, w 1913 znowu w warszawskiej Bagateli, w 1914 w Łodzi; następnie w Warszawie: w teatrze Venus (od grudnia 1914), teatrze Komedia (27 marca - 6 maja 1915), teatrze Żywa Mucha, teatrze Miraż (1915), teatrze Polskie Miniatury (5 listopada 1915 - lutego 1916), teatrze Miraż (od 16 października 1915 i w 1916), teatrze Czarny Kot (1917), teatrze Argus (1918). W tym czasie zaczął się specjalizować w występach estradowych, szczególnie w wykonywaniu monologów i skeczów w teatrach kabaretowych i rewiowych, choć nie zaniechał też występów w komediach, farsach i operetkach.

Był w okresie międzywojennym jednym z najpopularniejszych aktorów kabaretu i rewii, obdarzono go nawet przydomkiem "Króla humoru", a "celował w odtwarzaniu zanikających już wówczas typów miejskich: posłańca, dorożkarza, Antka, zapijaczonego męża-pantoflarza" ("Express Wieczorny"). Występował kolejno: w 1919 w Teatrze Stołecznym, w 1921 w teatrze Miraż, w teatrze Wodewil i teatrze Qui Pro Quo (od jesieni 1921), w 1922 w teatrze Qui Pro Quo, w 1924 w teatrze Komedia, teatrze Stańczyk i teatrze Bagatela, w 1925 i 1926 w teatrze Qui Pro Quo. W październiku 1926 wyjechał na gościnne występy do Stanów Zjednoczonych (m.in. do Nowego Jorku), gdzie prawdopodobnie występował w ośrodkach polonijnych. Po powrocie występował nadal na scenach warszawskich: w 1927 w teatrze Perskie Oko (w sali teatru Nietoperz) i w teatrze Karuzela, w 1927-28 z zespołem operetki w Teatrze Nowości; w 1929 występował w teatrze Rewia w Poznaniu; w 1930 znowu w Warszawie w teatrze Uśmiech Warszawy, 1931 w teatrze Morskie Oko, w sezonie 1932/33 w teatrze Banda, w sezonie 1933/34 w teatrze Cyganeria, w sezonie 1934/35 w teatrze Stara Banda, w 1935-38 w teatrze Cyrulik Warszawski (w 1937 także w teatrze 816), w 1939 w teatrze Wielka Rewia.

Występował też w wielu filmach polskich, m.in. "Konsul Pomeranc" w reż. Konrada Toma (1920), "Uśmiech losu" w reż. Ryszarda Ordyńskiego (1927), „Ada! To nie wypada!" w reż. Konrada Toma (1936), „Królowa przedmieścia" w reż. Eugeniusza Bodo (1938) i „Doktór Murek" w reż. Juliusza Gardana (1939).

Okupację niemiecką przeżył w Kazimierzu nad Wisłą. 6 stycznia 1946 obchodził w Łodzi w kinie "Polonia" czterdziestolecie pracy artystycznej. W sezonie 1945/46 występował w teatrze łódzkim Syrena, w sezonie 1946/47 w teatrze Gong, w 1948 w teatrze Wróbelek Warszawski, po czym do 1951 należał do zespołu Teatru Muzycznego w Lublinie, gdzie w 1950 obchodził jubileusz czterdziestopięciolecia pracy artystycznej w roli Żupana ("Baron cygański").

Po II wojnie światowej zagral m. in. w spektaklach „Plecy" Jerzego Jurandota (Lubomirski) w reż. Stanisławy Perzanowskiej (22 grudnia 1945) w Teatrze Syrena w Łodzi, „Trzej muszkieterowie" Zdzisława Gozdawy i Wacława Stępnia (Hrabia Bonacieux; Szynkarz) w reż. Stanisławy Perzanowskiej (20 lutego 1945) w Teatrze Syrena w Łodzi, „Piękna Helena" Jacquesa Offenbacha (Menelaus) w reż. Kazimierza Dembowskiego (24 września 1949) w Teatrze Muzycznym w Lublinie, „Romans z wodewilu" Władysława Krzemińskiego (Florian Gzymsik) w reż. Kazimierza Dembowskiego (22 listopada 1949) w Teatrze Muzycznym w Lublinie, „Baron cygański" Johanna II Straussa (Kalman Żupan) w reż. Kazimierza Dembowskiego (11 lutego 1950) w Teatrze Muzycznym w Lublinie, „Kraina uśmiechu" Franza Lehára (Hoa Ho) w reż. Kazimierza Dembowskiego (28 stycznia 1951 ) w Teatrze Muzycznym w Lublinie i „Pan Damazy" Józefa Blizińskiego (Bajdalski) w reż. Aleksandra Aleksego i Wiktora Biegańskiego (9 stycznia 1955) w Teatrze im. Juliusza Osterwy Lublinie.

Był synem Stanisława Gierasieńskiego i Lucyny z Klimkiewiczów, mężem aktorki Marii Żelskiej (właściwie Marcjanny Zgorzelskiej).

Pochowany wraz z żoną na cmentarzu parafialnym na Wietrznej Górze w Kazimierzu Dolnym.

Źródła: Słownik biograficzny teatru polskiego, Wikipedia, E-teatr, FilmPolski

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
6 lutego 2019