Spektakl Zadary otworzy nowy cykl

Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego zaprasza 6 listopada o godz. 19 na spektakl Michała Zadary "Wychowanka" Aleksandra Fredry, który zainauguruje cykl czytań scenicznych "Fredro. Nikt mnie nie zna".

Głównym bohaterem spektaklu przygotowanego przez Michała Zadarę jest sam tekst "Wychowanki", jednej z najbardziej gorzkich komedii Fredry i jednej z najbardziej nieoczywistych.

Aleksandre Fredro podejmuje krytykę kultury szlacheckiej, ukazując mały dworek na kresach jako siedlisko kłamstwa, obłudy i zawiści. Atakuje sentymentalne wyobrażenie szlacheckiego dworku, za którego twórcę sam jest uważany. Pod wierzchnią warstwą zjadliwej krytyki rozwija się jednak alternatywna opowieść o czystości szlacheckiej krwi, na której ufundowana jest prawdziwa polskość. Czy naród, o którym zdaje się skrycie marzyć Fredro, to istotnie wspólnota języka i kultury, do której powinni dorosnąć obywatele? Czy raczej wspólnota krwi, do której nie wszyscy mają dostęp, ale którą mogą zanieczyścić? Kto ma prawo zamieszkać w polskim dworku, w którym hrabia Fredro czułby się jak u siebie?

Na każdym poziomie tekstu napięcia ogniskują się wokół kobiecego ciała, którego status, przynależność, wartość i oczywiście czystość są stawką w grze. Nie jest jednak jasne, czy są tu jacyś wygrani.

WYCHOWANKA

reżyseria: Michał Zadara

scenografia: Robert Rumas

kostiumy: Arek Ślesiński

muzyka: Jan Duszyński

światła/film: Artur Sienicki

obsada: Arkadiusz Brykalski, Paulina Holtz, Edward Linde-Lubaszenko, Olga Sawicka, Michał Sitarski, Barbara Wysocka.

Spektakl powstaje w koprodukcji Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego i CENTRALI (CENTRALA jest wspólną inicjatywą Andergrand Media + Spektakle oraz Agencji Artystycznej GAP).

Wstęp na spektakl jest wolny, obowiązuje rezerwacja bezpłatnych wejściówek: bilety@instytut-teatralny.pl, 22 501 70 02.

FREDRO. NIKT MNIE NIE ZNA

Trudno o bardziej klasycznego pisarza teatralnego niż Aleksander Fredro. Gdy zaczyna się dyskusja o współczesnym teatrze, wcześniej czy później ktoś wypowie tęsknotę za jego starymi, dobrymi komediami, które bawią i uczą, są skarbcem polskości, a pięknem języka i siłą konwencji chronią to, co najlepsze w rodzimej tradycji teatralnej.

Trudno o klasycznego pisarza teatralnego mniej znanego niż Aleksander Fredro. Ile z czterdziestu tytułów jego komedii potrafimy dziś wymienić, nie sięgając po zakurzone tomy dzieł zebranych? Tymczasem nieznane teksty teatralnego "dziadka narodowego", który przez lata miał nas ratować - jak chciał Stanisław Koźmian - przed zbiorową melancholią, przynoszą radykalnie ambiwalentny obraz świata. Idylliczna kraina ojców, przestrzeń szlacheckiego dworku jako matecznika kulturowej i narodowej tożsamości Polaków, jest w twórczości Fredry konstruktem nader złożonym, w którym zobaczyć można tyleż chęć wzmocnienia i ocalenia formacji szlacheckiego narodu, co zapowiedź jej fiaska. Jest to świat, który ujawnia się w szczelinie między tym, co oczekiwane, a tym, co doświadczane, między pożądanym, fantazmatycznym ideałem, a nieznośnym deficytem spełnienia. Fredro konsekwentnie uderza w puste mity: życiowej mądrości ojców, szumnej, choć idealistycznej młodości synów, kobiecej uczuciowości. Często z szokującą brutalnością ujawnia prawa patriarchatu jako rządu ojców - w tym świecie często nieudolne i pokraczne - nieustannie zagrożone synowskim mordem symbolicznym i kobiecym podstępem, tą jakże skuteczną "bronią słabych". Z przenikliwością śledzi stosunki ekonomiczne szlacheckiego dworku i obnaża ich zadziwiające podobieństwa ze światem wczesnego kapitalizmu, zamazując stanowe różnice. Choć w całej swojej twórczości Fredro pozostaje wierny komedii i zgodnie z regułami gatunku niezmiennie oferuje wartką intrygę i szczęśliwe zakończenia, pod tymi konwencjonalnymi rozwiązaniami nader często rozgrywa niepokojące, a nawet odstręczające widowisko.

Cykl czytań scenicznych jest kolejnym krokiem - po zorganizowanej w Instytucie Teatralnym w grudniu 2013 roku konferencji naukowej - na drodze do wyjścia poza zaklęty krąg Fredrowskich arcydzieł. Mamy przekonanie, że to najlepszy sposób, by w praktyce sprawdzić, jakie są warunki skuteczności scenicznej tych tekstów. By wypróbować, czy i jak dziś można na scenie uruchomić maszynerię Fredrowskich komedii.

program:

6 listopada 2014, godzina 19:00

"Wychowanka", reż. Michał Zadara

18 grudnia 2014, godzina 19:00

"Piczomira", reż. Michał Kmiecik

15 stycznia 2015, godzina 19:00

"Dożywocie", reż. Ewelina Marciniak

12 lutego 2015, godzina 19:00

"Brytan-Bryś", reż. Paweł Passini

12 marca 2015, godzina 19:00

"Nowy Don Kichot", reż. Bartek Frąckowiak

16 kwietnia 2015, godzina 19:00

"Pan Jowialski", reż. Wojtek Klemm

14 maja 2015, godzina 19:00

"Rewolwer", reż. Barbara Wysocka

18 czerwca 2015, godzina 19:00

"Ciotunia", reż. Weronika Szczawińska

Czytania odbywają się w siedzibie Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego (ul. Jazdów 1, Warszawa). Wstęp na czytania jest wolny, rezerwacje miejsc: bilety@instytut-teatralny.pl, 22 501 70 02.

(-)
Materiał Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego
7 listopada 2014