Zbigniew Raszewski (1925-1992)

Wszechstronny humanista, historyk teatru, twórca nowej dyscypliny naukowej – wiedzy o teatrze, znakomity pedagog.

Wkrótce po urodzeniu przeniósł się do Bydgoszczy, gdzie spędził dzieciństwo i młodość. Napisał książkę o tym mieście, a szerzej o stosunkach polsko-niemieckich w Bydgoszczy w formie hasłowego kompendium Pamiętnik gapia. Bydgoszcz, jaką pamiętam z lat 1930-1945 (Wyd. Pomorze Bydgoszcz). W latach 1945–1949 studiował polonistykę na Uniwersytecie w Poznaniu, gdzie później był asystentem. Przeniósł się do Warszawy i związał się z Instytutem Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Był profesorem warszawskiej Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza.

30 listopada 2006 powstał Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego. Mieści się on w Warszawie w Alejach Ujazdowskich nr 6. Otwarcia Instytutu dokonał jego dyrektor i twórca – Maciej Nowak. Gościem honorowym był Gustaw Holoubek. O Zbigniewie Raszewskim powstał już po jego śmierci film dokumentalny pt. „Profesor" (1993).

Wybitna postać polskiej nauki. Profesor Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Zygmunt Raszewski był członkiem wielu organizacji polskich i międzynarodowych, od 1954 roku Société d'Histoire du Théâtre w Paryżu, dwa lata później stał się jednym z członków założycieli Fédération Internationale des Recherches Théâtrales. W 1960 roku wyjechał na roczne stypendium École Pratique des Hautes Études do Paryża. Jeszcze przed wyjazdem do Francji, w 1960 roku, został przez Wydział Nauk Społecznych Polskiej Akademii Nauk po raz pierwszy powołany w skład Komitetu Nauk o Literaturze (będzie tam także w kilku następnych kadencjach), trzy lata później stał się z kolei po raz pierwszy członkiem Komitetu Nauk o Sztuce pod przewodnictwem Jana Białostockiego, pozostawał tam przez wszystkie kadencje.

Od 1963 roku należał do Towarzystwa Przyjaciół Książki. W 1965 roku był w składzie Komisji Artystycznej Teatru Narodowego i współautorem "Deklaracji Programowej Teatru Narodowego". W 1977 roku stał się członkiem PEN-Clubu. W 1990 roku został Prezesem Honorowym Polskiego Towarzystwa Historyków Teatru.

Nagrody i odznaczenia:

1955 - Złoty Krzyż Zasługi
1958 - Nagroda im. Leona Schillera za prace badawcze w dziedzinie teatru
1967 - Odznaka 1000-lecia
1973 - Nagroda PEN Clubu im. Mieczysława Lepeckiego za dzieło "Bogusławski". Nagroda przyznawana jest dorocznie za "wybitną pozycję literatury z zakresu humanistyki o szczególnych walorach artystycznych"
1978 - Nagroda "Miesięcznika Literackiego" za książkę "Krótka historia teatru polskiego" (PIW 1977)
1979 - Nagroda Prezesa Rady Ministrów I stopnia "za twórczość pisarską poświęconą historii teatru polskiego oraz za zasługi w dziedzinie kształcenia historyków teatru"
1980 - Nagroda Państwowa II stopnia
1991 - Nagroda Polskiego Ośrodka ITI "Teatralna książka roku" za zbiór studiów i szkiców "Trudny rebus"

Źródła: Wikipedia, Culture.pl, Encyklopedia Teatru

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
5 kwietnia 2024