Wspomnienia ocalałych Żydów

Ośrodek Kultury i Sztuki "Resursa Obywatelska" i Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego w Radomiu zapraszają na premierę filmu "Beit Radom" planowaną na początek sierpnia.

W dniach 4 i 5 sierpnia przypada 70. rocznica rozpoczęcia likwidacji getta w Radomiu, co przyniosło śmierć ok. 30 tys. ludzi.

Jak poinformowała podczas czwartkowej konferencji prasowej dyr. Resursy Obywatelskiej Renata Metzger, film jest dokumentem fabularyzowanym. Jego autorzy pokażą w nim m.in. miejsca w Radomiu, o których mówią bohaterowie filmu, oraz obóz w Treblince, gdzie zgładzono blisko 30 tys. radomskich Żydów. Wspomnienia bohaterów: Waldemara Nowakowskiego, Jakuba Lejb-Zyskinda oraz Dory Zaidenweber, czytają w filmie aktorzy radomskiego teatru.

Premiera filmu odbędzie się 3 sierpnia przy ul. Podwalnej w Radomiu, w miejscu, gdzie kiedyś stała synagoga, a obecnie znajduje się pomnik upamiętniający radomskich Żydów.

W ramach obchodów 70. rocznicy planowane są także projekcje filmów poświęconych tematyce żydowskiej. Jednym z jego bohaterów jest Mordechaj Gebirtig, krakowski poeta, kompozytor, pieśniarz żydowski, zamordowany przez Niemców w trakcie akcji wysiedleńczej w 1942 r. W ramach obchodów odbędzie się też projekcja filmu Piotra Szalszy "Ventzki. Dzieci sprawców, dzieci ofiar" i spotkanie z autorem obrazu.

Likwidacja radomskiego getta rozpoczęła się na początku sierpnia 1942 roku. Odbywała się dwóch turach. 4 i 5 sierpnie przystąpiono do likwidacji tzw. małego getta, mieszczącego się w jednej z najbiedniejszych radomskich dzielnic - Glinice. W ciągu dwóch dni 10 tys. osób z małego getta pojechało do obozu zagłady w Treblince, około tysiąca zostało zabitych na miejscu w Radomiu.

Akcja likwidacji tzw. dużego getta w Śródmieściu rozpoczęła się w nocy 16 sierpnia i trwała do 18 sierpnia. Do Treblinki wywieziono wówczas kolejne 20 tys. osób. Z blisko 30 tys. Żydów, które transportowano do Treblinki, ocalał tylko jeden mężczyzna, któremu udało się uciec z pociągu.

 Niemcy pozostawili w Radomiu kilka tysięcy żydowskich robotników, których wykorzystywali do pracy przymusowej w przemyśle. Ich liczba oraz miejsce przebywania na terenie miasta były zmienne. Ostatecznie to tzw. szczątkowe getto w Radomiu zostało zlikwidowane w lipcu 1944 r.

(-)
PAP
14 lipca 2012