Andrzej Lipski

Aktor teatralny, filmowy i radiowy. Dyrektor Teatru Nowego w Zabrzu.
Urodził się 22 września 1950 roku w Tarnowskich Górach, zmarł 29 marca 2013 roku w Katowicach.
Ukończył Wydział Aktorski krakowskiej PWST w 1973 roku. W tym samym otrzymał angaż do Teatru Nowego w Zabrzu, w którym podczas 30-letniej pracy zagrał ponad 100 ról.
Wpływ na całą jego drogę aktorską wywarł dyrektor Mieczysław Daszewski. Debiutował rolą Kleanta w jego przedstawieniu "Skąpca". U Daszewskiego zdobywał warsztat aktorski w bardzo różnorodnym repertuarze. Grał role w sztukach A. Fredry: Gucia w "Ślubach panieńskich", Birbanckiego w "Dożywociu", w klasyce europejskiej: Trieplewa w "Mewie" A. Czechowa, Chlestakowa w "Rewizorze" M. Gogola. Zarówno jako wykonawca głównych ról w spektaklach muzycznych (Janosik w "Na szkle malowane", Karol w "Nowym Don Kichocie", Charinus w "Kupcu" i Francik w "Weselu na Górnym Śląsku"), jak i asystent reżysera ("Volpone"), uczył się od dyrektora Daszewskiego - w jaki sposób należy realizować komedie muzyczne.
Sporym uzupełnieniem warsztatu aktorskiego były sztuki współczesne Sławomira Mrożka: "Polowanie na lisa" (Kogut), "Tango" (Artur), "Na pełnym morzu" (Mały Rozbitek), "Pieszo" (Superiusz) i "Emigranci" (AA). Był asystentem reżysera Daszewskiego przy m.in. "Ryszardzie III" W. Szekspira i "Balladynie" J. Słowackiego, w których zagrał też role Richmonda i Kostryna. Ważny etap stanowiły role: tytułowa w "Jaśnie pan Nikt" Lope de Vegi, hrabiego Henryka w "Nie-Boskiej komedii" Z. Krasińskiego, Moebiusa w "Fizykach" F.Dürrenmatta i von Stroopa w "Rozmowach z katem" M. Moczarskiego.
W 1992 roku wyreżyserował w Teatrze Nowym "Lorda z walizki" O. Wilde'a; w 1993 - "Powrót posła" J.U. Niemcewicza; w 1995 "Skąpca" Moliera.
Od 1974 roku współpracuje z Filharmonią Śląską. Początkowo były to audycje chopinowskie, potem koncerty, aż po udział z filharmonikami w festiwalach Warszawska Jesień i Vratislavia Cantans.
Ciągłe kontakty z Radiem Katowice owocowały m.in. archiwalnymi nagraniami "Niezapomnianych stronic", wieloma słuchowiskami, audycjami poetyckimi "Mikrofon i muzy" i promocją na antenie poetów śląskich. W Telewizji Katowice zagrał m.in. Kawalera D'Esparge w "Pannie Tutli-Putli" Witkacego, Gustawa Morcinka w "Listach spod morwy" i role w jednoaktówkach J. Haska.
Grał w kilku filmach, m.in. Gustawa Morcinka w "7 zegarkach Gustawa" A. Halora oraz alter ego tegoż reżysera w jego filmie autorskim "Ulica, o której trochę wiem".
&W 1994 roku w zabytkowej masztalni zamku w Starych Tarnowicach wyreżyserował „Szkołę Błaznów” Michela de Ghelderode, która nagrodzona została Złotą Maską ’95.
Od 1.04.1997 do 23.12.1997 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Teatru Nowego w Zabrzu.
W lutym 1998 roku zaangażował się do Teatru Zagłębia w Sosnowcu. Zagrał tam Cara w „Kordianie” J. Słowackiego, Brown’a w „Operze za trzy grosze” Brechta, Niesczastlicewa w „Lesie” Ostrowskiego.
W latch 1999- 2007 pełnił funkcję Dyrektora Naczelnego i Artystycznego Teatru Nowego w Zabrzu.
Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Nagrody i odznaczenia:
1982 - Srebrna Odznaka za zasługi dla woj. katowickiego
1984 - Srebrny Krzyż Zasługi
1988 – Złota Maska za rolę tytułową w sztuce Lope de Vegi "Jaśnie pan Nikt"
1991 - Złota Maska za rolę Superiusza w "Pieszo" w Teatrze Nowym w Zabrzu
1995 - Złota Maska za reżyserię "Szkoły błaznów" Michaela de Ghelderode
1999 - Nagroda Ministra Kultury i Sztuki oraz Zarządu Głównego ZASP.
2009 - Zasłużony dla Kultury Polskiej
2013 - Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Oprac: Ryszard Klimczak
Źródło: „Historia Teatru Nowego w Zabrzu”, e-teatr, Wikipedia, Teatr Śląski, FilmPolski

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...