Tadeusz Różewicz

Jeden z najwszechstronniejszych i najbardziej twórczych kontynuatorów literackiej awangardy w kraju i na świecie. Wielokrotnie wymieniany jako kandydat do Nagrody Nobla.

Proza:

1946 - "W łyżce wody" (satyry),
1953 - "Kartki z Węgier" (reportaże),
1955 - "Opadły liście z drzew" (opowiadania),
1960 - "Przerwany egzamin" (opowiadania),
1966 - "Wycieczka do muzeum" (opowiadania),
1968 - "Opowiadania wybrane",
1970 - "Śmierć w starych dekoracjach" (opowiadania),
1971 - "Przygotowanie do wieczoru autorskiego" (szkice, wspomnienia, utwory sceniczne),
1973 - "Proza",
1979 - "Opowiadania traumatyczne. Duszyczka" (miniatury literackie),
1979 - "Próba rekonstrukcji",
1980 - "Tarcza z pajęczyny",
1990 - "Proza" T. 1-2,
2010 - "Wycieczka do muzeum" (poszerzone wydanie książki z 1966 r.)
2010 - "Margines, ale...",
2011 - "Wbrew sobie. Rozmowy z Tadeuszem Różewiczem".

Zbiory wierszy, poematy:

1944 - "Echa leśne" (pod pseudonimem Satyr),
1947 - "Niepokój" (zawiera wiersz "Ocalony"),
1948 - "Czerwona rękawiczka",
1950 - "Pięć poematów",
1951 - "Czas, który idzie",
1952 - "Wiersze i obrazy",
1953 - "Wybór wierszy",
1954 - "Równina",
1955 - "Srebrny kłos" (zawiera wiersz "Przepaść"),
1955 - "Uśmiechy",
1956 - "Poemat otwarty",
1957 - "Poezje zebrane",
1958 - "Formy" (zawiera wiersz "List do ludożerców"),
1960 - "Rozmowa z księciem" (wiersze i proza poetycka),
1961 - "Głos Anonima" (zawiera poemat "Et in Arcadia ego"),
1961 - "Zielona róża. Kartoteka" (poezje i dramat),
1962 - "Nic w płaszczu Prospera",
1963 - "Niepokój. Wybór wierszy 1945-1961",
1964 - "Twarz",
1967 - "Wiersze i poematy",
1968 - "Twarz trzecia" (zawiera poematy "Spadanie" i "Non-stop-show"),
1969 - "Regio" (zawiera poemat prozą "Złowiony"),
1970 - "Poezje zebrane",
1974 - "Wiersze",
1976 - "Poezje zebrane",
1977 - "Duszyczka" (poemat prozą),
1983 - "Na powierzchni poematu i w środku. Nowy wybór poezji",
1984 - "Poezje wybrane (II)",
1987 - "Poezje",
1988 - "Poezja" T. 1-2,
1991 - "Płaskorzeźba",
1991 - "Poezje wybrane",
1996 - "Zawsze fragment",
1998 - "Zawsze fragment. Recycling",
1999 - "Matka odchodzi" - książka otrzymała laur Śląskiego Wawrzynu Literackiego za 1999 oraz Nike w 2000,
2001 - "Nożyk profesora" (poemat i wiersze),
2002 - "Szara strefa",
2004 - "Wyjście",
2005 - "Uśmiechy",
2007 - "Nauka chodzenia. Gehen lernen",
2008 - "Kup kota w worku",
2011 - "Historia pięciu wierszy",
2011 - "Dorzecze Różewicza" (antologia wierszy uzupełniona szkicami dwudziestu czterech poetów),
2012 - "to i owo".

1973 - Poezja, dramat, proza" (wybór).

Dramaty:

1960 - "Kartoteka",
1962 - "Grupa Laokoona",
1964 - "Świadkowie albo nasza mała stabilizacja",
1965 - "Śmieszny staruszek",
1965 - "Wyszedł z domu",
1967 - "Spaghetti i miecz",
1969 - "Stara kobieta wysiaduje",
1970 - "Akt przerywany",
1971 - "Rajski ogródek",
1972 - "Na czworakach",
1975 - "Białe małżeństwo",
1977 - "Odejście głodomora",
1979 - "Przyrost naturalny",
1979 - "Śmierć w starych dekoracjach",
1979 - "Do piachu",
1982 - "Pułapka",
1997 - "Kartoteka rozrzucona",
1997 - "Palacz".

Dramaty wydane:

1966 - "Utwory dramatyczne",
1970 - "Teatr niekonsekwencji" (dramaty i szkice),
1972 - "Sztuki integralne",
1975 - "Białe małżeństwo i inne utwory sceniczne",
1982 - "Pułapka",
1986 - "Świadkowie albo nasza mała stabilizacja",
1988 - "Teatr" T. 1-2,
1997 - "Kartoteka. Kartoteka rozrzucona",
2011 - "Kartoteka: Reprint".

Scenariusze:

Wspólnie z Kornelem Filipowiczem:

1956 - "Trzy kobiety",
1959 - "Miejsce na ziemi",
1962 - "Głos z tamtego świata",
1966 - "Piekło i niebo",
1972 - "Szklana kula".

