Sprośności w Teatrze Lalek

Odgrywana przez aktorów szczecińskiej Pleciugi sztuka Kundery przedstawia dwie historie: Pana i Kubusia. Relacjonowane są na bieżąco przez samych zainteresowanych i Pani de la Pommeraye, opowiadaną przez oberżystkę w drugim akcie. Historie te są wstępem do filozofii, która jest przesłaniem przedstawienia.

Poza nakreśleniem podstawowych pytań stawianych od wieków (typu: dokąd zmierzamy?) spektakl przedstawia relacje między kobietą, a mężczyzną. Jest to sarkastyczne przedstawienie naiwności w miłości, z różnych stron stosunku. Okazuje się, że wszystkie historie są takie same. W każdej pojawia się wielkie uczucie, zdrada, oszustwo, kłamstwo i zemsta. Nieodłączne te elementy powtarzają się cyklicznie w opowieściach wszystkich, narratorzy zamieniają się jedynie rolami. Każdy z nich pełni inną rolę. Właściwie w oberży Pan, Kubuś, i oberżystka opowiadają sobie nawzajem, jak relacje te wpływają na stanowisko i zachowanie (z perspektywy roli, w której się znajdują) w danym momencie swojej historii. Razem byliby w stanie obsadzić wszystkie w przykładowej historii.

W przedstawieniu pojawiają się motywy seksualnych upodobań, sprośności i fetyszy. Widać, że bohaterowie odnajdują w opowieściach swoje ideały, niespełnione marzenia, co sprawia, że widz również we własnych doświadczeniach szuka wyidealizowanej postaci. Stawia też siebie w postaci skrzywdzonego Pana, czy Markizy de la Pommeraye, szuka we wspomnieniach przyjaciela, który zawiódł i zdradził. Okazuje się, że przesłanie spektaklu, mówiące o tym, iż nasze życie jest układem napisanych ”na górze” historii, sprawdza się w przypadku każdego. Kubuś i jego Pan dochodzą do wniosku, że ich stworzył marny poeta i pozostaje jedynie zapytać, czy uważają Boga za twórcę niedoskonałego, twórcę-prześmiewcę. Nie umie on wykreować nikogo odpornego na scenariusze pisane przez życie. Filozofia przekazywana przez sztukę mieści się w ramach egzystencjalizmu, która rozciąga swą wtmowę również na inne aspekty życia, nie tylko damsko-męski. 

Kubuś i jego Pan są bohaterami skrajnie niepasującymi do swoich roli. Z ich słów i zachowania wynika, że rozkazy które wydaje Pan to te, które wybierze Kubuś i że na władzę Pana również on wpływa. Już sam tytuł podkreśla sprzeczność, co do pozycji którą główni bohaterowie zajmują w przedstawieniu. Gra aktorów w spektaklu z uporem to widzowi uświadamia.

Zdecydowanie ciekawym elementem wskazującym na pochodzenie sztuki jest narracja w języku czeskim. Specyficzne połączenie teatru lalek i sztuki o podtekście seksualnym w filozoficznym wymiarze jest dodatkowym punktem dla twórców. Dysonans ten powoduje, że przekaz jest uwypuklony, przejaskrawiony, przez co bardziej dociera do widza i zwraca uwagę na więcej absurdów.

Mała scena nowej siedziby Pleciugi zapełniona była publicznością, szczególnie zaangażowaną w sztukę w formie sztuki teatralnej i czuło się szczególny kontakt widowni z akcją na scenie, co jest wpisane w specyficzny klimat festiwali teatralnych.



Ola Osojca
Dziennik Teatralny Szczecin
23 kwietnia 2010
Spektakle
Kubuś i jego Pan