Edgar Allan Poe
Amerykański poeta, prozaik, krytyk, redaktor.
Urodził się w 19 stycznia 1809 roku w Bostonie, a zmarł 7 października 1849 w Baltimore.
Amerykański poeta, prozaik, krytyk oraz redaktor. W jego utworach poetyckich i nowelistyce wyraźnie rysuje się wpływ powieści gotyckiej, romantyzmu, prozy fantastycznej, echa twórczości lorda Byrona.
Jest twórcą noweli grozy („Kruk", „Zagłada domu Usherów"), a także prozy kryminalnej w modelu detektywistycznym; uważany także za prekursora powieści szpiegowskiej („Skradziony list", 1844). Twórczość Poego wpłynęła na kształtowanie się literatury popularnej, przede wszystkim fantastyki grozy oraz prozy detektywistycznej.
Amerykański pisarz zapoczątkował gatunek noweli kryminalnej („Zabójstwo przy Rue Morgue") i stworzył pierwszego w historii literatury detektywa, C. Auguste'a Dupina. Pisywał także satyry i żarty literackie. Jego twórczość przekładali na język polski najwybitniejsi literaci: B. Leśmian, A. Lange, T. Miciński, Z. Przesmycki.
Cenił go S. Mallarme, jego twórczością inspirowali się F. Dostojewski, Ch. Baudelaire, G. Meyrink. Wspomina o nim ustami doktora Watsona A. Conan-Doyle. W Polsce – S. Grabiński. Utwory Poego miały wpływ na gatunek science fiction, zob.: kontynuacja „Przygód Artura Gordona Pyma" pt. „Lodowy sfinks". Po dzieła Poe od lat sięgają twórcy kultury, w tym filmu. Do najbardziej znanych realizacji filmowych należy cykl Rogera Cormana z lat 60. ubiegłego wieku.
O nieustającej popularności Poe niech świadczy także serial zrealizowany przez Netflix oparty na twórczości pisarza – „Zagłada domu Usherów" (premierę będzie miał 12 października 2023). Dzieła Poego inspirowały również kompozytorów (E. Morawski). Tekst, którego autorem jest amerykański pisarz pojawia się w utworze sanah „Sen we śnie", w tłumaczeniu Włodzimierza Lewika, a wykonuje go wokalistka przy udziale Grzegorza Turnaua.
Nagrody im. Edgara Allana Poe przyznawane przez organizację Mystery Writers of America popularnie są określane „Edgarami".
Amerykański poeta, prozaik, krytyk oraz redaktor. W jego utworach poetyckich i nowelistyce wyraźnie rysuje się wpływ powieści gotyckiej, romantyzmu, prozy fantastycznej, echa twórczości lorda Byrona.
Jest twórcą noweli grozy („Kruk", „Zagłada domu Usherów"), a także prozy kryminalnej w modelu detektywistycznym; uważany także za prekursora powieści szpiegowskiej („Skradziony list", 1844). Twórczość Poego wpłynęła na kształtowanie się literatury popularnej, przede wszystkim fantastyki grozy oraz prozy detektywistycznej.
Amerykański pisarz zapoczątkował gatunek noweli kryminalnej („Zabójstwo przy Rue Morgue") i stworzył pierwszego w historii literatury detektywa, C. Auguste'a Dupina. Pisywał także satyry i żarty literackie. Jego twórczość przekładali na język polski najwybitniejsi literaci: B. Leśmian, A. Lange, T. Miciński, Z. Przesmycki.
Cenił go S. Mallarme, jego twórczością inspirowali się F. Dostojewski, Ch. Baudelaire, G. Meyrink. Wspomina o nim ustami doktora Watsona A. Conan-Doyle. W Polsce – S. Grabiński. Utwory Poego miały wpływ na gatunek science fiction, zob.: kontynuacja „Przygód Artura Gordona Pyma" pt. „Lodowy sfinks". Po dzieła Poe od lat sięgają twórcy kultury, w tym filmu. Do najbardziej znanych realizacji filmowych należy cykl Rogera Cormana z lat 60. ubiegłego wieku.
O nieustającej popularności Poe niech świadczy także serial zrealizowany przez Netflix oparty na twórczości pisarza – „Zagłada domu Usherów" (premierę będzie miał 12 października 2023). Dzieła Poego inspirowały również kompozytorów (E. Morawski). Tekst, którego autorem jest amerykański pisarz pojawia się w utworze sanah „Sen we śnie", w tłumaczeniu Włodzimierza Lewika, a wykonuje go wokalistka przy udziale Grzegorza Turnaua.
Nagrody im. Edgara Allana Poe przyznawane przez organizację Mystery Writers of America popularnie są określane „Edgarami".
