Urodził się 14 marca 1942 roku w podkrakowskich Leńczach.
Ukończył Liceum Plastyczne w Krakowie. Podjął pracę w Teatrzyku Lalkowym przy nowohuckim Teatrze Ludowym jako scenograf i aktor-lalkarz. Zaproszony do współpracy przez Zofię i Władysława Jaremów pracował w założonym przez nich Teatrze Lalki i Maski "Groteska". Pod wpływem Zofii Jaremowej oraz kolegów z "Groteski" zdał egzamin do krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej.
Jeszcze w czasie studiów związał się z powstającym wówczas Teatrem STU. Zagrał tam rolę samozwańczego radcy Popryszczyna w „Pamiętniku wariata” według Mikołaja Gogola. Przedstawienie to zdobyło pierwszą nagrodę na międzynarodowym festiwalu teatralnym w Erlangen w RFN w 1966 roku i obok „Karła” oraz „Pożądania schwytanego za ogon” było jednym z najważniejszych przedstawień tego Teatru. Następnie 9 grudnia 1968 wystąpił w szkolnym spektaklu „Klatka czyli Zabawa rodzinna” Bohdana Drozdowskiego w reżyserii Jerzego Kaliszewskiego.
Po studiach, w 1969 roku, zaangażował się do Teatru Rozmaitości (dzisiejszej Bagateli) w Krakowie, gdzie 18 listopada 1969 zagrał rolę Płatona Kowalewa w adaptacji i reżyserii Jana Łukowskiego opowiadania Mikołaja Gogola „Nos”.
Od 1970 do 2013 związany z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie, a w latach 1998-2000 także aktorem Teatru Narodowego w Warszawie.
Dzięki współpracy z twórcami prezentującymi różne estetyki, talent Jerzego Treli rozwijał się i dojrzewał. W przedstawieniach Jerzego Jarockiego, Konrada Swinarskiego, Andrzeja Wajdy, Kazimierza Kutza i Krystiana Lupy zagrał role różnorodne: od epizodów po bohaterów pierwszego planu, role, które należą do największych osiągnięć polskiego aktorstwa.
26 czerwca 1976 w przedstawieniu „Warszawianka. Pieśń z 1831 roku” Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Henryka Tomaszewskiego zagrał słynną, obciążoną tradycją rolę Starego Wiarusa. Współpracę z Jerzym Jarockim kontynuował między innymi w takich przedstawieniach, jak: „Rewizor” Mikołaja Gogola (Artiemij Filipowicz Ziemlanika), premiera 28 listopada 1980, „Mord w katedrze” Thomasa Stearnsa Eliota (Rycerz III), premiera 1 kwietnia 1982, „Życie jest snem” Calderona de la Barki (Clarin) premiera 30 kwietnia 1983, „Portret” Sławomira Mrożka (Anatol) premiera 29 stycznia 1988.
Zagrał u największych reżyserów teatralnych:
Konrad Swinarski – „Żegnaj, Judaszu” Ireneusza Iredyńskiego, „Wszystko dobre, co się dobrze kończy” Williama Szekspira, „Dziady” Adama Mickiewicza, „Wyzwolenie” Stanisława Wyspiańskiego;
Andrzej Wajda - „Z biegiem lat, z biegiem dni...” Joanny Olczak-Ronikier, „Zemsta” Aleksandra Fredry, „Dybuk” Szymona An-skiego, „Hamlet IV” Williama Szekspira, „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego i „Jak wam się podoba” Williama Szekspira;
Jerzy Grzegorzewski – „Marsz” Mieczysława Piotrowskiego, „Tak zwana ludzkość w obłędzie” Jerzego Grzegorzewskiego, „Dziady - dwanaście improwizacji” Adama Mickiewicza, „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego, „Morze i zwierciadło” Wystana Hugha Audena, „Sędziowie” Stanisława Wyspiańskiego;
Andrzej Wajda – „Damy i huzary” Aleksandra Fredry, „Pieszo” Sławomira Mrożka;
Krystian Lupa – „Powrót Odysa” Stanisława Wyspiańskiego, „Lunatycy” Hermanna Brocha;
Jest rekordzistą Teatru Telewizji, gdzie wziął udział w ponad stu pięćdziesięciu premierach między innymi u Konrada Swinarskiego, Krzysztofa Kieślowskiego, Bogdana Hussakowskiego, Zygmunt Hübner, Irena Wollen, Jerzego Jarockiego, Macieja Englerta, Kazimierza Kutza, Feliksa Falka, Olgi Lipińskiej, Mikołaja Grabowskiego, Laco Adamika, Jana Englerta, Barbary Sass i Maciej Prus.
Nie stronił także od Teatru Polskiego Radia gdzie w latach 1971 do 2012 wystąpił w około czterdziestu słuchowiskach.
Na dużym ekranie Jerzy Trela potrafił odnaleźć się w „Stawce większej niż życie” (1968), „Wizja lokalna 1901” (1980), „Znachor” (1981), „Matka Królów” (1981), „Magnat” (1986), „Tylko strach” (1993), „Śmierć jak kromka chleba” (1994), „Pan Tadeusz” (1999), czyli w bardzo różnych filmowych poetykach. Można go było oglądać m.in. jako kloszarda w refleksyjnej, poetyckiej komedii Anioł w Krakowie (2002, reż. Artur Więcek "Baron") i w jej kontynuacji Zakochanym Aniele (2006), a także Wizuna w Starej baśni (2003, reż. Jerzy Hoffman), cara Aleksego w Ubu król (2003, reż. Piotr Szulkin), czy gangstera Cygaro w filmie sensacyjnym Skorumpowani (2008, reż. Jarosław Żamojda).
W 2013 zrezygnował z udziału w przygotowywanym projekcie teatralnym i tym samym opuścił scenę Starego Teatru.
W latach 1985-89 był posłem na Sejm, w latach 1986-89 członek Narodowej Rady Kultury i Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa.

Oprac. Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny