Włodzisław Ziembiński (1892 - 1966)

Urodził się 11 lutego 1892 w Korytowie. Zmarł 15 września 1966 w Poznaniu.

Właściwie Władysław Ziembiński. Po uzyskaniu matury w gimnazjum w Rzeszowie studiował w krakowskiej Akademii Handlowej oraz historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Studia na UJ przerwał. Następnie był słuchaczem warsz. Szkoły Aplikacyjnej, którą ukończył w 1912.

Według Andrzeja Sikorskiego debiutował w 1912 w Lublinie. Jednak debiutem udokumentowanym jest data 28 czerwca 1913, kiedy zagrał w Teatrze Polskim w Warszawie rolę Ateńczyka w spektaklu „Gromiwoja" Arystofanesa w reż. Aleksandra Zelwerowicza. Zagrał tam w kilku interesujących spektaklach m. in. w „Kajus Cezar Kaligula" Karola Huberta Rostworowskiego (Paulus Arruntius) w reż. Ludwika Solskiego (11 grudnia 1917), „Judasz z Kariothu" Karola Huberta Rostworowskiego (Filip) w reż. Ludwika Solskiego (12 marca 1918), „Wielki Don Juan" Freda i Fanny Hattonów (Faruald) w reż. Karola Borowskiego (15 maja 1923) czy „Beverley" Georgesa Berra i Louisa Verneuila (Harry Maitland) w reż. Aleksandra Zelwerowicza (21 lipca 1923). W latach 1928 – 1932 wystąpił w Teatrze Miejskim w Łodzi, W Teatrze Ateneum w Warszawie i w Teatrze Miejskim Kameralnym w Częstochowie.

Od 1935 – 1937 pracował w prywatnym Teatrze Marii Malickiej przy ul. Karowej w Warszawie, gdzie zagrał m. in. w spektaklu „Maria Stuart" Juliusza Słowackiego (Rizio) w reż. Zbyszka Sawana (4 października 1937), a następnie przeniósł się do warszawskiego Teatru Kameralnego, w którym wystąpił w kilku spektaklach np. „Dom wariatów" Wilhelma Jacoby'ego, Karola Laufsa w reż. Emila Chaberskiego (21 grudnia 1938) i „Expose pani ministrowej" Juliana Krzewińskiego w reż. Karola Adwentowicza (13 maja 1939).

Podczas II wojny świat. przebywał w Warszawie, pracował w barze "Znachor".

W 1944 znalazł się w Zakopanem i tam w początkach 1945 brał udział w wystawieniu "Moralności pani Dulskiej". Od marca 1945 występował w Teatrze Miejskim (Śląskim) w Katowicach, gdzie zagrał m. in. w spektaklu „Zieleni się zboże" Emlyna Williamsa (Dziedzic) w reż. Wilama Horzycy (30 maja 1945). W sezonie 1945/46 grał i reżyserował w Teatrze Miejskim w Sosnowcu np.: " Moralność pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej (26 czerwca 1945) i „Szklanka wody" Eugène'a Scribe'a (14 lutego 1946).
W 1946 roku został zaangażowany do Teatrów Miejskich w Krakowie pozostając tam do 1949 roku. W latach 1947–1950 w Krakowie i Łodzi wykładał w szkołach aktorskich oraz grał wspólnie z żoną w Teatrze Powszechnym w sezonie 1949/1950. W 1950 roku, w Kaliszu, objął kierownictwo artystyczne Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego. W 1951 roku przeprowadził się do Poznania tworząc tam znakomite kreacje aktorskie i występując razem np. w „Głupim Jakubie" Tadeusza Rittnera, „Rozbitkach" Józefa Blizińskiego, „Skandalu" w Hellbergu Jerzego Broszkiewicza. Był jednym z najwybitniejszych aktorów scen poznańskich w latach 1953–1965. Stworzył świetne kreacje, zwłaszcza w Głupim Jakubie i Śmierci komiwojażera Arthura Millera oraz zagrał główną rolę w filmie Stanisława Lenartowicza „Zimowy zmierzch" (1956).

Jako reżyser wystawił w dwudziestoleciu międzywojennym m.in. "Dardamelle", "Codziennie o piątej"; po wojnie zaś "Marię Stuart" J. Słowackiego, "Żeglarza", "Głupiego Jakuba", "Krotofilę o mistrzu Pathelin", "Skąpca", "Dom Bernardy Alba", "Pierwszy dzień wolności", "Skandal w Hellbergu".

Zadebiutował przed wojną w filmie „Ułan księcia Józefa" w reż. Konrada Toma (1937), następnie m. in. „Podhale w ogniu" w reż. Jana Batorego i Henryka Hechtkopfa (1955), „Wolne miasto" w reż. Stanisława Różewicza (1958) i „Pamiętnik pani Hanki" w reż. Stanisława Lenartowicza (1963).

Teatr Telewizji zaprosił go do realizacji spektaklu „Jutro" Josepha Conrada w reż. Romana Sykały (25 stycznia 1958) i „Głupi Jakub" Tadeusza Rittnera w reż. Ireneusza Kanickiego (25 października 1963).

Działał również w Teatrze Polskiego Radia np. jako reżyser w spektaklach „Sąd rozwodowy" Miguela de Cervantesa (7 grudnia 1954), „Fałszywy Viskańczyk" Miguela de Cervantesa (4 stycznia 1955) oraz jako aktor w „Krzyżu i jaszczurce" Heleny Bychowskiej i Tadeusza Petrykowskiego w reż. Henryka Drygalskiego (5 sierpnia 1955).

Był synem ziemianina, Izydora Zygmunta Ziembińskiego i Marii z Wątróbskich. Mężem Pelagii Relewicz-Ziembińskiej z domu Dopierała. Ślub 26 czerwca 1920 w Krakowie. Również w Poznaniu, 12 sierpnia 1972 zmarła jego żona. Oboje są pochowani na cmentarzu Junikowskim. Mieli syna Juliana.

Źródła: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, FilmPolski, Wikipedia, E-teatr.

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
12 lutego 2024