Wspólnie ze Stanisławem Różewiczem:

1961 - "Świadectwo urodzenia",
1964 - "Echo",
1967 - "Mąż pod łóżkiem" w "Komedie pomyłek",
1968 - "Samotność we dwoje",
1973 - "Drzwi w murze",
1975 - "Opadły liście z drzew".

Tadeusz Różewicz jako bohater filmu:

1994 - "Różewicz jest Różewiczem... Jest Różewiczem... Jest Różewiczem...", film dokumentalny, realizacja: Elżbieta Sitek, Iwona Rosiak,
2003 - "Tadeusz Różewicz", film dokumentalny, reżyseria: Andrzej Sapija,
2003 - "Różewicz w teatrze", film dokumentalny, reżyseria: Andrzej Sapija,
2006 - "Różewicz we fragmentach...", film dokumentalny, reżyseria: Andrzej Sapija,
2009 - "Gliwickie lata Tadeusza Różewicza", film dokumentalny, reżyseria: Krzysztof Korwin-Piotrowski,
2010 - "Poeta emeritus", film dokumentalny, scenariusz: Tadeusz Różewicz, reżyseria: Andrzej Sapija,
2011 - "Dorzecze Różewicza", film dokumentalny, reżyseria: Artur Burszta i Jolanta Kowalska,
2012 - "Tadeusz Różewicz: Twarze", film dokumentalny, reżyseria: Piotr Lachmann.

Inne:

2006 - "Zabawy przyjemne i pożyteczne Tadeusza Różewicza, Eugeniusza Geta Stankiewicza i..." - film dokumentujący wrocławską wystawę pod tym samym tytułem (płyta DVD, dodatek do "Odry" 10/2006).
Nagrody i wyróżnienia:

1948 - Medal Wojska Polskiego,
19 lipca 1955 - Złoty Krzyż Zasługi,
1955 - nagroda państwowa 2. stopnia za tom "Równina",
1959 - nagroda miasta Krakowa,
1962 - nagroda 1. stopnia ministra kultury i sztuki,
1966 - nagroda państwowa 1. stopnia,
1970 - nagroda miesięcznika "Odra",
1973 - nagroda miasta Wrocławia,
1974 - Krzyż Armii Krajowej,
1977 - Order Sztandaru Pracy 2. klasy za całokształt twórczości literackiej,
15 sierpnia 1981 - odznaka Akcji "Burza",
1991 - nagroda miesięcznika "Literatura",
7 października 1991 - doktorat honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego,
1994 - niemiecka Głowna Nagroda Kulturalna Śląska,
11 listopada 1996 - Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla kultury narodowej,
1997 - nagroda "Złotej Kuli",
1997 - Nagroda Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego,
1997 - doroczna nagroda ministra kultury i sztuki w dziedzinie literatury,
22 stycznia 1999 - doktorat honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach,
1999 - Nagroda Literacka im. Zygmunta Hertza - nagroda czasopisma "Kultura", wydawanego przez Instytut Literacki w Paryżu,
2000 - Order Ecce Homo - polskie odznaczenie kościelne nadane przez Kapitułę Orderu Ecce Homo za odkrywanie mrocznej strony świata pełnego chaosu i podziałów, nadzieję bijącą z oceny codziennej, pozornie beznamiętnej szarości, za pogodzenie się z nieuchronnością i konsekwencję w dążeniu do poznania prawdy o człowieku, choćby najgorszej. Za poezję, która "dotyka serc i rzeczy...",
10 marca 2000 - doktorat honoris causa Uniwersytetu Opolskiego,
3 lutego 2000 - Wielka Nagroda Fundacji Kultury za rok 1999,
2000 - doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego,
1 października 2000 - Nagroda Literacka "Nike 2000" za książkę "Matka odchodzi",
4 kwietnia 2001 - doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego,
1 czerwca 2006 - doktorat honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego,
26 listopada 2006 - Nagroda Fundacji Kultury Polskiej - Złote Berło,
8 października 2007 - doktorat honoris causa Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu,
2008 - Europejska Nagroda Literacka w Strasburgu za tomik "Nauka chodzenia. Gehen lernen",
2008 - Nagroda Poetycka Silesius, przyznawana w dziedzinie poezji podczas festiwalu Port Literacki Wrocław - za całokształt twórczości (pierwszy laureat),
22 marca 2009 - Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis",
25 czerwca 2009 - doktorat honoris causa Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego w Kielcach,
4 października 2010 - doctorat honoris causa Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi,
18 stycznia 2011 - "Kreator kultury 2010" - nagroda specjalna "Polityki" - "za wierność poezji i sobie. Za świadectwo dane kilku kolejnym epokom oraz pytania, które włączyły polską literaturę i teatr w europejską debatę o najważniejszych doświadczeniach współczesnego człowieka",
2011 - Dolnośląska Nagroda Kulturalna Silesia - nagroda Sejmiku Województwa Dolnośląskiego dla twórcy, którego dzieła w sposób szczególny wnoszą wkład w rozwój kultury Dolnego Śląska, promują region w Polsce i poza granicami kraju.

 

(-) (-)
Culture.pl
24 kwietnia 2014