Stanisław Dąbrowski

9 stycznia 1969 roku zmarł Stanisław Dąbrowski (S. Spiegel) urodzony w 1889 roku, polski krytyk historyk teatru, aktor, reżyser, scenograf, dyrektor teatrów, znawca polskiego teatru prowincjonalnego; ojciec Jerzego Gota-Spiegla – historyka teatru (1928-2004).

Studiował prawo i historię sztuki w Wiedniu i we Lwowie. Zadebiutował jako aktor w 1913 r. na scenie Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie. Następnie występował w różnych zespołach m. in. w Warszawie, Lublinie i Wiedniu, by w 1921 roku związać się z teatrami Pomorza (m. in. reżyser, aktor i scenograf w Toruniu, dyrektor teatru w Grudziądzu (1926).

Po roku 1928 działał w teatrach całego kraju wiążąc się na dłużej z objazdowym zespołem Reduty (1935-1937 i 1938). W sezonie 1938/39 zagrał m.in. w Szesnastolatce w Teatrze Wołyńskim im. Juliusza Słowackiego. Równolegle zajmował się zbieraniem materiałów do historii teatru polskiego, zwłaszcza prowincjonalnego gromadząc jedną z najważniejszych polskich kolekcji teatraliów. Od połowy lat 20. Pracował nad materiałami do słownika biograficznego polskich artystów teatralnych. Po II wojnie światowej działał wyłącznie jako historyk, wykładowca m. in. W PWST w Łodzi i Warszawie, a od 1955 pracownik naukowy Instytutu Sztuki PAN.

Odegrał ogromną rolę w polskiej teatrologii jako inicjator i współtwórca „Słownika Biograficznego Teatru Polskiego 1765-1965 (1973). Wydał także ważne prace o teatrze prowincjonalnym (Aktorowie w podróży, 1969), biografie aktorskie (Kazimierz Kamiński), wraz z R. Górskim, 1956; Adolfina Zimajer, 1960) oraz monografię „Fredro na scenie" (wraz z R. Górskim, 1963). Również razem z R. Górskim opracował antologię „Wspomnienia aktorów" (1963). Przyjaźnił się z Celiną Klimczak.

Oprac. RK
Dziennik Teatralny
9 stycznia 2013