Varia 3. Jak zostałem recenzentem
O recenzyjnym epizodzie w bogatym życiu twórczym Sławomira Mrożka biografowie milczą, nawet sam autor nie wspomina nigdzie o swych związkach z teatrem przed rozpoczęciem kariery dramaturga. W trzecim tomie Variów zgromadzono przede wszystkim właśnie zapomniane recenzje Mrożka, publikowane w "Echu Krakowa" w latach 1955-1957, a także publicystykę dotyczącą problematyki teatru. Podczas gdy repertuar i sam teatr zdawały się tkwić jeszcze w poprzedniej epoce, umierającym socrealizmie, Mrożek reprezentował "nowe", które już niedługo miało przybrać miano "przemian październikowych". Jako recenzent entuzjastycznie witał działalność odwilżowych scen - Teatru Ludowego w Nowej Hucie i wznowionego po latach Cricot, gdzie triumfy święcił Gałczyński, a po paru latach wielki sukces odnieść miał sam Mrożek. Cenne są również porozrzucane po tekstach uwagi Mrożka na temat dramaturgii, zwłaszcza prób nowego odczytania Fredry, Słowackiego czy Czechowa. Najbardziej fascynujące w publikowanej krytyce są te fragmenty, w których odnajdujemy samego Mrożka, a więc porozsiewane okruchy wprost autobiograficzne, myśli o pokoleniu, jego sytuacji i samopoczuciu. Dramaturg zastanawia się między innymi, czy nasze sądy o teatrze nie zależą w dużym stopniu od nas samych, od tego, kim jesteśmy, gdzie i kiedy.
"A jeżeli teraz mamy teatr pierwszej jakości, technicznie na poziomie lepszym niż kiedykolwiek i tylko nam się z jakichś powodów nie podoba? Z powodów, z których sami nie zdajemy sobie sprawy? Może nuda, czczość, niedobrość jest w nas, a nie w teatrze?"
